و اینک ترامپ و ۱۵۰ میلیون مخاطب

حدود دو سال از محرومیت ترامپ در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرد، اما شرکت متا اعلام کرد حساب‌های کاربری دونالد ترامپ در فیس‌بوک و اینستاگرام را در هفته‌های آینده بازمی‌کند. متا دو سال پیش و به‌دنبال شورش در کنگره آمریکا در ششم ژانویه ۲۰۲۱، حساب‌های کاربری رئیس‌جمهوری سابق ایالات‌متحده آمریکا را تعلیق کرده بود، ولی حالا ترامپ می‌تواند بعد از باز شدن اکانتش در توئیتر، در فیسبوک و اینستاگرام نیز پست‌های خودش را منتشر کند.

از پرمخاطب‌ترین تا خطرناک‌ترین کاربر

به گزارش هم میهن، فعالیت دونالد ترامپ در شبکه‌های اجتماعی دقیقا یک روز بعد از پیروزی در انتخابات آمریکا آغاز شد. تمرکز بیشتر ترامپ در توئیتر بود. او یک هفته پس از پیروزی بزرگ در انتخابات، بیش از یکصد توئیت در این پلتفرم منتشر کرد که با استقبال کم‌سابقه کاربران توئیتری روبه‌رو شد.

ترامپ در سال ۱۳۹۵ حدود بیست‌وچهارمیلیون دنبال‌کننده داشت که به مرور این تعداد چهار برابر افزایش پیدا کرد تا جایی که او حالا در آستانه نود میلیونی شدن در توئیتر است. دهم خرداد ۱۳۹۹ اولین چالش ترامپ و شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت. توئیتر دو توئیت دونالد ترامپ را برچسب‌گذاری و بعد از مدتی حذف کرد. علت، اما چه بود؟ توئیتی بدون سند و اشتباه از سوی ترامپ که توسط مدیران توئیتر مورد صحت‌سنجی قرار گرفت در نهایت منجر به حذف توئیت‌های ترامپ شد. همچنین اینستاگرام و فیسبوک نیز دسترسی ترامپ به این پلتفرم‌ها را به حالت تعلیق درآوردند.

همه چیز علیه ترامپ پیش می‌رفت تا اینکه ترامپ از «فرمان اجرایی» سخن گفت که کار را برای مدیران شبکه‌های اجتماعی سخت می‌کرد. ماجرا از این قرار بود که براساس تصویب «فرمان اجرایی» اگر وب‌سایتی دسترسی به محتوای دیگران را با هدف نامناسب محدود و همچنین آن‌ها را حذف کند، باید به‌جای یک پلتفرم بی‌طرف و خنثی به‌عنوان یک ناشر تلقی شود که این موضوع امکان شکایت از آن‌ها را فراهم می‌کند. اگر خواسته ترامپ به قانون تبدیل می‌شد، کار برای پلتفرم‌ها بسیار دشوار می‌شد، چراکه مسئولیت محتوای مخربی که کاربران منتشر می‌کنند، برعهده آن‌ها خواهد بود.

از دیگر توئیت‌های جنجال‌برانگیز ترامپ می‌توان درج خبر تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالت متحده را عنوان کرد که بازهم با برچسب از سوی این پلتفرم همراه شد. بسیاری از رسانه‌ها عملکرد ترامپ را پیش از شمارش کامل آرا زیر سوال بردند و اعلام کردند هنوز کسی برنده انتخابات نشده است و ترامپ نباید چنین پیامی را پیش از قطعی شدن نتایج اعلام می‌کرد.

چرا حساب‎ شبکه‎‌های اجتماعی ترامپ بسته شد؟

گمانه‌زنی برای حذف صفحات مجازی دونالد ترامپ، اما با حمله هواداران رئیس‌جمهوری سابق آمریکا به کنگره ایالت متحده آمریکا آغاز شد. همزمان با برگزاری نشست مشترک قانون‌گذاران مجلس نمایندگان و سنای ایالات متحده برای شمارش آرای الکترال نامزد‌های انتخابات سوم نوامبر ریاست‌جمهوری، هواداران دونالد ترامپ عصر روز چهارشنبه ۱۷ دی وارد ساختمان کنگره شدند و حصار امنیتی آن را شکستند.

گزارش رسانه‌های بین‌المللی و تصاویر تلویزیون‌های آمریکایی که تجمع اطراف کنگره را به‌صورت مستقیم پخش می‌کردند نشان می‌داد که گروهی از هواداران رئیس‌جمهوری آمریکا پس از سخنرانی وی به ساختمان کنگره حمله کرده و با نیرو‌های پلیس محافظ ساختمان درگیر شده‌اند. جو بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا ساعت ۴:۱۵ بعدازظهر هجوم به ساختمان کنگره را «حمله بی‌سابقه» به دموکراسی ایالات‌متحده خواند و آن را محکوم کرد.

در همین حال همزمان با این اظهارات، دونالد ترامپ در پیامی ویدئویی از هواداران خود خواست به خانه بازگردند. دونالد ترامپ گفت: می‌دانم که ناراحت هستید. الان زمان آن است که باید به خانه بروید. گزارش نهایی کمیته ششم ژانویه شامل هفت عضو دموکرات و دو عضو جمهوری‌خواه بعد از تحقیقات گسترده، ترامپ را مسئول حمله به کنگره دانست و سخنان رئیس‌جمهور در توئیتر و اینستاگرام را تحریک‌کننده افرادی دانست که به کنگره حمله کرده‌اند. بعد از این اتفاق و رای کمیته حقیقت‌یاب آمریکا، به مرور دسترسی ترامپ به توئیتر، اینستاگرام، فیسبوک و بعد، تلگرام محدود شد.

واکنش‌ها به چنین تصمیم بی‌سابقه‌ای، اما متفاوت بود. «مارک زاکربرگ» مدیرعامل فیسبوک در جلسه استماع خود با کمیته تجارت و انرژی کنگره ضمن حمایت از فیسبوک، رئیس‌جمهور سابق آمریکا را مسئول حملات برنامه‌ریزی شده به ساختمان کنگره در شهر واشنگتن دانست. بیل گیتس نظر مخالف زاکربرگ را دارد و معتقد است چنین محدودیت‌ها و ساکت کردن افراد مانند مسدود کردن دائمی حساب توئیتری رئیس‌جمهور سابق آمریکا می‌تواند منجر به افزایش تفرقه در ایالات متحده آمریکا شود.

«جک دورسی» مالک سابق توئیتر نیز با انتشار یک رشته توئیت نسبت به مسدود شدن حساب کاربری ترامپ واکنش نشان داد و گفت از این مسئله خوشحال نیست، اما آن را اقدامی درست می‌داند چراکه نتیجه نفرت‌پراکنی آنلاین، بروز خشونت در دنیای واقعی است.

صدراعظم سابق آلمان، «آنگلا مرکل» به تصمیم این شبکه اجتماعی برای مسدودیت حساب دونالد ترامپ اعتراض کرده و گفته قانون‌گذاران و نه شرکت‌های خصوصی باید قوانین مربوط به آزادی بیان را تنظیم و وضع کنند. مانوئل لوپز، رئیس‌جمهور مکزیک هم نسبت به مسدودیت حساب توئیتر دونالد ترامپ واکنش نشان داد و گفت نباید حق آزادی یک فرد در شبکه‌های اجتماعی به دلیل انتشار یک پست از او گرفته شود.

پلتفرم جایگزین به کجا رسید

سوم اسفند ۱۴۰۰ دونالد ترامپ شبکه اجتماعی به اسم Truth Social راه‌اندازی کرد که این اپلیکیشن به پردانلودترین برنامه رایگان فروشگاه اپلیکیشن‌های اپل در فاصله ۲۴ ساعت پس از اعلام رسمی شروع به فعالیتش تبدیل شده است. همچنین بعد از گذشت دو روز از شروع رسمی این پلتفرم بیش از ۵۰۰ هزار نفر صفحه شخصی خود را باز کردند که در نوع خودش یک رکورد منحصربه‌فرد محسوب می‌شود.

اپلیکیشن Truth Social چند وقتی بود که به‌صورت آزمایشی و از طریق دعوت‌نامه در دسترس شمار محدودی از کاربران قرار داشت. شبکه اجتماعی Truth توسط شرکتی موسوم به Trump Media & Technology Group (TMTG) متعلق به ترامپ ساخته شده که توسط «دیوید نونز»، نماینده جمهوری‌خواه سابق مجلس آمریکا مدیریت می‌شود. این شبکه اجتماعی که طبق گفته مدیرانش، مدعی حمایت از آزادی بیان است، تریبون جدیدی را در اختیار رئیس‌جمهور قبلی آمریکا قرار می‌دهد تا نقد‌ها و صحبت‌هایش را به مخاطبانش برساند.

هرچند ادعای «آزادی بیان بیشتر» در قیاس با توئیتر، خیلی زود نقض شد و بسیاری از کاربران این پلتفرم به صورت مصداقی از عدم آزادی بیان در پلتفرم ترامپ انتقاد کردند. در این اپلیکیشن هر کاربر به‌خاطر انتشار محتوایی که ممکن است به نظر مدیران پلتفرم غلط، نامناسب یا گمراه‌کننده باشد، می‌تواند دسترسی کامل خود را به Truth Social از دست بدهد.

بازگشت به شبکه‌های اجتماعی

پیش از اطلاعیه «متا»، ایلان ماسک در تاریخ ۲۷ آبان ۱۴۰۱ برای بازگرداندن صفحه شخصی ترامپ در توئیتر اقدام کرد و بعد از انتشار یک نظرسنجی این اتفاق رخ داد. در نهایت ایلان ماسک با این توضیح که به نظر کاربران احترام گذاشته و براساس دموکراسی چنین تصمیمی را گرفته، اعلام کرد حساب کاربری ترامپ بازخواهد گشت و او مثل سابق می‌تواند همانند سایر کاربران توئیت بزند.

هرچند ترامپ از هوادارانش خواسته بود که درنظرسنجی ایلان ماسک شرکت کنند و او را تنها نگذارند، اما بعد از شایعه باز شدن صفحه توئیتری‌اش اعلام کرد قصد بازگشت به این پلتفرم را ندارد چراکه معتقد است بسیاری از ربات‌هایی که به صفحه او حمله کردند همچنان فعال هستند.

حالا با اطلاعیه‌ای که شرکت متا منتشر کرده یکی از پرقدرت‌ترین کاربران شبکه‌های اجتماعی با پشتوانه بیش از ۱۵۰ میلیون مخاطب ثابت که او را دنبال می‌کنند می‌تواند تحول جالبی را در این پلتفرم‌ها ایجاد کند. دونالد ترامپ پیش‌تر در ماه نوامبر اعلام کرد قصد دارد در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ نامزد شود. حالا با بازگشت احتمالی ترامپ به اینستاگرام و فیسبوک، او می‌تواند با ۳۴ میلیون و ۲۳ میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام و فیسبوک ارتباط برقرار کند؛ که می‌تواند خبر خوبی برای او در انتخابات آتی باشد.

همچنین بعد از دو سال ایلان ماسک مالک جدید توئیتر نیز رویه دیگری را پیش گرفته و بعد از یک نظرسنجی و تمایل اکثریت کاربر‌ها به بازگشت ترامپ، حالا رئیس‌جمهور سابق آمریکا می‌تواند بار دیگر در پلتفرم توئیتر با ۸۸ میلیون دنبال‌کننده فعالیت کند. معادلات حداقل در شبکه‌های اجتماعی به سود ترامپ است.