علی رغم اینکه نمایندگان کارگران معتقدند قراردادهای موقت و سفید امضا همچنان مشکل اصلی کارگران است که مدیرکل بازرسی کار از صدور دستورالعملی مبنی بر ممنوعیت قرارداد سفید خبر داده است.
بیمه کردن نیروی کار و انعقاد قراردادهای موقت و سفید امضا از سوی کارفرما مسئلهای است که همواره مورد مناقشه بین کارگر و کارفرما است. برخی از کارفرمایان به بهانه اینکه دوره آموزشی باید سپری شود تا کارگرخود را بیمه کنند، از وظیفه قانونی خود فرار میکنند. برخی از کارفرمایان هم با پرداخت مبلغی به صورت ماهیانه اعلام میکنندکه کارگر تمایلی به بیمه کردن ندارد و حق بیمه را به آنها پرداخت میکنیم.
برخی کارفرمایان تصور میکنند، در صورت رضایت کارگر میتوانند وی را بیمه نکرده و مسئولیتی هم متوجه شان نخواهد بود، اما اینطور نیست و بر اساس قانون، بیمه امری اجباری بوده و مسئولیت آن بر عهده کارفرماست. یکی از مواردی که کارفرمایان از پرداخت حق بیمه شانه خالی میکنند در قراردادهای سفید امضا است.
برخی از کارفرمایان با گرفتن قراردادهای سفید امضا از کارگران، این امکان را به خود میدهند که علاوه بر بیمه نکردن آنها هر زمان که خواستند آنان را اخراج کنند.
یکی از عواملی که زمینه ساز بروز قراردادهای سفید امضا در کارگاهها میشود، عدم ثبت دریافتی کارگران است. پرداخت نقدی حقوق از سوی کارفرمایان به کارگران یکی از مسائلی است که بارها انتقادات جامعه کارگری را به همراه داشته است.
دولتیها معتقدند که قراردادهای سفید امضاء کارگران اعتباری ندارد. دولت با صدور بخشنامههای متعدد تلاش دارد تا بحث قراردادهای سفید امضا و موقت برچیده شود، اما همچنان شاهد این هستیم که دربسیاری از کارگاههای کوچک قراردادی وجود ندارد یا به صورت سفید امضا است و دستمزد کارگران به صورت دستی پرداخت میشود. در میان بسیاری از کارگران از سر ناچاری این شرایط کاری را میپذیرند و اعتراضی هم نمیکنند. چرا که ترس از بیکاری دارند. در شرایطی که تأمین معیشت برای کارگران دشوار است، معمولاً کمتر کارگری نسبت به وضعیت دشوار کاری خود اعتراض میکند.
احمدرضا پرنده، مدیرکل بازرسی کار، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است قراردادهای سفید امضاء با کارگران اعتباری ندارد و بازرسان کار این گونه تخلفها را به مراجع دادرسی و بازپرسی دادگستری ارجاع میدهند.
وی در این باره میگوید: وزارت کار با توجه به ضرورت امنیت شغلی کارگران به هیچ وجه با قرادادهای یک ماهه، دو ماهه و چند ماهه موافق نیست و برای ساماندهی این موارد پیشنهاد قراردادهای دائم یا قرارداد چهار ساله داده است.
پرنده با اعلام اینکه اداره کل بازرسی کار حدود یک سال و نیم پیش با ابلاغ دستورالعملی به کارفرمایان کارگاهها اعلام کرد گرفتن قراردادهای سفید امضاء از کارگران تخلف است، گفت: ارائه اینگونه قراردادها در هیئتهای حل اختلاف فاقد اعتبار و ارزش قانونی است.
وی تاکید براینکه بازرسان کار افراد متخصصی هستند که در هر زمان میتوانند به کارگاهها ورود، و وضعیت و شرایط آن کارگاه را بررسی کنند، گفت: ۸۱۰ بازرس کار در کشور فعالیت و سالیانه ۴۲۰ هزار بازرسی و موارد نقص ایمنی و شرایط حقوقی کارگران را به کارفرمایان اطلاع ابلاغ میکنند.