در طی سال ها، فیلمسازان بیش از هر زمان دیگری سخت تلاش کرده اند تا برخی از بهترین مستندها در مورد طبیعت را بسازند تا نشان دهند که حفظ طبیعت و حیات وحش تا چه اندازه اهمیت دارد. در شرایطی که تلاش برای پذیرش تغییرات اقلیمی توسط انسان ادامه دارد، شبکههای بی بی سی و دیسکاوری دو رسانه مهمی هستند که فیلمهای مستند را تولید میکنند. از هر چیزی که دیوید آتنبرو روایت آن را بر عهده دارد تا مستند Polar Bear از شبکه دیزنی، انواع مختلفی از گزینهها وجود دارد وقتی پای مستندهایی در مورد طبیعت و حیات وحش به میان میآید. این فیلمها شانسی را فراهم میکنند که انسان بتواند زیباییهای طبیعت و ساکنان آن را درک کند.
اما امروزه مکانهای بسیار بیشتری نسبت به هر زمان دیگری برای تماشای مستندهای حیات وحش و طبیعت وجود دارد. چیزی که در گذشته به شبکههای آموزشی منتقل میشد اکنون همه جا دیده میشود؛ از نتفلیکس گرفته تا دیزنی پلاس و HBO Max و البته دیگر سرویسهای استریمینگ. این موضوع باعث میشود که تعداد زیادی از بهترین مستندها در مورد طبیعت و حیات وحش در دسترس باشد. اما همانند دیگر ژانرها، گزینههای بسیاری نیز در این ژانر وجود دارند که بهتر از بقیه هستند. برای یاد گرفتن در مورد قارهها و اقیانوس و اطلاع از تقلاها و مشکلات حیات وحش در سراسر جهان، برای هر سلیقهای چیزی در این فیلمهای وجود دارد. بدین بهانه در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ فیلم مستند برتر در مورد حیات وحش و طبیعت آشنا کنیم.
Seven Worlds One Planet یکی از بهترین مستندها در مورد حیات وحش است که تاکنون ساخته شده است، تحلیل و بررسی دقیق و بی نظیر هر یک از هفت قاره و حیات وحش آن ها. از مناظر و طبیعت وسیع و خیره کنندهای که بخش بزرگی از هر قاره را به خود اختصاص میدهد تا روابطی که انسانها و حیوانات از طریق اشتراک فضای زندگی ایجاد کرده اند از بخشهای جذاب این مستند به شمار میآیند. هر اپیزود به یک قاره متفاوت میپردازد، و برخی از تقلاها و مشکلات آن قاره در حوزه حیات وحش و طبیعت را پوشش داده و دیگر چیزهایی که برای ادامه زندگی روی کره زمین برای انسانها در هر قاره اهمیت دارد را نیز مورد اشاره قرار میدهد. دیدن برخی از بدترین شرایط در هر بخش از زمین باعث میشود که ساعات آموزشی و بسیار آگاهی بخشی را هنگام تماشای این مستند تجربه کنید.
وقتی در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، مستند Blackfish یکی از بهترین مستندهای تاریخ در مورد حیات وحش در نظر گرفته شد و البته یکی از بحث برانگیزترین آن ها. این مستند زمانی تکان دهنده میشود که روی زندگی نهنگهای قاتل تمرکز میکند. در این مورد، این مستند حیات وحش روی تیلیکوم تمرکز دارد، یک اورکای رام شده که بسیار باهوش است، اما برای سرگرمی طرفداران SeaWorld تمام عمرش در بند انسانها بوده است. مستند Blackfish باعث وقوع اعتراضهایی نسبت به رفتار انسانها با نهنگهای قاتل در SeaWorld شد و در نهایت در بخش بهترین مستند نیز نامزد دریافت جایزه بفتا شد.
این واقعیت که اقیانوسها بیش از ۷۰ درصد از سطح زمین را پوشانده اند چیزی است که بسیاری از مردم از آن اطلاع دارند. اما دانشمندان و محققان تنها بخش کوچکی از این اقیانوسها را بررسی کرده اند. با این وجود مستند The Blue Planet بخشی از آن چیزی که تاکنون در مورد اقیانوسها کشف شده را نمایش میدهد. ساخت مستند The Blue Planet بیش از پنج سال زمان برده است. بین پیدا کردن تصاویر مستند و اینکه همه چیز از لحاظ علمی درست بوده است، مقدار تلاشی که برای ساخت این مستند صورت گرفته بسیار قابل توجه است و البته این تلاشها بی نتیجه هم نبود. این مستند و دنباله اش از بهترین مستندهای ساخته شده در مورد اقیانوسها و حیات وحش آنها به شمار میآیند.
نتفلیکس همواره در حال ساخت محتواهای اورجینال بیشتر و بیشتر است و در این زمینه نیز قدرت و اهمیت بسیاری پیدا کرده است. اگر چه ظاهراً مستندهای بسیار زیادی در مورد موضوعات کمتر شناخته شده و رایج دارد، وقتی پای مستندهای طبیعی و حیات وحش به میان میآید کمتر شاهد اورجینالهای نتفلیکس هستیم. اما مستند Our Planet یکی از تازهترین مستندهای ساخته شده این سرویس است که با بسیاری از بهترین مستندهای شبکه دیسکاوری رقابت میکند. هر اپیزود بستهب به زیستگاه جانوران با دیگر اپیزودها متفاوت است، از جنگلها تا دریاها و سواحل و بیابان ها، مستندی سریالی که تمام نقاط جهان را به تصویر میکشد. این مستند سریالی که در طی ۴ سال فیلمبرداری شده به زیباییها و عجایب هر زیستگاه میپردازد و نگاهی منحصربفرد به این اکوسیستمها میاندازد که مخاطبان مستند بارها و بارها شاهد نسخههایی خلاصه و کمتر جامع از آنها بوده اند.
شاید نمادینترین و شناخته شدهترین مستند در مورد حیات وحش در تاریخ سری مستندهای Planet Earth باشد. اولین قسمت از این مستند که از ۱۱ اپیزد تشکیل شده به زیست بومهای متعددی میپردازد و در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. هر اپیزود ۵۰ دقیقه طول داشته و بعد از آن ۱۰ دقیقه از پشت صحنه و چگونگی فیلمبرداری هر زیست بوم بررسی شده در آن اپیزود پخش میشود. این مستند سختیهای فیلمبرداری از هر یک از این زیستگاهها را به نمایش میگذارد که نگاهی کاملاً متفاوت بوده که مخاطبان قبلاً با آن هیچ آشنایی نداشته اند. همچنین این بخش از مستند باعث میشود که مخاطب بیش از پیش قدر تصاویر خیره کنندهای که در یکی از بهترین مستندهای تاریخ در مورد طبیعت و حیات وحش به تصویر کشیده شده را بداند.
برای طرفداران دنیای مستند که بعد از تماشای The Blue Planet خواستار تصاویر مشابه بیشتری بودند، حدود یک دهه بعد از فصل اول، شاهد ساخت و انتشار The Blue Planet II بودیم. در حالی که مستند اول بیشتر روی اطلاعات و جزییات زندگی اقیانوسها و هر چه در آنها بود متمرکز شده بود، فیلم دوم به تاثیر رفتارها و فعالیتهای انسان بر روی اقیانوس میپرداخت. نه تنها این مستند دارای لحظاتی است که قبلاً در هیچ مستندی دیده نشده، بلکه موسیقی متن این مستند نیز خیره کننده است، موسیقی که توسط هانس زیمر بزرگ و رادیوهد ساخته شده است. موسیقی این فیلم در ترکیب با تصاویر باعث خلق سکانسهای خیره کننده در مورد اقیانوس شده است.
وقتی Planet Earth هم برای دوست داران محیط زیست و هم بی بی سی کافی نبود، تیم تولید مستند اول بار دیگر دور هم جمع شده و مدت زمان بیشتری را به گشت و گذار در طبیعت گذراندند. بعد از سالها تلاش بسیار، آنها توانستند Planet Earth II را بسازند. درست زمانی که طرفداران مستندهای حیات وحش فکر میکردند بهترین تصاویر منتشر شده از طبیعت را دیده اند، این مستند منتشر شد و یک بار دیگر همه حیرت زده شدند. شفافیت و وضوح تصویرها و قابل درک بدون آنها بسیار حیرت انگیز است. در حالی که بعضی از زیست بومهای این مستند مشابه قسمت اول بود، اما شاهد نگاهی کاملاً جدید و متفاوت نسبت به دنیای وحشی اطراف انسانها بودیم. بدین ترتیب بود که بی بی سی یکی از بهترین مستندهای حیات وحش تاریخ را ساخت.
وقتی پای روایت مشکلات و زیبایییهای طبیعت به میان میآید شاید هیچ کسی به اندازه دیوید آتنبرو مهم و جذاب و البته تاثیرگذار نباشد. در مستند David Attenborough: A Life on Our Planet، او نگرانیهای خود در مورد شرایط کنونی سیاره زمین و خطرات تاثیرات رفتارهای انسان روی محیط زیست و طبیعت را با مخاطبانش به اشتراک میگذارد. این مستند از تولیدات نتفلیکس بود و کتابی نیز همراه با آن منتشر شد که نشان از تعهد آتنبرو و اهمیت این پروژه برای وی داشت. این سری مستند در سراسر جهان مورد تحسین قرار گرفت و توانست سه جایزه Primetime Creative Emmy Awards را بدست آورد.
یک مستند دیگر از بی بی سی در مورد اقیانوس قطب شمال و جنوب به تراژدیها و زیبایی سرزمینهای پوشیده از یخ جهان میپردازد. از نگاهی از نزدیک به ظاهر فصول در قطبین تا نگاهی از درون به ذرات برق و اهمیت برف برای این نقاط از جهان، این مستند یکی از بهترین مستندها در مورد طبیعت است که نگاهی منحصربفرد نسبت به تنوع زیستی در این شرایط آب و هوایی سخت را فراهم میسازد. مستند Frozen Planet در هنگام انتشار خود بسیار موفق بوده و برنده چهار جایزه امی شد، از جمله در بخش بهترین سریال غیرداستانی.
غیرممکن است که در مورد بهترین مستندهای حیات وحش صحبت کنیم و اسمی از March of the Penguins به میان نیاید. این مستند که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد، یک مستند فرانسوی به کارگردانی لوک ژاکت و به تهیه کنندگی نشنال جئوگرافیک است. در نسخهای که در ایالات متحده و کشورهای انگلیسی زبان منتشر شد، روایت آن بر عهده مورگان فریمن با آن صدای گرم و جذابش بود. این مستند در مورد سفر سالیانه پنگوئنهای امپراطور و مهاجرت آنها از اقیانوس قطب جنوب است. این مستند به دو دلیل در جایگاهی بالاتر از دیگر مستندهای حیات وحش قرار میگیرد. اول اینکه موفقترین آن هاست که به فروشی ۱۲۷ میلیون دلاری در باکس آفیس دست یافت و دوم اینکه جایزه اسکار بهترین مستند سال را دریافت کرد.
منبع: روزیاتو