رزونامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود با عنوان «خطای محاسباتی در تعامل با طالبان» نوشته است:
اخطار رئیس جمهور رئیسی به حاکمان افغانستان در مورد حقابه ایران از هیرمند، هشداری است که اگر با جدیت پیگیری شود، میتواند حقوق از دست رفته مردم سیستان را احیا کند. آقای رئیسی با استفاده از کلمه «اخطار» نشان داد دولت جمهوری اسلامی برای وادار کردن گروه طالبان به دادن حقابه ایران از هیرمند جدی است.
آقای حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هم در سفر به استان سیستان و بلوچستان ضمن اینکه از حاکمان افغانستان خواست به قرارداد فیمابین دو کشور درخصوص دادن سهم ایران از آب هیرمند عمل کنند این نکته را نیز اضافه کرد که در صورتی که در این زمینه بیش از این کوتاهی شود، جمهوری اسلامی ایران به فشار متوسل خواهد شد.
موضوع حقابه ایران از هیرمند دارای سابقهای طولانی است. در بهمنماه ۱۳۱۷ مهذبالدوله کاظمی سفیر ایران در کابل و علی محمدخان وزیر امور خارجه افغانستان اعلامیه مشترکی امضا کردند که به موجب آن، دو کشور توافق کردند همه ساله هر مقدار آب رودخانه هیرمند که به بند کمالوند میرسد، از آن بند به بعد به صورت مساوی میان دو کشور تقسیم شود.
در سال ۱۳۵۱ قراردادی میان ایران و افغانستان به امضا رسید که به موجب آن بطور متوسط ۸۲۵ میلیون مترمکعب آب برای هر سال به عنوان سهم ایران در نظر گرفته شد. براساس همین قرارداد، ایجاد هر نوع ابنیه فنی در رود هیرمند فقط بعد از موافقت طرفین درباره شرایط و مشخصات آن قابل انجام است.
در طول نیم قرن گذشته، افت و خیزهائی در اجرای قرارداد هیرمند وجود داشت که بخشی از آن به سالهای آخر دولت اشرف غنی مربوط میشود. دولت جمهوری افغانستان در این زمینه تخلفاتی داشت، ولی در حدود دو سال اخیر که گروه تروریستی طالبان حکومت را در افغانستان در دست گرفته با اینکه از کمکهای همهجانبه جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده، در زمینه دادن حقابه ایران از هیرمند کوچکترین اقدامی نکرد.
سران این گروه که حاکمیت خودخواندهشان مدعی تسلط کامل بر افغانستان است، در عین حال که در نزدیک دو سال اخیر بارها قول دادهاند حقابه ایران را بدهند، تاکنون به این وعده عمل نکرده و با بهانههای واهی از عمل به قانون سرپیچی کردهاند.
مطالبات مردم سیستان و پیگیریهای نماینده آنها در مجلس و همینطور معتمدین منطقه که به شکلهای مختلف درصدد احقاق حق خود برآمدهاند، سرانجام دولت را وادار کرد تحرکاتی در این زمینه نشان دهد. هفته گذشته رئیس جمهور رئیسی وزرای امور خارجه و نیرو را مأمور پیگیری موضوع حقابه ایران از هیرمند کرد و نماینده رئیس جمهور در امور افغانستان را نیز موظف به همراهی با آنان از طریق گفتگوهای حضوری در محل مأموریتش کابل نمود.
روز پنجشنبه نیز رئیس جمهور در سفر به استان سیستان و بلوچستان به حاکمان افغانستان اخطار کرد در دادن حقابه ایران تعلل نکنند. نکتهای که وزیر امور خارجه کشورمان در همین زمینه بر هشدار و اخطار اضافه کرد و آن را با چاشنی فشار در صورت استنکاف گروه طالبان از انجام تعهداتش همراه نمود، میتواند علامتی برای جدی بودن عزم دولت جمهوری اسلامی ایران جهت پایان دادن به خودسریهای طالبان باشد.
طالبان، علاوه بر استنکاف از دادن حقابه ایران، تخلفات دیگری نیز در زمینههای مختلف پایمال کردن حقوق مردم افغانستان به ویژه زنان و دختران، ناامن ساختن منطقه و ایجاد درگیری در مرزها مرتکب شده که همه آنها از اهمیت ویژهای برخوردارند. اکنون نیز در پاسخ به اخطار رئیس جمهور، حکومت طالبان به صورت مشروط برای انجام تعهداتش اعلام آمادگی کرده ضمن اینکه با بیادبی از مسئولین ایرانی خواسته از الفاظ نامناسب! استفاده نکنند.
تنها راه برای اینکه این گروه خودسر دست از این تخلفات بردارد اینست که دولت جمهوری اسلامی ایران نشان دهد اخطار رئیس جمهور کاملاً جدی است و در این زمینه مماشاتی وجود نخواهد داشت. نکته درخشان در این ماجرا اینست که اکنون حتی تطهیرکنندگان طالبان هم فهمیدهاند مماشات با این گروه جواب نمیدهد و باید اشتباه محاسباتی خود در تعامل با آن را تصحیح کنند.