فتاح - ۱ در پاسخ به بمباران بی - ۲

فرارو– موشک هایپرسونیک فتاح – ۱، یکی از موشک‌های خاص در خانواده موشکی ایران است که رونمایی از آن، معادلات زیادی را در دکترین دفاعی ایران تغییر داد. بر اساس اطلاعات رسمی، سرعت این موشک پیش از اصابت به ۱۳ تا ۱۵ ماخ می‌رسد. سرعتی که بر اساس این اطلاعات، رهگیری و انهدام آن را برای سیستم‌های پدافندی بسیار مشکل و در مواردی غیرممکن می‌کند. برد اعلامی این موشک ۱۴۰۰ کیلومتر است.

به گزارش فرارو، موشک هایپرسونیک فتاح ۱ برای اولین بار در جریان عملیات وعده صادق ۲ در وضعیت عملیاتی قرار گرفت. برد این موشک ۱۶ خرداد ۱۴۰۲ به صورت رسمی با حضور فرماندهان ارشد سپاه و سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور وقت رونمایی شد. 

نگرانی اسرائیل

اسرائیل با توجه به نوع تهدیداتی که با آن روبروست، توجه خاصی به سیستم‌های پدافندی نشان می‌دهد. در واقع سیستم‌های پدافندی در چند سطح تلاش می‌کنند جلوی حملات هوایی را بگیرند. تا پیش از دو عملیات وعده صادق ۱ و ۲، نگرانی عملیاتی اسرائیل مسئله راکت‌های مقاومت بود که از غزه و جنوب لبنان شلیک می‌شد. همواره نیز تهدید کنش یا واکنش موشکی ایران مورد توجه قرار می‌گرفت، اما در سال ۱۴۰۳ این تهدید دو بار به صورت عملی رخ داد. 

نشریه نشنال اینترست در مقاله‌ای که امروز منتشر کرد، کارایی موشک فتاح - ۱ برای دفاع ایران از خود را از مسئله اسرائیل فراتر برد. این نشریه نوشت: «برخلاف موشک‌های بالستیک سنتی که مسیر‌های منحنی قابل پیش‌بینی را دنبال می‌کنند، فتاح-۱ دارای یک وسیله نقلیه بازگشتی قابل مانور (MaRV) است که به آن امکان می‌دهد مسیر خود را در میانه پرواز، در داخل و خارج از جو زمین تنظیم کند. این قابلیت مانور، که توسط یک سیستم رانش سوخت جامد و یک نازل ثانویه متحرک تسهیل می‌شود، در توانایی فتاح-۱ برای فرار از پیشرفته‌ترین سیستم‌های دفاع موشکی، مانند Arrow اسرائیل، David’s Sling و Iron Dome (گنبد آهنین) - یا حتی سامانه‌های آمریکایی مانند Aegis و Patriot تاثیر می‌گذارد.»

در بخش دیگری از مقاله نشنال اینترست، در پاسخ به این سوال که پس از حمله به تاسیسات هسته‌ای چه خواهد شد، آمده است: «در حالی که بمب‌افکن‌های رادارگریز دوربرد B-۲ Spirit احتمالاً می‌توانند تأسیسات هسته‌ای ایران را از هوا مورد حمله قرار بدهد، ایرانی‌ها می‌توانند علیه فهرست بلندبالایی از اهداف در منطقه - پایگاه‌های آمریکا در نزدیکی خاک ایران، پالایشگاه‌های نفت حساس در عربستان سعودی، ناو‌های هواپیمابر ایالات متحده در تنگه هرمز، اسرائیل و حتی دریای سرخ، دست به عملیات تلافی‌جویانه بزنند.»

نویسنده سپس بر این نکته تاکید کرده است: «در مورد پیشرانه موشک با سوخت جامد، این مزایای عملی وجود دارد. یعنی، فتاح-۱ می‌تواند به سرعت با پیچیدگی لجستیکی کمتر در مقایسه با سیستم‌های سوخت مایع پرتاب شود. این موشک حامل کلاهک معمولی ۷۷۱ تا ۹۹۲ پوندی است. بدتر از آن، برخی از تحلیلگران نظامی غربی معتقدند که فتاح-۱ می‌تواند کلاهک هسته‌ای نیز حمل کند.»

تسلیحات هایپرسونیک

آنچه با عنوان تسلیحات هایپرسونیک می‌شناسیم، صرفاً مربوط به موشک‌ها نیست. تسلیحات هایپرسونیک، تسلیحاتی هستند که توانایی حرکت با سرعت فراصوت یعنی ۵ ماخ یا ۵ برابر سرعت صورت را دارند. رسیدن به این سرعت نیز علاوه بر طراحی بدنه، به موتور آنها ارتباط مستقیم دارد. موشک‌های کروز، هوا به سطح، ضدکشتی و بالستیک از جمله تسلیحاتی هستند که با توجه به سرعت و نوع موتور پیشرانی که استفاده می‌کنند، می‌توانند در دسته تسلیحات فراصوت یا هایپرسونیک قرار بگیرند. ایران، استرالیا، برزی، چین، فرانسه، آلمان، هند، ژاپن، کره جنوبی، روسیه، کره شمالی، بریتانیا و ایالات متحده کشور‌هایی هستند که یا به این فناوری دست پیدا کردند یا در حال کار بر روی آن هستند. 

نسخه جدید فتاح

۵ آذر ۱۴۰۲، پایگاه خبری تحولات جهان اسلام اطلاعاتی از موشک هایپرسونیک فتاح – ۲ منتشر کرد که نسخه جدیدتر از خانواده فتاح است. این موشک همچنان در محل تحقیق و توسعه است و به صورت رسمی رونمایی نشده. این پایگاه خبری در توضیح ویژگی‌های فتاح – ۲ نوشت: «موشک فتاح-۲ به طور کلی شامل دو بخش می‌شود. بخش اول بوستر سوخت جامد فتاح که نسبت به نسخه اولیه تغییر نکرده است و بخش دوم سرجنگی هواسُرش (گلایدر) جداشونده دارای موتور راکتی سوخت مایع است.

شکل کلی سر جنگی موشک فتاح-۲ بسیار شبیه به موشک X-۵۱ ساخت بوئینگ طراحی شده است با این تفاوت که ورودی هوای آن حذف شده، زیرا از موتور راکتی به جای موتور رم جت استفاده شده است.

در قسمت ابتدایی سر جنگی مواد منفجره قرار دارد که با توجه به فضای کم موجود در آن، انتظار بیش از ۲۰۰ کیلوگرم مواد منفجره نمی‌رود. بعد از مواد منفجره، سامانه هدایت اینرسی و GPS به همراه رایانه قرار گرفته‌اند که وظیفه هدایت سرجنگی را تا مرحله آخر و برخورد بر عهده دارند. پس از سامانه هدایت مخزن دمنده (قطعه زرد رنگ) قرار دارد و سپس مخزن سوخت مایع و مخزن اکسیدکننده آن قرار گرفته و در انتها نیز موتور راکتی قرار دارد که به نظر می‌رسد توان تغییر بردار رانش نیز داشته باشد.»

در بخش دیگری از گزارش آمده است: «سرعت این موشک در بعضی از منابع ۱۰ ماخ عنوان شده و مشخص نیست این سرعت برای چه زمانی است. اما میتوان سرعت بیش از ۵ ماخ را در لحظه برخورد متصور بود.

برد موشک در برخی خبرگزاری‌ها ۱۵۰۰ و ۱۸۰۰ کیلومتر عنوان شده است. اما آنچه از ظواهر امر بر می‌آید برد نباید تفاوت زیادی با برد فتاح-۱ داشته باشد و برد کمتر از ۱۴۰۰ کیلومتر نیز برای نیاز عملیاتی ایران منطقی به نظر نمی‌رسد.»