سیارکی ۲۰ برابر بزرگتر از قاتل دایناسور‌ها مدار قمر مشتری را تغییر داد

یک سیارک که ۲۰ برابر بزرگتر از سیارکی بوده است که دایناسور‌ها را از سیاره ما محو کرد، مدار قمر مشتری را تغییر داده است.

به گزارش ایسنا، تقریباً چهار میلیارد سال پیش، یک رویداد فاجعه‌آمیز، بزرگ‌ترین قمر منظومه شمسی را شکل داد. به گفته ستاره شناسان، این زمانی بود که یک سیارک با قمر مشتری موسوم به گانیمد (Ganymede) برخورد کرد.

بر اساس یک مطالعه جدید از دانشگاه کوبه ژاپن، این برخورد آنقدر قوی بوده که محور این قمر را تغییر داده است.

قمر گانیمد مشتری یک جرم آسمانی قابل توجه است که میدان مغناطیسی خود را تولید می‌کند و میزبان آب مایع است. همچنین آنقدر بزرگ است که حتی از سیاره عطارد هم بزرگتر است.

این قمر دچار «قفل کشندی» است که به این معنی است که درست مانند ماه و زمین، یک طرف آن همیشه رو به مشتری است، در حالی که طرف دیگر آن همیشه پنهان از آن باقی می‌ماند. علاوه بر این، بخش‌های بزرگی از سطح آن دارای فرورفتگی‌های زمین‌ساختی متمایز است که به نام شیار‌ها شناخته می‌شوند.

بر اساس گزارش‌ها، تصور می‌شود که این‌ها قدیمی‌ترین ویژگی‌های گانیمد باشند که شبیه به زخم‌های یک برخورد عظیم هستند که در اوایل تاریخ شکل‌گیری این قمر رخ داده است. برخی از این حلقه‌های متحدالمرکز تا ۷۸۰۰ کیلومتر در سراسر سطح این قمر گستره دارند.

هیراتا نائویوکی، سیاره‌شناس دانشگاه کوبه می‌گوید: قمر‌های مشتری موسوم به آیو (Io)، اروپا (Europa)، گانیمد (Ganymede) و کالیستو (Callisto) همگی ویژگی‌های فردی جالبی دارند، اما چیزی که توجه من را به خود جلب کرد، همین شیار‌های روی گانیمد بود.

وی افزود: ما می‌دانیم که این ویژگی در اثر برخورد یک سیارک در حدود ۴ میلیارد سال پیش ایجاد شده است، اما مطمئن نبودیم که این برخورد چقدر بزرگ بوده و چه تاثیری بر این قمر داشته است.

مطالعه قبلی که توسط هیراتا و همکارانش انجام شد، تصاویری را که توسط کاوشگر‌های وویجر در سال ۱۹۷۹ و مدارگرد گالیله بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۳ گرفته شده بود، بررسی کرد.

طبق بیانیه مطبوعاتی پژوهشگران، هیراتا اولین کسی بود که متوجه شد محل برخورد یک سیارک با گانیمد تقریباً دقیقاً در دورترین نصف‌النهار مشتری است.

در این مطالعه جدید، رویداد برخورد روی گانیمد با رویدادی مشابه در پلوتون مقایسه شده است.

ماموریت نیوهورایزنز قبلاً کشف کرده بود که یک برخورد بزرگ، محور چرخشی پلوتون را مجبور به کج شدن کرده است. بر اساس این تشابهات، هیراتا به این نتیجه رسید که ضربه گانیمد اثر مشابهی داشته و باعث تغییر محور آن شده است.

هیراتا از تجربیات خود در مدل‌سازی رویداد‌های برخورد برای ارزیابی قدر و نیروی سیارکی که به گانیمد برخورد کرد، استفاده کرد. او از طریق شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای اندازه این ضربه را تخمین زد.

سیارکی با قطر ۳۰۰ کیلومتر

سیارکی که به گانیمد برخورد کرده، قطری در حدود ۳۰۰ کیلومتر داشته است که آن را تقریباً ۲۰ برابر بزرگتر از سیارک قاتل دایناسور‌ها می‌کند.

مدل‌ها نشان می‌دهند که تنها یک برخورد بزرگ می‌تواند محور گانیمد را تغییر دهد. محل برخورد در سمت پنهان این قمر با جهت این تغییر همسو بوده و شواهد قوی برای ارتباط بین این دو رویداد ارائه می‌دهد.

هیراتا می‌گوید: من می‌خواهم منشأ و تکامل گانیمد و دیگر قمر‌های مشتری را بفهمم. این برخورد غول‌پیکر باید تأثیر قابل توجهی بر تکامل اولیه گانیمد داشته باشد، اما اثرات حرارتی و ساختاری ضربه در داخل گانیمد هنوز به طور کلی بررسی نشده است. من معتقدم که تحقیقات بیشتر در مورد استفاده از تکامل درونی قمر‌های یخی می‌تواند در مرحله بعدی انجام شود.

کاوشگر فضایی جویس (JUICE) متعلق به آژانس فضایی اروپا به کشف راز‌های گذشته گانیمد کمک خواهد کرد. این کاوشگر فضایی قرار است در سال ۲۰۳۴ گانیمد را کاوش کند و هدف آن کشف اسرار این قمر از طریق ۶ ماه رصد فشرده آن است.

جالب توجه است که وجود بالقوه اقیانوس‌هایی از آب مایع زیرسطحی در گانیمد، آن را به یک کاندیدای اصلی برای پناه دادن به حیات بیگانه تبدیل می‌کند.

این یافته‌ها در مجله Scientific Reports گزارش شده است.