کافه نادری در خیابان جمهوری ازجمله بناهای ارزشمند تاریخی است که نامش با بسیاری از اتفاقات و رویدداهای فرهنگی تاریخ کشور گره خورده است.
به گزارش همشهری آنلاین، بهاره خسروی:سال ١٣٠٦ یک مهاجر ارمنی به نام «خاچیک مادیکیانس» در خیابان نادری کافهای به سبک فرنگیها راهاندازی میکند که خیلی زود به معروفترین پاتوق روشنفکران و اهالی پایتختنشین تبدیل میشود. آقای مادکیانس قبل از راهاندازی این کافه در خیابان جمهوری که پیش از آن به نادری مشهور بود، نخستین قنادی و شیرینیپزی مدرن تهران روبهروی سفارت انگلیس در همین مکان فعلی افتتاح کرد. بعد از مدتی هم به این نتیجه رسید راهاندازی یک کافه به سبک فرنگیها میتواند پر رونق و مشتری باشد، دستبهکار راهاندازی کافه شد. نام خیابان نادری را هم روی کافه گذاشتند.
کافه نادری نخستین کافه رستورانی بود که غذاها و نوشیدنیهای فرنگی را وارد ایران کرده و برای نخستین بار پایتخت نشینان طعم کافه گلاسه، قهوه ترک، قهوه فرانسه، یونانی را چشیدند. علاوه بر آن نخستین غذاهای فرنگی مانند: بیف استراگانوف، بیفتک و شاتوبریان و ... در این کافه به مشتریان ارائه شد. از سالهای ۱۳۱۵ و ۱۳۲۰ به بعد کافه نادری معتبرترین پاتوق روشنفکران معاصر شد و افرادی مانند:صادق هدایت، سیمین دانشور، احمد فردید، نیما یوشیج، جلال آلاحمد، نصرت رحمانی، احمد شاملو و... پای ثابت این کافه شدند. بهدنبال آن افراد علاقهمند به دیدار سلبریتیهای زمان خود، پاتوقشان همین کافه بود.
نکته جالبتر کافه نادری به نسبت گراندهتل از اولین مجموعههای مدرن پذیرایی و اقامتی تهران اجتماعی بودن این کافه است در واقع افراد ثروتمند بیشتر به گراند میرفتند واما قشر متوسط و روشنفکر جامعه بیشتر وقت خود را در کافه نادری میگذراندند. مشتریان کافه نادری همگی جز افراد تحصلیکرده و کتابخوان جامعه بودند و به تقلید از آنچه در اروپا جریان داشت مینشستند و درباره شعر و ادبیات به ویژه تئاتر که آن زمان میان قشر روشنفکر تازگی داشت، صحبت میکردند. بسیاری از مردم هم برای دیدن چهره مطرح فرهنگی و هنری ورزشی راهی این کافه میشدند و در دل همین نشستها و گعدهها بسیاری از رویدادهای تاریخی کشور چه آشکارا یا مخفیانه رقم خورد.