فرارو– مسعود پزشکیان اولین حضور خود را در سازمان ملل به عنوان رئیس‌جمهور ایران تجربه می‌کند. به گواه کارشناسان که طی روز‌های گذشته به تحلیل و بررسی و البته گمانه‌زنی درباره این سفر پرداختند، کشور‌های مختلف به خصوص آنهایی که به نحوی با ایران مرتبط یا با مسائل آن درگیر هستند، منتظرند تا نخستین اظهارنظر‌ها و همچنین ایده‌های رئیس‌جمهور کشورمان را بشنوند. برخی کارشناسان هشدار دادند که تریبون سازمان ملل نباید برای امور نظری و فلسفی مورد استفاده قرار بگیرد و پزشکیان باید مواضع دولت خود در قبال مسائل منطقه، منافع ملی و روابط بین‌الملل را به صورت شفاف مطرح کند.
به گزارش فرارو، ساعت سی دقیقه بامداد چهارشنبه، رئیس‌جمهور پشت تریبون سازمان ملل خواهد رفت و به ایراد سخنرانی در مجمع عمومی خواهد پرداخت. با توجه به شرایط ویژه ایران و البته منطقه خاورمیانه به خصوص طی ۱۱ ماه گذشته، تغییر دولت در تهران و ابراز تمایل رئیس‌جمهور جدید به در پیش گرفتن سیاست خارجی تنش‌زدا و همچنین تاکید بر این نکته که این اولین حضور پزشکیان پشت تریبون سازمان ملل است، صحبت‌های رئیس‌جمهور به دقت رصد می‌شود و مورد توجه خواهد گرفت.
درباره تحلیل حضور رئیس‌جمهور در نیویورک و برخی حواشی مطرح شده حول محور این سفر، با علی‌اکبر فرازی سفیر پیشین ایران در رومانی، مجارستان و قبرس گفتگو کردیم.
فرازی با تاکید بر لزوم عبور از کلیشه‌های تحلیلی گفت: این یک جمله کلیشه‌ای است که معمولاً در حین یا بعد از سفر هر رئیس‌جمهوری، گفته می‌شود که سفر موفقیت‌آمیز بود. اما بهتر است از این قالب بیرون بیاییم و ببینیم در نیویورک چه خبر است. بعضی جلسات و همچنین دیدار‌های دوجانبه میان روسای جمهور و مقامات سایر کشور‌ها اتفاق افتاده که امری معمول است. این ملاقات‌ها را نمایندگی ایران در سازمان ملل برنامه‌ریزی می‌کند. آنچه در حال حاضر اهمیت دارد، نطق رئیس‌جمهور است که تا ساعتی دیگر انجام خواهد شد. باید دید که در سخنرانی آقای پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل، نگاه جدیدی به دنیا، مسائل منطقه و روابط بین‌الملل از سوی ایران ارائه می‌شود یا همان نگاه‌های گذشته است. این که ما افراد را موعظه و به خیر دعوت کنیم، شنونده‌ای ندارد. باید واقعیت‌های میدانی را در نظر بگیریم و تکلیف سیاست خارجی و مراودات‌مان را با همه مشخص کنیم.
دیپلمات پیشین کشورمان ادامه داد: متاسفانه در حال حاضر جو مسمومی در داخل کشور به وجود آمده که وقتی فردی از توازن در سیاست خارجی صحبت می‌کند، فوری به این متهم می‌شود که ضد روس یا ضد چین است. در حالی که اصلا چنین چیزی مطرح نیست. سیاست خارجی متوازن به معنای این نیست که ما با روسیه، چین یا قدرت‌های نوظهور رابطه نداشته باشیم؛ به معنای این است که به این کشور‌ها اطمینان ندهیم که به هیچ عنوان مناسبات خودمان با دیگران را بهبود نمی‌دهیم. سیاست متوازن باید به نحوی باشد که بتوانیم از هر دو طرف امتیاز بگیریم. نه اینکه هر دو طرف با کارت ما بازی کنند و امتیاز بگیرند؛ بنابراین اگر مبنای صحبت‌های آقای رئیس جمهور مبتنی بر این باشد که جمهوری اسلامی ایران سیاست خارجی متوازن خواهد داشت و برای حل مسائلش با همه طرف‌ها تلاش خواهد کرد، می‌توانیم بگوییم پزشکیان سرفصل نوینی را مطرح کرده است.
سفیر پیشین ایران در مجارستان ادامه داد: موضوع امنیت جمعی نیز باید مورد نظر رئیس‌جمهور و هیئت ایرانی قرار بگیرد. این پیام را مخابره کنند که امنیت جمعی منطقه، بازیگران اصلی می‌خواهد و نمی‌شود که یک بازیگر اصلی یعنی ایران غایب باشد و بشود امنیت را تامین کرد. لازمه این حضور نیز سیاست خارجی متوازن است. در حال حاضر غربی‌ها به خصوص اروپایی‌ها به شدت در موضوع اوکراین حساسیت و نگرانی دارند. ما نباید بخشی از بازی روس‌ها باشیم. باید همان‌طور که بار‌ها اعلام کردیم عملاً ثابت کنیم که در بحث جنگ در سمت روسیه نیستیم. اگر این سیاست عملی شود، می‌توانیم روابط خودمان با غرب و خصوصاً اتحادیه اروپا را ترمیم کنیم. هنوز برای ترمیم این روابط که فعلاً وضعیت خوب و نرمالی مثل گذشته ندارد، فرصت هست و امیدوارم که این فرصت از دست نرود.
فرازی تاکید کرد: تندرو‌های داخلی در حالت عادی دنبال بهانه‌هایی می‌گردند که پیراهن عثمانی بسازند و سر دست بگیرند. این پیراهن، از آن موضوع بلومبرگ بیرون آمد. مساله‌ای که آقای عراقچی تکذیب کرد و مربوط به کاهش تنش با اسرائیل بود، کارشناسان هم آن را تحلیل کردند. این که با یک بهانه سعی کنند رقیب داخلی‌شان را بزنند، زیبا نیست. رئیس‌جمهور آنجا نماینده ملت است و نباید تضعیفش کرد چرا که انطباقی با منافع ملی ما ندارد. در خصوص بحثی که با فرید زکریا شد و رئیس‌جمهور گفت که «ما نباید اجازه بدهیم که لبنان به غزه دیگری در دستان اسرائیل تبدیل شود. حزب‌الله نمی‌تواند این کار را به تنهایی انجام دهد. حزب‌الله نمی‌تواند به تنهایی در مقابل رژیمی بایستد که کشور‌های غربی، کشور‌های اروپایی و آمریکا از آن دفاع و حمایت می‌کنند و (تسلیحات آن را) تامین می‌کنند» هم باید مورد توجه قرار بگیرد که واکنش‌های تندی به آن نشان داده شد.
سفیر پیشین ایران در قبرس، در پایان تاکید کرد: «واقعیت این است که حزب الله حزبی در گوشه‌ای از کشور لبنان است و اسرائیل به بهانه حزب‌الله نه تنها جنوب بلکه تمام آن کشور را دچار بحران می‌کند. مانور ما باید این باشد که دفاع‌مان از امنیت لبنان و مردم آن است و رابطه مناسبی با حزب الله داریم؛ اما این جنایت‌هایی که اسرائیل می‌کند در حقیقت جنایت‌هایست که دودش به چشم مردم لبنان و منطقه می‌رود. من فکر می‌کنم که نباید در عمده کردن نام ایران به عنوان حامی حزب الله، جنایت‌های اسرائیل نادیده گرفته شود. این کاری است که رسانه‌های غربی انجام می‌دهند. امیدوارم که همه توجهات جهانی قبل از اینکه روی حزب الله معطوف بشود، روی مهاجم و حملات وحشیانه اسرائیل فوکوس کند و به بهانه حمایت ایران از حزب‌الله این جنایت‌ها را نادیده نگیرند.»
