گنبد زنگوله دامغان یکی از بنا‌های ارزشمند دوره ایلخانی است که فعالان میراث‌فرهنگی از وضعیت نابسامان آن خبر می‌دهند این درحالی است که پیشتر زهره بزرگمهری چهره ماندگار مرمت ایران از معماری این بنا و گوشه‌سازی آن را که از نوع پتگین است، بی‌همتا خوانده بود.
گنبد زنگونه دامغان یکی از بنا‌های با ارزشمند دوره ایلخانی است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است گفته می‌شود این بنا وضعیت مناسبی ندارد، اما معاون میراث‌فرهنگی اداره میراث‌فرهنگی استان سمنان معتقد است، این بنا به‌لحاظ سازه‌ای مشکل خاصی ندارد.
به گزارش ایلنا، «حسین خلیل نژاد» فعال میراث‌فرهنگی و عضوهیات موسس خانه تسنیم دامغان دررابطه با وضعیت بنای ایلخانی گنبد زنگوله دامغان گفت: گنبد زنگوله دامغان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، اما این بنا از آنجایی که خشتی است و تاکنون مورد مرمت جدی قرار نگرفته و در یک شلختگی عجیبی به‌سر می‌برد و وضعیت مناسبی ندارد.
او گفت: یکی از مشکلاتی که این بنای تاریخی دارد این است که ما اصلا نمی‌دانیم کاربری این بنا چیست؟ به‌عبارتی هنوز هیچ کار پژوهشی برای این بنای متعلق به دوره ایلخانی صورت نگرفته است. هنوز نمی‌دانیم این بنا آرامگاه بوده یا کاربری دیگر داشته است، اما مشابه معماری گنبد زنگوله دامغان را در مسجد شکرالله و گنبد علی در روستای وامرزان می‌توان مشاهده کرد.
«سروش هاشمی» معاون میراث‌فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی استان سمنان نیز در رابطه با آخین وضعیت گنبد زنگوله دامغان گفت: گنبد زنگوله دامغان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و پیشتر نیز این بنا مورد مرمت قرار گرفته بود و درحال‌حاضر مشکل سازه‌ای ندارد، اما این بنای تاریخی در برنامه مرمتی سال جاری اداره میراث‌فرهنگی قرار دارد.
با این حال خلیل‌نژاد معتقد است، این بنا تاکنون مورد مرمت قرار نگرفته و به‌قدری وضعیت بنا نابسامان است که برخی عابران و دوره‌گردان به‌دلیل نبود درب و محافظ داخل این بنا اجابت مزاج می‌کنند و تورگردانان حتی نمی‌توانند گردشگران را برای بازدید داخل بنا ببرند.
خلیل نژاد گفت: گنبد زنگوله دامغان در خیابان شهید فلاحی و در پارک شهید ملایی واقع شده است. این پارک فضای سبز خوبی دارد و شهرداری سال‌ها قبل اطراف این پارک را بازسازی کرد و همان مقطع زمانی به میراث‌فرهنگی اعلام کرد که درصورت داشتن طرح مرمت، شهرداری این بنای تاریخ را مرمت کند منتها یکی از چالش‌هایی که در بنا‌ها تاریخی سمنان و دیگر استان‌ها وجود دارد نبود طرح‌های مرمتی است. این بنا هم به‌دلیل نداشتن طرح مرمتی همینطور رها شد چراکه اگر میراث‌فرهنگی بخواهد به تنهایی طرح تهیه کند باید یک اعتبار و بودجه بزرگی فقط به این طرح‌ها اختصاص دهند که هم زمانبر است هم هزینه بر.
این فعال میراث فرهنگی ادامه داد: درگذشته مرمت‌گران و متخصصان میراث‌فرهنگی طرح‌ها و اقدامات مرمتی را انجام می‌دادند، اما هم‌اکنون به پیمانکار و بخش‌های بیرونی داده می‌شود. درحال‌حاضر اگر طرح مرمتی مناسبی این بنای تاریخی داشته باشد با کمک‌های مردمی می‌توانیم این بنا را نجات دهیم چراکه این بنا در یک خیابان فرعی و حاشیه‌ای قرار گرفته که اصلا مورد توجه نیست به طوری که حتی یک در ورودی هم ندارد.
او افزود: میراث‌فرهنگی و آثار تاریخی متعلق به مردم است و هیچ نهاد و ارگانی به اندازه مردم نمی‌تواند از این آثار حفاظت کند درحال‌حاضر اگر طرح مرمتی وجود داشته باشد با کمک مردمی می‌توانیم بنا را سرپا و احیاء کنیم چرا که این بنا از خشت و گل ساخته شده و هزینه خیلی بالایی ندارد مهم این است که عزم جدی برای مرمت و حفاظت وجود داشته باشد تا بتوان کار را از پیش برد.
