سریع‌ترین جنگنده‌های تک موتوره جهان؛ از Chengdu J-۱۰ تا Dassault Mirage ۲۰۰۰ (تصاویر)

وقتی به سریع‌ترین جت‌های جنگنده‌ای که تا به حال ساخته شده‌اند فکر می‌کنیم – چه هنوز در حال خدمت باشند و چه مدت‌ها از بازنشستگی شان گذشته باشد – بیشتر هواپیما‌های دو موتوره به ذهنمان می‌آیند. این منطقی است، زیرا قدرت موتور‌های متعدد به طور طبیعی به شما امکان می‌دهد سریع‌تر از هواپیما‌های با موتور‌های کمتر پرواز کنید.

به گزارش روزیاتو، همچنین موتور‌های متعدد به هواپیما‌ها یک لایه امنیتی اضافی می‌دهد، زیرا اگر یکی از موتور‌ها در حین پرواز خراب شود، می‌توانند با موتور دیگر کار کنند. 

با این حال، هر شرایطی برای یک جت دو موتوره مناسب نیست، زیرا اندازه آنها باعث می‌شود انتخاب ضعیفی برای یک ماموریت خاص باشند. بنابراین، ارتش‌ها در سراسر جهان همچنان از جت‌های جنگنده تک موتوره نیز استفاده می‌کنند که می‌توانند سبک‌تر و چابک‌تر باشند.

اگرچه ممکن است در فهرست کلی جت‌های جنگنده رتبه بالایی نداشته باشند، برخی از جنگنده‌های تک موتوره واقعاً سریع وجود دارند که حتی از برخی مدل‌های دو موتوره بسیار شناخته شده نیز پیشی می‌گیرند.

متأسفانه، برخی از سریع‌ترین جت‌های تک‌موتوره بازنشسته شده‌اند، اما هنوز هم گزینه‌های زیادی در آسمان با سرعت بیش از ۱،۶۰۰ کیلومتر در ساعت وجود دارد، و برخی حتی به راحتی از عدد ۲،۴۰۰ کیلومتر بر ساعت نیز عبور می‌کنند. در حالی که برخی از این جت‌های جنگنده نسبتاً اخیراً با کمک نوآوری‌های فناوری مدرن تولید شده‌اند، بسیاری از این جت‌های تک موتوره سریع چندین دهه قدمت داشته و در دنیای جنگ‌های مدرن همچنان کارآیی خود را حفظ کرده اند.

۱- Chengdu J-۱۰

تعدادی جت جنگنده تک موتوره وجود داشته است که در میان سریع‌ترین جت‌های تمام دوران قرار می‌گیرند، اما این جت‌ها هرگز از مرحله نمونه اولیه فراتر نرفته و وارد سرویس فعال نشده اند، جت‌هایی مانند XB-۷۰ Valkyrie ساخت کمپانی North American که در سال ۱۹۶۹ بازنشسته شد. در مورد جت‌هایی که وارد خدمت فعال شدند، چین سریع‌ترین جت جنگنده تک موتوره را از زمان ورود به سرویس در سال ۲۰۰۵ در اختیار داشته است. این عنوان متعلق به جنگنده Chengdu J-۱۰ است.

در چین نام اژد‌های نیرومند (Vigorous Dragon) را به این جنگنده داده اند و ناتو و ایالات متحده از J-۱۰ با لقب Firebird یا پرنده آتشین یاد می‌کنند. همانطور که انتظار دارید نه تنها ارتش چین از این جنگنده استفاده می‌کند، بلکه این کشور مدل‌هایی از J-۱۰ را به کشور‌های دیگری نیز فروخته است، کشور‌هایی که به دنبال افزودن این جت به زرادخانه جنگنده‌های خود هستند. تا آنجا که به سرعت مربوط باشد، این جت می‌تواند به حداکثر سرعت کروز ۲،۳۳۵ کیلومتر در ساعت برسد. با این حال، منابع متعدد می‌گویند که سرعت این جنگنده چینی می‌تواند به ۲،۷۰۰ کیلومتر در ساعت برسد که از ۲ ماخ فراتر می‌رود – سرعتی که حتی برخی جت‌های دو موتوره نیز نمی‌توانند به آن برسند. از آنجایی که در حداکثر سرعت‌های گزارش شده اختلاف وجود دارد، ممکن است بهتر باشد با احتیاط به این اعداد توجه کرد. صرف نظر از این ابهامات، به احتمال زیاد جت جنگنده تک موتوره سریعتری از این جنگنده چینی پیدا نمی‌کنید.

۲- Saab JAS ۳۹ Gripen

بسته به اینکه به چه منابعی نگاه می‌کنید، حداکثر سرعت جت‌ها می‌تواند متفاوت باشد. برای برخی، چنگدو J-۱۰ به عنوان سریعترین جت جنگنده تک موتوره در حال حاضر معرفی شده است. به گفته دیگران، کمپانی هواپیماسازی سوئدی Saab با JAS ۳۹ Gripen عنوان سریع‌ترین جنگنده جت تک موتوره جهان را به دست می‌آورد. این جت اولین بار در سال ۱۹۹۶ برای ارتش سوئد وارد خدمت شد و از آن زمان تاکنون در سرویس بوده است. با این حال، ساب به ارتقا و بهبود این جت در طول زمان ادامه داده است تا یک جت جنگنده واقعاً خیره کننده بسازد.

در ابتدا، این جت از موتوری استفاده می‌کرد که توسط شرکت سوئدی ولوو ساخته شده بود. با این حال، با تکامل و روزآمدسازی‌های بعدی، ساب در سال ۲۰۲۲ برای نسل E JAS ۳۹ به سراغ موتوری ساخت جنرال الکتریک رفت. با این موتور بود که جت جنگنده سوئدی توانست، به ادعای برخی منابع، به سرعت ۲ ماخ برسد، یا دقیقاً ۲۴۶۹ کیلومتر در ساعت. این حداقل سرعتی است که برای رسیدن به سطح ۲ ماخ نیاز دارید، اما JAS ۳۹ به تازگی توانسته به آن برسد. این سرعت در میان منابع مختلف بیشتر از Chengdu J-۱۰ مورد توافق قرار گرفته است، و بسته به اینکه به اینکه به منابع چینی اعتماد دارید یا نه، Saab JAS ۳۹ یا سریع‌ترین یا دومین جت جنگنده سریع در خدمت است. در هر صورت، این یک سرعت قابل توجه برای یک جنگنده تک موتوره به شمار می‌آید.

۳- Dassault Mirage ۲۰۰۰

برخی از جت‌های جنگنده می‌توانند از سد ۲ ماخ عبور کنند و برخی به سختی از این سد عبور می‌کنند. اینجا صحبت از جنگنده میراژ ۲۰۰۰ داسو است که از فرانسه می‌آید. در حالی که سریع‌ترین جت‌های جنگنده تک‌موتوره در ۲۵ سال گذشته تولید شده‌اند، این بدان معنا نیست که هواپیما‌های فوق‌العاده سریعی پیش از آن ساخته نشده‌اند. Dassault Mirage ۲۰۰۰ در سال ۱۹۸۴ وارد سرویس شد و به مدت ۴۰ سال یک جنگنده توانمند باقی مانده است، اگرچه تولید مدل جدید در سال ۲۰۰۷ به پایان رسید.

حداکثر سرعت این جت جنگنده حدود ۲۳۲۵ کیلومتر بر ساعت است که تنها ۱۲۵ کیلومتر در ساعت تا رسیدن به سرعت ۲ ماخ فاصله دارد. با این وجود، ارتقا‌هایی برای این جت وجود دارد تا بتواند واقعاً از این عدد عبور کند – با نام بامسمای Dassault Mirage ۲۰۰۰-۵ Mk ۲. به دلیل سرعت و طول عمر فوق العاده آن، کشور‌های سراسر جهان از این جت برای ارتش خود استفاده می‌کنند، از یونان گرفته تا هند و پرو. اخیراً، فرانسه اعلام کرده است که چندین مدل داسو میراژ ۲۰۰۰ را نیز به اوکراین می‌دهد و به آموزش خلبانان اوکراینی کمک خواهد کرد. این موضوع بیانگر اعتماد فوق العاده به هواپیمایی با چهار دهه سابقه است.

۴- Mikoyan-Gurevich MiG-۲۱

چهل سال زمان زیادی برای داشتن یک هواپیما در خدمت است، اما در مقایسه با برخی دیگر از جت‌های جنگنده تک موتوره که امروزه هنوز در حال استفاده هستند، کمتر قابل توجه است. ورودی بعدی این فهرست به دهه ۱۹۵۰ باز می‌گردد و قدیمی‌ترین جت جنگنده‌ای است که هنوز در خدمت به سر می‌برد. مانند بسیاری از سریع‌ترین جت‌های جنگنده – صرف نظر از تعداد موتور‌هایی که استفاده می‌کنند – این هواپیما نیز نتیجه مستقیم جنگ سرد است. MiG-۲۱ برای اتحاد جماهیر شوروی و توسط دفتر طراحی Mikoyan-Gurevich طراحی شد.

اگرچه جت‌های دوقلوی خواهر آن، MiG-۳۱ Foxhound و MiG-۲۵ Foxbat، به دلیل سرعت واقعاً چشمگیر خود، همه توجهات را به خود جلب می‌کنند، MiG ۲۱ هنوز هم یک هواپیمای جنگی قابل توجه است. حداکثر سرعت این جت ۲۲۱۶ کیلومتر در ساعت گزارش شده است. در حالی که این عدد کمی از آستانه ۲ ماخ کمتر است، برای یک هواپیمای تک موتوره که بیش از ۶ دهه پیش شروع به کار کرد، قابل توجه است. در طول حیات خود، ده‌ها کشور از MiG-۲۱ در نیرو‌های هوایی شان استفاده کرده اند، از جمله کوبا، هند، سوریه، و کشور‌های دیگر که هنوز هم از آنها استفاده می‌کنند. در گذشته از فنلاند تا ایران همه از این جنگنده استفاده می‌کردند. تولید MiG-۲۱ در سال ۱۹۸۷ به پایان رسید، اما این امر مانع از آن نشد که کشور‌ها حتی امروز نیز آنها را در ناوگان خود نخواهند.

۵- General Dynamics/Lockheed Martin F-۱۶ Fighting Falcon

آخرین جت جنگنده‌ای است که احتمالاً بسیاری از مردم قبلاً نام آن را شنیده اند و این تنها جت تولید شده توسط ایالات متحده در این فهرست است. ایالات متحده ممکن است بزرگترین ارتش جهان را داشته باشد، اما وقتی صحبت از جت‌های جنگنده تک موتوره با سرعت فوق العاده به میان می‌آید، هنوز عقب‌تر از رقبای خود است. با این حال، F-۱۶ Fighting Falcon هنوز یک هواپیمای فوق العاده سریع است که نزدیک به ۵۰ سال است در خدمت به سر می‌برد. علاوه بر این، F-۱۶‌ها همچنان در حال تولید هستند که به این جت‌ها اجازه می‌دهد بروز بمانند.

F-۱۶ فایتینگ فالکون اولین بار توسط جنرال داینامیکس در دهه ۱۹۷۰ تولید شد، اما در دهه ۱۹۹۰، قدرت تولید این جت‌ها به لاکهید مارتین منتقل شد. از نظر کارایی، این جنگنده با حداکثر سرعت ۲۱۵۲ کیلومتر بر ساعت در حد و اندازه‌های میگ-۲۱ ساخت شوروی است. همچنین مانند آن جت روسی، F-۱۶ توسط کشور‌هایی در سراسر جهان از جمله کره جنوبی، اوکراین و عراق استفاده می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که این جنگنده خاص تا چه اندازه محبوب است و با توجه به اینکه لاکهید مارتین همچنان F-۱۶ Fighting Falcon را تولید می‌کند، به نظر می‌رسد که این محبوبیت همچنان ادامه خواهد داشت.