افزایش ۲.۵ برابری تجارت ایران و اوراسیا با تجارت ترجیحی

محمدعلی دهقان دهنوی، اظهار داشت: تجارت ایران با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا در زمان امضای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ۲.۵ برابر شد.

به گزارش سازمان توسعه تجارت ایران، وی گفت: روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان، اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند؛ ایران حدود ۴ سال پیش برای اولین بار با این اتحادیه مذاکراتی را آغاز که در نهایت منجر به انعقاد قرارداد تجارت ترجیحی با این کشور‌ها شد.

وی با اشاره به کاهش و صفر شدن تعرفه برخی کالا‌ها در سایه امضای قرارداد تجارت ترجیحی با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، گفت: تجارت ایران با اعضای اتحادیه اقتصادی در زمان امضای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ۲.۵ برابر شد؛ با مشاهده تجربه موفق این سال‌ها از این‌رو با این کشور‌ها وارد گفتگو برای امضای تجارت آزاد شدیم.

معاون وزیر صمت امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد را مساوی با صفر شدن تعرفه‌ها دانست و افزود: دی ماه سال گذشته این قرارداد امضا و منتظر تأیید مجالس در پنج کشور اتحادیه و مجلس شورای اسلامی ایران شد؛ مجالس ۳ کشور این اتحادیه این موافقت‌نامه را تصویب کردند و مجلس ایران نیز مراحل نهایی شدن آن را طی می‌کند.

وی افزود: بدون تردید اجرایی سازی این پیمان مدتی طول خواهد کشید چراکه باید هماهنگی‌ها بین گمرکات، مبادی ورود و خروج کشور‌ها صورت بگیرد، اما بعد از اینکه این کار اجرایی شود ۸۷ درصد کالا‌هایی تجارت بین این کشور‌ها مشمول تجارت آزاد خواهد شد.

دهقان دهنوی امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا را اولین تجربه ایران در زمینه تجارت آزاد دانست و خاطر نشان کرد: فرصت تجارت آزاد یک میدان عمل جدید و یک حوزه بازی جدید برای تجارت خارجی ایران است؛ برد در تجارت‌های آزاد دو طرفه است به بیان دیگر همانگونه که برای ما فرصت‌های تجاری بی شماری خلق می‌کند از آن طرف نیز برای کشور‌هایی عضو اتحادیه نیز امکان توسعه تجارت را فراهم می‌کند.

به گفته وی؛ تجارت آزاد، به کاهش هزینه‌ها، استفاده بهینه از منابع، ایجاد فرصت‌های سرمایه گذاری مشترک بین این کشور‌ها کمک می‌کند.

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران بر تولید کالا‌های رقابت‌پذیر تاکید کرد و افزود: تولید کالای رقابت پذیر از یک سو می‌تواند واردات ما را کاهش و از سوی دیگر برای ما فرصت‌های جدید صادراتی خلق کند. در این شرایط واردات نیز منجر به توسعه تجارت خواهد شد و در نتیجه رفاه برای مردم به همراه می‌آورد.

لزوم تسهیل در قوانین صادراتی

معاون وزیر صمت چشم‌انداز توسعه تجارت خارجی ایران را پیوستن به WTO دانست و تصریح کرد: باید ورزیده شدن در رقابت و تجارت جهانی را یاد بگیریم؛ عضویت ایران در پیمان اتحادیه اقتصادی اوراسیا گام اول است و ما باید به پیوستن به پیمان جهانی WTO بیاندیشیم، در سایه این پیمان خواهیم توانست با تمام دنیا تجارت کنیم.

دهقان دهنوی با بیان اینکه عضویت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا در نشست نخست وزیران این اتحادیه پذیرفته شد، گفت: در نشست اصلی که به زودی برگزار می‌شود این مهم اعلام رسمی خواهد شد؛ هم اکنون ازبکستان عضو ناظر اتحادیه است و به زودی تعداد اعضای این اتحادیه به ۷ کشور افزایش پیدا خواهند کرد.

وی افزود: باید به این نکته اشاره کنم که پیچیدگی مقررات و فرآیند استاندارد در این کشور‌ها مشکلاتی را بازرگانان و تجار ما به‌وجود آورده بود اگر بنا شود کالا‌ها مطابق با استاندارد‌های این کشور‌ها تولید شود راه ورود ساخت ایران به این کشور‌ها به شدت تسهیل خواهد شد پس یکی از مزیت‌های اتحادیه همین هماهنگ سازی استانداردهاست.

فرآیند صادرات در ایران کند و پُر هزینه است

دهقان دهنوی با اشاره به موانع پیشروی صادرکنندگان، تصریح کرد: وظیفه هر صادرکننده بازگشت ارز حاصل از صادرات است، اما این موضوع به دلیل انباشت بی‌رویه مقررات، نبود ثبات در مقررات و وضع مقررات یک شبه دشوار و پیچیده شده است متأسفانه تعدد مراکز تصمیم گیری در امر صادرات زیاد است از این‌رو صادرات در ایران کند، پرهزینه و سخت شده است از این‌رو این امر نیازمند تسهیل است.

وی با بیان اینکه بازاریابی و بازارسازی یک فرآیند دشوار و طولانی است، اظهار کرد: قوانین داخلی نباید به‌شکلی باشند که ممنوعیت‌های در بازار‌های جهانی متوجه صادرکننده شود اگر صادرکننده نتواند در زمان تعیین شده کالا را به کشور مقصد برساند اعتماد و اعتبار خود را در بازار‌های جهانی از دست خواهد داد و کشور‌های هدف نیز دیگر از ما خرید نخواهد کرد.

معاون وزیر صمت بر نقش رایزن بازرگانی در توسعه تجارت خارجی تاکید کرد و افزود: به نظر می‌رسد ساختار رایزنان بازرگانی، کوچک است هدف ما این است که امکانات در اختیار رایزنی‌های خود را توسعه بدهیم بدون داشتن امکانات کافی نمی‌توانیم خدمات خوب و مناسبی به تجار ارائه بدهند. همچنین تجربه ایجاد مراکز تجاری، می‌تواند در زمینه توسعه تجارت به ما یاری برساند. با ابتکار سازمان توسعه تجارت ایران چند سالی است که به بخش خصوصی مجوز داده می‌شود تا در کشور‌های دیگر با ایجاد مرکزی زمینه‌های ارائه خدماتی مثل مشاوره، بازاریابی، نمایشگاه‌های دائم، ایجاد محلی برای مذاکرات و عقد قراردادها، خدمات بانکی و بیمه‌ای و گمرکی را برای تجار فراهم کند.

به گفته این مقام مسئول؛ وزیر صمت در سفر اخیر خود به ارمنستان، مرکز تجاری ایران در ارمنستان را افتتاح کرد.

معاون وزیر صمت با بیان اینکه نباید در فرآیند صادرات به صدور کالا بسنده کنیم، تصریح کرد: مکانیزمی در حال طراحی است که بتوانیم در سایه آن خدمات را به شکل بهتری به تجار و بازرگانان، سرمایه گذاران و صادرکنندگان خدمات فنی مهندسی ارائه بدهیم.

وی افزود: یکی از ابزار‌های قدرتمند ما و نقاط مزیتی بسیار قوی ما صادرات خدمات فنی مهندسی است، به نظر می‌رسد بخش بزرگی از توسعه تجارت ما می‌تواند در این بخش و به کشور‌های اوراسیا باشد البته مشروط به اینکه زیرساخت‌ها را به خصوص در حوزه بانکی و ضمانت نامه‌ها برای این صادرکنندگان فراهم کنیم.

وی با تاکید بر طراحی مکانیزم‌های پولی و بانکی در شرایط تحریم، گفت: قرارداد تهاتر کالا با ارمنستان امضا شد و بخشی از کالا‌ها از سمت ما به آنجا می‌رود و از آن طرف گروه‌های کالایی دیگری وارد ایران خواهد شد؛ این مکانیزم جایگزینی برای جابه‌جایی ارز است به بیان دیگر در شیوه تهاتر به جای اینکه ارز مبادله شود ارزش کالا‌ها با یکدیگر تهاتر خواهند شد. بدون تردید این شیوه بستر توسعه تجارت را تا حدی تسهیل خواهد کرد؛ البته این مسیر‌ها جایگزین صددرصدی مکانیزم‌های بین المللی و شناخته شده و استاندارد بانکی نیست ولی راه حل‌های مسکن گونه و تسهیل کننده‌ای برای توسعه صادرات است.

دهقان دهنوی با اشاره به برگزاری نمایشگاه اوراسیا در تهران، بیان کرد: تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا و ایران در این نمایشگاه حضور خواهند داشت. این نمایشگاه فرصتی است برای اینکه بخش خصوصی ما و آنها با یکدیگر مذاکرات و قرارداد‌های تجاری خود را منعقد کنند؛ همچنین در اجلاس نخست وزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ابتکار سازمان توسعه تجارت ایران، پیشنهاد تشکیل مذاکرات BTB داده شد که این پیشنهاد با استقبال این اعضا مواجه شد.

معاون وزیر صمت با بیان اینکه اجرایی شدن موافقتنامه تجارت آزاد تا پایان سال محقق نخواهد شد، گفت: زمان آن رسیده است که اندازه تجارت ایران با کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را افزایش بدهیم؛ رشد تجارت با این کشور‌ها خوب است ولی هنوز اندازه آن بسیار کوچک است برای تحقق این مهم باید زیرساخت و لجستیک خود را تقویت و برای چالش‌های پیشروی مسائل بانکی و ارزی، ساز و کار‌هایی را در نظر بگیریم که بتوانیم از کانال‌های بهتری این مهم را نتیجه برسانیم.

وی ادامه داد: سرمایه گذاری‌های مشترک از طریق تولید محصولات مشترک، با هماهنگ سازی و تطبیق مقررات و استاندارد‌ها می‌تواند سهم بزرگ‌تری از تجارت اوراسیا را به ایران اختصاص بدهد؛ به عنوان مثال اگر فقط ۱۰ درصد از تجارت این کشور‌ها را به سمت خود بیاوریم از تجارت ۹۰۰ میلیارد دلاری، حدود ۹۰ میلیارد دلار برای ما خواهد بود به نظر می‌رسد این هدف دور از دسترسی نیست و باید با جدیت آن را دنبال کنیم.

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به برگزاری روز ملی صادرات، گفت: یک روز از تقویم، به نام صادرات نام‌گذاری شده است این روز فرصتی برای تجلیل از صادرکنندگان نمونه و بیان ترویج این موضوع است که صادرات برای اقتصاد کشور مهم است در سنوات گذشته جوایز صادراتی به صادرکنندگان نمونه تخصیص داده می‌شد ولی چند سالی است که به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای انجام نگرفت؛ سازمان توسعه تجارت ایران مذاکراتی با سازمان برنامه و بودجه در این زمینه آغاز کرد و قول‌هایی نیز در این زمینه به ما داده شد امیدواریم که در سال جاری بتوانیم بودجه بیشتری به امر صادرات تخصیص بدهیم.