قوز قرنیه شایعترین دیستروفی قرنیه است که تأثیر آن ۱ در هزار است، هرچند که برخی گزارشها شایع بودن آن به میزان ۱ در ۵۰۰ نفر است؛ کراتوکونوس یا قوز قرنیه (Keratoconus) در حقیقت مشکل تحلیل رونده قرنیه چشم است. برخلاف بیماریهای چشمی که بعد از ورود به سن سالمندی بروز میکنند این بیماری معمولا" در سنین نوجوانی یا اوایل دهه سوم زندگی پدیدار میشود.
قوز قرنیه یک بیماری غیر التهابی تخریب قرنیه است (که در جلوی چشم قرار دارد) و به طور کلی بر روی هر دو چشم تاثیر میگذارد. مشکل اصلی، ضعف پروتئین کلاژن در قرنیه است این باعث میشود که قرنیه به صورت ساختاری و زیست مکانیکی "ضعیف" شود در نتیجه، قرنیه یک شکل مخروطی با آستیگماتیسم نامنظم ایجاد میکند. پیشرفت قوز قرنیه میتواند بسیار متغیر باشد، در بعضی از بیماران به حالت ثابت باقی میمانند، در حالی که در دیگران به سرعت پیشرفت میکند، یک بیماری ژنتیکی است که در ۱۰ درصد خانوادهها مشاهده شده است.
قرنیه به طور طبیعی شکلی گرد یا کروی دارد، ولی در کراتوکونوس (قوز قرنیه) قرنیه برآمده و مخروطی شکل میشود. در این بیماری قرنیه نازک شده و شکل آن تغییر میکند. این تغییر بر روی انکسار نور هنگام ورود به چشم تأثیر گذاشته و سبب کاهش وضوح بینایی میشود. کراتوکونوس ممکن است در یک یا هر دو چشم رخ دهد، ولی در ۹۰ ٪ موارد در هر دو چشم دیده میشود که در این وضعیت خواندن و نوشتن یا رانندگی فرد مختل میشود. ادامه این بخش از بهداشت و سلامت نمناک به بررسی علل و روشهای درمان قوز قرنیه پرداخته خواهد شد.
علائم، میتواند شامل:
قابلیت دو بینی (آستیگماتیسم)
تصاویر چندگانه
تار بینایی (نزدیک و دوربینی)
و حساسیت به نور (فتوفوبیا)
معمولا با عینک، مشکل بینایی حل میشود، اما همانطور که آسیتگماتیسم بدتر میشود، اکثر بیماران میتوانند از لنزهای قابل لمس مخصوص استفاده کنند. علائم ممکن است در ابتدا یک جانبه باشد و بعدها ممکن است دوجانبه باشند. در ۲۰ ٪ بیماران، این بیماری پیشرفته و مستلزم مداخله جراحی است.
این بیماری در نوجوانان و حدود سن بلوغ شروع شده و طی ۷ تا ۸ سال پیشرفت کرده و بعد تقریباً ثابت باقی میماند، هرچند این زمان ممکن است تغییر کند، ولی رشد و پیشرفت این بیماری ممکن است ناگهانی یا تدریجی باشد، معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ سالگی شایعتر است.
برای تشخیص قوز قرنیه، چشم پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی شما را بررسی کرده و امتحان چشم را انجام خواهد داد. او میتواند آزمایشهای دیگری برای تعیین جزئیات بیشتر در مورد شکل قرنیه شما انجام دهد. آزمایشات برای تشخیص قوز قرنیه عبارتند از:
در این آزمایش، چشم پزشک از تجهیزات ویژهای استفاده میکند که چشم شما را برای بررسی مشکلات بینایی اندازه گیری میکند. او ممکن است از شما بخواهد از دستگاهی که حاوی لنزهای مختلف (فوروپتر) است، استفاده کنید. برخی از پزشکان، ممکن است از ابزار دست (رتینو اسکوپ) برای ارزیابی چشم استفاده کنند.
در این آزمایش، پزشک شما یک پرتو عمودی نور را روی سطح چشم هدایت میکند و از یک میکروسکوپ با قدرت کم استفاده میکند. او شکل قرنیه شما را ارزیابی میکند. پزشک ممکن است تست را پس از استفاده از قطره چشمی برای انعطاف پذیری قرنیه ادامه دهد. این کمک میکند تا پشت چشم دیده شود.
در این آزمایش چشم پزشک شما یک دایره نور بر روی قرنیه شما متمرکز میکند، تا بازتابی برای تعیین شکل پایه قرنیه داشته باشد.
تستهای عکاسی ویژه مانند توموگرافی مختلط اپتیک و توپوگرافی قرنیه تصاویری دقیق از قرنیه ایجاد میکنند. این آزمایش همچنین میتواند ضخامت قرنیه شما را اندازه گیری کند.
درمان قوز قرنیه بستگی به شدت وضعیت شما و سرعت پیشرفت بیماری دارد. قوز قرنیه خفیف تا متوسط می تواند با عینک یا لنزهای تماسی درمان شود؛ برای اکثر مردم، قرنیه پس از چند سال پایدار میشود. در بعضی از افراد مبتلا به قوز قرنیه، استفاده از لنز کار دشواری است در این موارد ممکن است جراحی ضروری باشد.
عینکها یا لنزهای نرم میتوانند بینایی تار و یا تحریف شده را در ابتدای قوز قرنیه اصلاح کنند، اما مردم اغلب مجبورند عینک خود را تغییر دهند، چون شکل قرنیه آنها تغییر میکند. لنزهای تماسی سخت لنزهای تماسی سخت (گاز سفت و محکم) اغلب گام بعدی در درمان قوز قرنیه پیشرفته است. لنزهای سخت ممکن است در ابتدا احساس ناراحتی کنند، اما بسیاری از افراد به استفاده از آنها اصرار میورزند و میتوانند بینایی خوبی داشته باشند. این نوع لنز را میتوان با قرنیه تنظیم کرد.
لنزهای Piggyback اگر لنزهای سفت و سخت ناراحت کننده باشند، ممکن است پزشک شما یک لنز نرم "piggybacking"را توصیف کند.
این لنزها مرکزی سخت و با اطراف نرم دارند. افرادی که نمیتوانند لنزهای سخت را تحمل کنند ممکن است لنزهای ترکیبی را ترجیح دهند.
این لنزها برای تغییر شکل بسیار نامنظم در قرنیه شما در قوز قرنیه پیشرفته مفید هستند. لنزهای اسکلرال مانند لنزهای سنتی استفاده میکنند، در قسمت سفید چشم (اسکررا) قرار میگیرند و بدون لمس شدن روی قرنیه قرار میگیرند. اگر از لنزهای تماسی سفت و یا اسکلرال استفاده میکنید، مطمئن شوید که آنها توسط دکتر چشم با تجربه در درمان قوز قرنیه نصب شده اند. شما همچنین باید بررسیهای منظم داشته باشید، تا تعیین کنید آیا اتصالات باقی میماند یا خیر؛ یک لنز ناسازگار میتواند به قرنیه آسیب برساند.
اگر دچار زخم قرنیه، نازک شدن شدید قرنیه، بینایی ضعیف حتی با قویترین لنزهای تجویزی داشته باشید، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. چندین جراحی در دسترس است، بسته به محل مخروط انقباض و شدت وضعیت شما. گزینههای جراحی عبارتند از:
در طی این جراحی، پزشک شما محلهای پلاستیکی کوچک، شفاف و نیمه شفاف را در داخل قرنیه قرار میدهد تا مخروط را صاف کرده، شکل قرنیه را تقویت کند و بینایی را بهبود بخشد. درج قرنیه میتواند شکل قرنیه را نرم تر، پیشرفت قوز قرنیه را کندتر کند و نیاز به پیوند قرنیه را کاهش دهد. درج قرنیه میتواند برداشته شود، بنابراین این روش میتواند یک معیار موقت باشد. این جراحی، شامل خطراتی نظیر عفونت و صدمه به چشم است.
اگر شما زخم قرنیه یا نازک شدن شدید دارید، به احتمال زیاد نیاز به پیوند قرنیه (کراتوپلاستی) دارید. کراتوپلاستی، یک پیوند جزئی ضخیم است که فقط یک بخش از سطح قرنیه جایگزین میشود. کراتوپلاستی یک پیوند کامل قرنیه است که در این روش، پزشکان قطعه کامل ضخیم قرنیه شما را حذف کرده و آن را با بافت اهداکننده جایگزین میکنند.
بازیابی پس از کراتوپلاستی میتواند تا یک سال طول بکشد و ممکن است لازم باشد که لنزهای تماسی سفت و سخت استفاده کنید، تا دید کامل داشته باشید. بهبود کامل بینایی ممکن است چند سال پس از پیوند شما رخ دهد. پیوند کرونا، برای قوز قرنیه به طور کلی بسیار موفق است، اما عوارض احتمالی شامل رد پیوند، بینایی ضعیف، آستیگماتیسم، عدم توانایی لنزهای تماسی و عفونت است.
منبع:نمناک