"هنگام عذرخواهی از یک دوست، خوب است که پیشنهاد دهید تا اشتباهتان را جبران کنید (مثلاً اگر سر قرار چای خوردن حاضر نشده‌اید، او را به ناهار دعوت کنید)، اگر چه نمی‌توانید اشتباه انجام شده را به عقب برگردانید، اما می‌توانید چیزی پیشنهاد کنید که نشان دهد برای رابطه ارزش قائلید و مصمم هستید که هر کار از دستتان می‌آید بکنید تا رابطۀتان حفظ شود. "
فرارو، چطور به خاطر چیزی که موجب ناراحتی شده، عذرخواهی می‌کنید؟ پی‌ریزی یک عذرخواهی که بتواند در شخصی ناراحت کرده‌اید، ایجاد احساس بهتری کند، کار آسانی نیست.
به گزارش فرارو به نقل از تایم، در واقع، عذرخواهی برای آنکه واقعاً اثربخش باشد، باید شامل شش بخش باشد.
۱. اظهار تاسف
۲. توضیح دادن اشتباه
۳. پذیرفتن مسئولیت
۴. ابراز پشیمانی
۵. پیشنهاد برای جبران مافات
۶. طلب بخشش
و این تازه بدون در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص شخصی است که شما قصد عذرخواهی از او دارید.
دکتر جنیفر توماس، روانشناس و از نویسندگان کتاب «وقتی ببخشید کافی نیست»، پژوهشی را به همراه دکترگری چپمن، انجام داده و پنج زبان عذرخواهی رسیده‌اند: اظهار تاسف، پذیرش مسئولیت، جبران مافات، پشیمانی حقیقی و طلب بخشش.
دکتر توماس، میگوید: «عذرخواهی‌های بر مبنای اینکه زبان عذرخواهی چیست، از شخصی به شخص دیگر فرق می‌کند، و من دریافته‌ام که» اشتباه کردم و ببخشید «، رضایت ۷۷ درصد مردم را جلب می‌کند، اما ۲۳ درصد باقی مانده منتظرند تا سه چیز دیگر را بشنوند و به همین خاطر ما ۵ زبان عذرخواهی داریم.»
با این حال، عذرخواهی باید مناسب شخصی باشد که از او عذرخواهی می‌کنید. در زیر، کارشناسان نکاتی را که حاصل پژوهش‌هاست و با استفاده از آن‌ها می‌توان برای هر کسی عذرخواهی‌ای مناسب تدارک دید را با شما در میان می‌گذارند.
ایمی مورین، روان درمانگر، میگوید: «حفظ ارتباط احساسی، کلید داشتن یک رابطۀ سالم است؛ بنابراین مهم است که تاسف خود را ابراز کنید و طلب بخشش کنید. این یعنی هرگز هیچ تقصیری را متوجه طرف دیگر نکنید و چیزهایی نظیر» متاسفم که همچنین احساسی داری «را نگویید. در عوض، بگویید،» من متاسفم که صدایم را بالا بردم «تا نشان دهید که مسئولیت کامل کارهایتان را می‌پذیرید.»
توماس همچنین میگوید که شما باید تعلق خاطرتان را به شریک زندگیتان نشان دهید. او میگوید: «اگر موضوع مربوط به یک شریک رمانتیک است، چیزی که اهمیت زیادی دارد، تعهد شماست.» توماس توصیه می‌کند که برای این زبان چهارم عذرخواهی یعنی اظهار پشیمانی را نیز وارد کنید و نشان دهید که اوضاع از این به بعد فرق خواهد کرد. توماس میگوید که این به طرف شما اجازه می‌دهد که بداند شما به آیندۀ با او فکر می‌کنید.
مسئلۀ آینده در مواجهه با همکار نیز اهمیت دارد، اما رویکرد بایستی متفاوت باشد.
دکتر توماس میگوید: «به نظر من مسئلۀ کلیدی در مورد همکاران اعتماد است.» یعنی باید بدانند که شما به آبروی آن‌ها آسیب نخواهید زد. برای این که این موضوع را در عذرخواهی خود انتقال دهید، به توصیۀ خانم توماس بهتر است دو زبان محبوب عذرخواهی را با هم ترکیب کنید: ۴۰ درصد مردم بیشتر دوست دارند که از ما «من اشتباه کردم» را بشنوند، در حالی که ۴۰ درصد دیگر دیگر دوست دارند بگوییم "متاسفم (ببخشید). از ترکیب این دو، می‌توانید اطمینان داشته باشید که عذرخواهیتان موجب امتنان خاطر ۸۰ درصد افراد خواهد شد.
مورین میگوید، مسئله‌ای که پیش آمده، باید بین شما و همکارتان بماند.
او میگوید: «در مقابل وسوسۀ اینکه هنگام عذرخواهی از همکارتان شخص دیگری را وارد جریان کنید، مقاومت کنید. تقصیر رفتارتان را گردن رییس، شرکت یا همکار دیگرتان نیاندازید.» من «را در پیامتان حفظ کنید و چیزهایی نظیر» من اجازه دادم که احساساتم بر من غلبه کند «بگویید و مسئولیت کارهایتان را برعهده بگیرید.»
مورین میگوید: «هنگام عذرخواهی از یک دوست، خوب است که پیشنهاد دهید تا اشتباهتان را جبران کنید (مثلاً اگر سر قرار چای خوردن حاضر نشده‌اید، او را به ناهار دعوت کنید)، اگر چه نمی‌توانید اشتباه انجام شده را به عقب برگردانید، اما می‌توانید چیزی پیشنهاد کنید که نشان دهد برای رابطه ارزش قائلید و مصمم هستید که هر کار از دستتان می‌آید بکنید تا رابطۀتان حفظ شود.»
یک دوست می‌خواهد بداند که شما نیز به حفظ دوستی متعهد هستید.
توماس میگوید: «بد نیست بر تعهدتان نسبت به دوستی‌تان در ابتدا یا انتهای عذرخواهی تاکید کنید.» او نیز همچون مورین پیشنهاد می‌کند که اگر حقیقتاً می‌خواهید اشتباهی که در مورد دوستی انجام داده‌اید را جبران کنید، بایستی به شکلی جبران مافات کنید.
طبق پژوهش‌های دکتر توماس، مردم هنگام عذرخواهی از دیگران، سه بهانۀ متداول می‌آورند: تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازند، بهانه می‌آورند و کاری که کرده‌اند را انکار می‌کنند.
او میگوید: «به نظرم مردم وقتی که از والدین خود عذرخواهی می‌کنند، مرتکب اشتباه بهانه آوردن می‌شوند، و به نظرم باید عذرخواهی قائم به ذات باشد.» او توصیه می‌کند برای نیل به این موضوع، هر پنج زبان عذرخواهی با هم ترکیب شوند، و حواستان باشد که از هر نوع توضیح و بهانه آوردن اجتناب کنید.
افراد دنبال این هستند که شما بپذیرید موجب ناراحتیشان شده‌اید، نه دلیل آن. مورین اضافه می‌کند: «والدین شما می‌دانند که شما بی‌نقص نیستید و به خوبی نسبت به ویژگی‌های نه چندان خوب شما آگاه هستند. اما معنیش این نیست که خطاهای شما باید نادیده گرفته شود. اگر موجب ناراحتی یکی از والدین خود شده‌اید آن را بپذیرید.» مورین توصیه می‌کند که عذرخواهی شما باید بر ابراز تاسف و طلب بخشش استوار باشد.
مورین میگوید: «چیزی نظیر این بگویید،» خیلی متاسفم که با وجود اینکه گفته بودم در دورهمی خانوادگی حضور نداشتم. می‌دانم که خیلی برایتان مهم بود. لطفاً من را ببخشید که نیامدم. «سپس روی تغییر رفتار خود در آینده تمرکز کنید تا نشان دهید که از رفتارتان حقیقتاً متاسف هستید.»
بله، عذرخواهی برای کودکان نیز مهم است، و آن‌ها نیز دلشان می‌خواهد خیلی از چیزهایی که بزرگسالان می‌شنوند را بشنوند. علاوه بر این، عذرخواهی از او، لحظه‌ای آموزشی نیز برایش هست.
مورین میگوید: «ابراز تاسف کلید عذرخواهی موثر از کودک است. سعی کنید از کلمات احساسی در جملاتتان استفاده کنید، مثلا» من خیلی ناراحتم که باعث شدم ناراحت شدی «،» من، چون خرابکاری کردم از دست خودم عصبانیم. «سپس، برای او شفاف‌سازی کنید که تلاش خواهید کرد تا دفعۀ بعد بهتر عمل کنید. کودک شما با دیدن شیوۀ عذرخواهی شما، چیزهای زیادی راجع به زندگی یاد می‌گیرد، پس الگوی خوبی باشید و مسئولیت کامل کارهایتان را بپذیرید.»
دکتر توماس میگوید: «اگر از فرزندتان عذرخواهی می‌کنید، در وهلۀ اول باید به شما آفرین گفت، چون که این موضوع خیلی مهم است. ما باید الگوی آن‌ها در عذرخواهی باشیم. از یک اشتباه رایج اجتناب کنید: اینکه منتظر باشید تا فرزندتان عذرخواهی را پس دهد. عذرخواهی شما باید به خودی خود معنادار باشد، و در نتیجه فقط آن را ابزار کنید، طوری که حتی اگر آن‌ها در مقابل از شما عذرخواهی نکردند، عذرخواهیتان همچنان پابرجا باشد.»
به عقیدۀ توماس، هنگام عذرخواهی از یک برادر یا خواهر تنها گفتن «من معذرت می‌خواهم» می‌تواند بخش بزرگی از موضوع را حل کند. او میگوید: «این امر به آنان اجازه می‌دهد تا بفهمند که شما قصد ندارید تقصیر را به گردن دیگری بیاندازید، بهانه بیاورید یا انکار کنید؛ که هر سه اشتباه هستند. این جمله موقعیت را فراهم می‌آورد تا از هر زبان عذرخواهی که فکر می‌کنید بهتر است، یا هر پنج تایشان اگر وقت دارید، استفاده کنید و موجب می‌شود که توجهشان به عذرخواهی شما جلب شود.»
به گفتۀ توماس، عذرخواهی به خواهر و برادر شما نشان می‌دهد که به آن‌ها احترام می‌گذارید. احترامی که به این خاطر با هم بزرگ شده‌اید و شاید بارها موجب دلخوری همدیگر شده باشید، ممکن است حس کنند برایشان قائل نیستید.
مورین هشدار می‌دهد که در مقابل این وسوسه که گذشته را به میان بکشید، مقاومت کنید. او میگوید: «اینکه مرتب به خواهر یا برادرتان یادآوری کنید که موجب آزار شما بوده‌اند، تنها باعث بدتر شدن مسائل می‌شود. به واقعیات وضعیت فعلی بچسبید و توضیح دهید که تنها در این مورد اخیر چه اتفاقی افتاده است. سعی کنید چیزی شبیه این را امتحان کنید،» واقعاً گند زدم. نباید آن داستان راجع به تو را جلوی همه می‌گفتم. من واقعاً متاسفم. ""
