کاهش تدریجی پروتئین حیاتی کلاژن در پوست با پنج نشانه کلیدی قابل تشخیص است که نیازمند توجه و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه برای کند کردن این روند طبیعی است.
فرارو- در جستجوی اکسیر جوانی و حفظ شادابی پوست، کلاژن به عنوان سنگ بنای اصلی شناخته می‌شود؛ اما با گذر عمر، این پروتئین حیاتی رو به افول می‌گذارد و نشانه‌هایی آشکار بر چهره نمایان می‌سازد.
به گزارش فرارو به نقل از ووگ، در سال‌های اخیر، واژه کلاژن به یکی از پرجستجوترین عبارات در گوگل تبدیل شده است. این تب و تاب بی‌دلیل نیست؛ کاهش اجتناب‌ناپذیر فراوان‌ترین پروتئین بدن، تأثیرات آشکاری بر ظاهر ما می‌گذارد. کلاژن، بالغ بر ۷۵ درصد وزن خشک پوست را تشکیل می‌دهد؛ بنابراین فقدان آن به وضوح قابل مشاهده خواهد بود. این مسئله شاید توضیح‌دهنده وسواس جمعی برای حفظ سطوح هرچه بالاتر کلاژن باشد، به ویژه از آنجایی که از حدود ۲۵ سالگی، سالانه حدود یک درصد از ذخایر کلاژن خود را از دست می‌دهیم.
مرسدس آبارکرو سرزو، داروساز و مسئول پروژه‌های علمی در بخش محصولات آرایشی و بهداشتی پوست لورئال اسپانیا، در این باره توضیح می‌دهد: «کلاژن موجود در پوست ما، نتیجه تعادل بین سنتز و تخریب است. با گذشت زمان، سلول‌های مسئول سنتز کلاژن فعالیت خود را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، عوامل محیطی مانند نور خورشید، عوامل سبک زندگی مانند رژیم غذایی یا استرس و همچنین تغییرات هورمونی، به ویژه در زنان در دوران یائسگی، تخریب آن را تسریع می‌کنند.»
البته، این کاهش به آرامی و در طول زمان رخ می‌دهد؛ آنقدر آهسته که احتمالاً در ابتدا متوجه آن نخواهید شد. اما بدن ما نشانه‌هایی ظریف، اما مهم ارسال می‌کند که می‌تواند هشداری برای آغاز این روند باشد. نادیده گرفتن این علائم می‌تواند منجر به تسریع روند پیری پوست و از دست رفتن شادابی آن شود. بر اساس آمار، این تغییرات معمولاً از حدود ۲۵ سالگی شروع می‌شوند، اما آبارکرو سرزو خاطرنشان می‌کند که به دلیل سبک زندگی یا عادات ما، ممکن است حتی زودتر از این سن نیز شروع به از دست دادن کلاژن کنیم. این کاهش، تغییراتی در ساختار داخلی ایجاد می‌کند که به نوبه خود منجر به از دست رفتن محسوس استحکام و ظاهر شدن چین و چروک‌های آشکارتر می‌شود.
پوست خشک و کم‌آب به نظر می‌رسد: کلاژن نقش مهمی در حفظ رطوبت پوست دارد. با کاهش سطح آن، پوست توانایی کمتری در نگهداری آب خواهد داشت و در نتیجه خشک‌تر، کدرتر و مستعد پوسته‌پوسته شدن می‌شود. این خشکی تنها یک مشکل سطحی نیست، بلکه نشان‌دهنده کاهش ساختار حمایتی درونی پوست است.
خطوط اخم و چروک‌ها برجسته‌تر می‌شوند: کلاژن مسئول خاصیت ارتجاعی و استحکام پوست است. با کاهش آن، خطوط ریز ناشی از حرکات صورت (خطوط اخم، خطوط خنده و غیره) عمیق‌تر و آشکارتر می‌شوند. چروک‌های جدید نیز به تدریج ظاهر شده و پوست صاف و یکدست جوانی جای خود را به بافتی ناهموار می‌دهد.
پوست کم‌حجم و بی‌طراوت به نظر می‌رسد: کلاژن به پوست حجم و پری می‌بخشد. با کاهش آن، پوست به تدریج نازک‌تر شده و حجم خود را از دست می‌دهد. این امر به ویژه در نواحی مانند گونه‌ها و زیر چشم مشهود است و باعث می‌شود صورت لاغرتر و استخوانی‌تر به نظر برسد.
افتادگی و از دست رفتن استحکام پوست بیشتر می‌شود: یکی از بارزترین نشانه‌های کاهش کلاژن، افتادگی پوست است. با تضعیف ساختار حمایتی کلاژن، پوست دیگر نمی‌تواند به خوبی در برابر نیروی جاذبه مقاومت کند و به تدریج شل شده و آویزان می‌شود. این امر به ویژه در ناحیه خط فک، گردن و پلک‌ها قابل مشاهده است.
خاصیت ارتجاعی پوست کمتر می‌شود: پوست جوان خاصیتی ارتجاعی دارد؛ به این معنی که پس از کشیده شدن یا فشار داده شدن، به سرعت به حالت اولیه خود باز می‌گردد. با کاهش کلاژن، این خاصیت ارتجاعی کاهش می‌یابد و پوست پس از لمس شدن یا کشیده شدن، کندتر به حالت اولیه خود باز می‌گردد و اصطلاحاً جهش کمتری نشان می‌دهد. سایر علائم از دست دادن کلاژن شامل نازک‌تر شدن پوست، گود افتادن ناحیه اطراف چشم، تغییر در فرم صورت مانند باریک شدن شقیقه‌ها، شکننده شدن ناخن‌ها و موها، و حتی درد مفاصل و ضعف عضلانی است. کلاژن واقعاً بر همه چیز تأثیر می‌گذارد.
همانطور که تغییرات هورمونی بر بدن و خلق و خو تأثیر می‌گذارند، بر پوست نیز اثرگذار هستند. به نظر می‌رسد کاهش استروژن، به ویژه در دوران پیش‌یائسگی و یائسگی، تأثیر قابل توجهی بر از دست دادن کلاژن دارد. در واقع، آبارکرو سرزو اشاره می‌کند: «مطالعات نشان می‌دهند که در پنج سال اول یائسگی، کاهشی تا ۳۰ درصد در کلاژن رخ می‌دهد. در ۱۵ سال بعد، کاهش کلاژن بیشتر از سنین پایین‌تر است و سالانه دو درصد از کلاژن کاهش می‌یابد.» تحقیقات زیادی در مورد اینکه آیا می‌توان با مصرف مکمل‌های کلاژن خوراکی، روند از دست دادن کلاژن در دوران یائسگی را کند کرد یا خیر، وجود ندارد، اما امتحان کردن آن ممکن است بی‌فایده نباشد.
متأسفانه، روند از دست دادن کلاژن به طور کامل قابل اجتناب نیست. این یک واقعیت زندگی است! با این حال، می‌توان با رعایت چند اصل اساسی و بهداشت و سلامتی، سرعت آن را کاهش داد. در اینجا، آبارکرو سرزو رویکرد‌های زیر را برای کمک به کند کردن روند از دست دادن کلاژن توصیه می‌کند:
از عوامل تسریع کننده مانند سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کنید.
به طور روزانه از ضد آفتاب استفاده کنید.
استراحت کافی داشته باشید و استرس را کاهش دهید.
به طور منظم ورزش کنید.
وزن متعادلی داشته باشید.
یک رژیم غذایی سالم و کامل داشته باشید که شامل درشت مغذی‌های کلیدی، ویتامین‌ها و اسید‌های آمینه ضروری برای حمایت از تولید کلاژن باشد، مانند تخم مرغ، لبنیات، حبوبات، سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، گوشت و ماهی. از محصولاتی با مواد فعال تقویت کننده کلاژن استفاده کنید، مانند گلیکوزامینوگلیکان‌ها، پروکسیلان، پپتیدها، عصاره کاسیا، اسید هیالورونیک و آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین سی و نیاسینامید.
محصولات موضعی حاوی کلاژن، مانند کرم‌ها و ماسک‌ها، واقعاً می‌توانند ظاهر پوست را بهبود بخشند، اما احتمالاً از دست دادن واقعی کلاژن در داخل پوست جلوگیری نمی‌کنند. آبارکرو سرزو خاطرنشان می‌کند: «کلاژن مولکولی است که در مواد آرایشی استفاده می‌شود و وزن مولکولی بالایی دارد. بنابراین، جذب آن محدود به لایه سطحی پوست است.» به عبارت دیگر، کرم‌های کلاژن برای اثر فوری که بر بهبود بافت سطحی پوست دارند عالی هستند. اما برای حفظ تعادل بین از دست دادن و ترمیم کلاژن، بهتر است به مواد تشکیل دهنده و نکاتی که در بالا ذکر شد پایبند باشید.
