«هواوی» چه برنامه‌هایی در سر دارد؟

فرارو- هواوی زمانی غیرقابل توقف به نظر می‌رسید. این شرکت فناوری چینی که در سال ۱۹۸۷ میلادی کار خود را از فروش سوئیچ‌های تلفن از یک آپارتمان در شهر جنوبی شنژن آغاز کرد، در سال ۲۰۱۲ میلادی از «اریکسون» رقیب سوئدی پیشی گرفت و به بزرگترین سازنده تجهیزات مخابراتی در جهان تبدیل شد. تا سال ۲۰۲۰ میلادی سهم آن شرکت در بازار تجارت، از ۳۰ درصد نیز فراتر رفت که تقریبا به اندازه مجموع سهم اریکسون و «نوکیا» فنلاند دو رقیب اصلی‌اش بود. در همان سال، هواوی شرکت «سامسونگ» را به عنوان بزرگترین سازنده گوشی‌های تلفن همراه هوشمند پشت سر گذاشت. نرم افزارهای رو به رشد و سرویس‌های "رایانش ابری" هواوی رقابت با IBM و اوراکل امریکا را آغاز کردند.

به گزارش فرارو به نقل از اکونومیست، دولت آمریکا برنامه‌های دیگری داشت. دولت‌های متوالی امریکا، هواوی را به عنوان یک خطر برای امنیت ملی امریکا در نظر گرفته‌اند و ادعا کرده‌اند که آن شرکت با ارتش آزادی‌بخش خلق چین پیوندهای عمیقی دارد و ارتش چین می‌تواند از تجهیزات هواوی برای جاسوسی استفاده کند. ادعاهایی که ثابت نشده‌اند و هواوی نیز آن را رد می‌کند. واشنگتن فروش کالاهای هواوی در داخل امریکا را ممنوع اعلام کرده و از متحدان‌اش خواسته که شبکه‌های تلفن همراه اینترنت نسل پنجم هواوی را کنار بگذارند.

اقدام فلج کننده‌تر امریکا برای هواوی آن بود که از کنترل صادرات استفاده کرد تا شرکت‌های فناوری امریکایی، تراشه‌های رایانه‌ای تولیدی‌شان را به هواوی عرضه نکنند. در آخرین ضربه به هواوی، وزارت دادگستری ایالات متحده در تاریخ ۲۴ اکتبر اعلام کرد که دو جاسوس چینی را به دلیل تلاش برای به دست آوردن اطلاعات داخلی درباره تحقیقات فدرال در مورد هواوی متهم کرده است.

همه این موارد «هواوی» را در مسیر تبدیل شدن به یکی از بزرگترین شرکت‌های جهان، به بحث برانگیزترین شرکت تبدیل کرده اند. نتایج ویرانگر بوده اند. پس از سال‌ها رشد بی‌وقفه درآمد هواوی در سال ۲۰۲۱ میلادی از نقطه اوج ۱۴۰ میلیارد دلاری سال پیش از آن، ۳۰ درصد کاهش یافت. از آنجایی که کشورهای سراسر جهان، اینترنت نسل پنجم را عرضه می‌کنند به نظر می‌رسد سهم بازار هواوی برای شبکه‌های مخابراتی که تجارت اصلی شرکت را شامل می‌شود رو به کاهش است. منابع نزدیک به هواوی می‌گویند که تجارت گوشی‌های تلفن همراه هوشمند آن شرکت تقریبا مرده است.

«رن ژنگفی» بنیانگذار و رئیس ۷۸ساله «هواوی» اخیرا در یادداشتی فاش شده به کارکنان آن شرکت گفته بود که هواوی «در حال مبارزه برای بقا» است.

برای پیروز شدن در این مبارزه «رن» هواوی از شرکتی که منحصرا بر چند محصول اصلی مخابراتی تمرکز کرده بود در حال تبدیل به شرکتی است که به صنایع مختلف از خودروسازی تا  کشاورزی فناوری و خدمات ارائه می‌دهد. این که آیا این تغییر و تحول می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد یا خیر تنها برای هواوی اهمیت ندارد. کارزار امریکا برای جلوگیری از ظهور چین به عنوان یک ابرقدرت فناوری در حال تشدید است.

در ماه جاری، دولت «جو بایدن» محدودیت‌های جدیدی را اعلام کرد که شرکت‌های چینی بیش‌تری را پوشش می‌دهد و حوزه‌های بیش‌تری را که واشنگتن و پکن برای تسلط در آن با یکدیگر رقابت می‌کنند مانند هوش مصنوعی (AI) و ابر رایانه‌ها در بر می‌گیرد. بنابراین، هواوی یک مطالعه موردی در این باره است که تحریم‌های امریکا واقعا تا چه اندازه موثر هستند. این که چگونه شرکت‌های چینی می‌توانند با نظم جدید جهانی سازگار شوند و در نهایت، آیا چین شانسی برای برنده شدن در رقابت فناوری دارد یا خیر.

شبکه بی‌حرکت

ابتدا تلاش آمریکا برای جلوگیری از عرضه جهانی اینترنت نسل پنجم هواوی را در نظر بگیرید. از نظر جغرافیایی نتایج متفاوت بوده است. استراتژی آمریکا در بازارهای غنی متحدان غربی‌اش، کارآمد بوده است. استرالیا، کانادا، نیوزلند و سوئد از آمریکا در ممنوعیت کامل تجهیزات هواوی، پیروی کرده اند. قوانین جدید در بریتانیا اپراتورها را مجبور می‌کند تا سال ۲۰۲۷ میلادی تمام فناوری هواوی را از سیستم‌های عمومی اینترنت نسل پنجم، حذف کنند.

دولت فرانسه از اپراتورها خواسته تجهیزات هواوی را از بسیاری از بخش‌های شبکه‌های خود حذف کنند. کشورهای دیگر مانند ژاپن فعالیت هواوی را ممنوع نکرده‌اند اما نشان داده‌اند که از محصولات آن شرکت استقبال نمی‌کنند. خطر دائمی شدن محدودیت‌های جدید، باعث شده بسیاری از مشتریان در کشورهایی که برای محصولات هواوی ممنوعیت قائل نشده‌اند نیز، از آن محصولات دوری کنند. این اتفاق در ایتالیا و پرتغال رخ داده است.

طبق ارزیابی شرکت تحقیقاتی Dell'Oro سهم هواوی از درآمدهای تجهیزات مخابراتی تاکنون به کم‌تر از دو درصد کاهش یافته در حالی که در سال ۲۰۲۰ میلادی در اوج بیش از ۳۰ درصدی قرار داشت. با این وجود، فروش جهانی هواوی از چنین تجهیزاتی در سال گذشته ۷ درصد کاهش یافت.

بخش عمده‌ای از درآمد باقیمانده آن شرکت از فروش شبکه‌های اینترنت نسل چهارم با درآمد کم‌تر در چین و خارج از کشور در کشورهای فقیرتر به دست آمده است. «استفان پونگراتز» از Dell'Oro می‌گوید با کاهش سرمایه گذاری در عرضه اینترنت نسل پنجم چین، ممکن است سهم هواوی در بازارهای جهانی کاهش یابد. به نظر می‌رسد ایده نجات کسب و کار خارجی مرتبط با اینترنت نسل پنجم با فروش آن به یک مالک غربی که «رن» در مصاحبه‌ای با «اکونومیست» از آن استقبال کرده بود، به طور کامل کنار گذاشته شده است.

با این وجود، «رن» سر نترسی دارد. برخی از مدیران می‌گویند که یادداشت افشا شده او در اواخر ماه آگوست که در آن از کارکنان شرکت می‌خواهد «سردی» ناشی از شرایط اقتصادی غم‌انگیز در چین و خارج از کشور را درک کنند، نباید به عنوان اقدامی ناامیدکننده تلقی شود، بلکه باید به عنوان روشی برای جمع آوری نیروها در نظر گرفته شود. رن قصد دارد هواوی را به تامین کننده فناوری برای طیف گسترده‌ای از صنایع تبدیل کند. آن شرکت تاکنون ۳۰۰ میلیون دستگاه از جمله لپ تاپ، ساعت‌های هوشمند و لوازم خانگی تحت کنترل اپلیکیشن را به فروش رسانده است.

در ماه جاری «فایننشال تایمز» گزارش داده بود که هواوی ممکن است تلاش کند تا خط تولید گوشی تلفن همراه هوشمند مجهز به اینترنت نسل پنجم را با استفاده از تراشه‌های کمتر پیشرفته، راه اندازی کند.

هواوی قصد دارد فراتر از کالاهای مصرفی و مخابراتی فعالیت کند. این شرکت در حال ساخت حسگرهایی برای نظارت بر شرایط خاک است که به کشاورزان در تنظیم دقیق سیستم‌های آبیاری و کاهش کود کمک می‌کند. این شرکت در حال ایجاد یک تجارت در سیستم‌های تولید برق پاک است.

هم چنین، هواوی به تامین کننده بزرگ نرم افزار و لوازم الکترونیکی برای خودروسازان تبدیل شده است که با شرکت‌های خودروسازی برای توسعه سیستم‌های سفارشی مختلف مانند مدیریت انرژی برای خودروهای الکتریکی (EVS) همکاری کرده است. هواوی اعلام کرده تنها در ماه جولای بیش از ۷۲۰۰ خودروی aito m۵ فروخته است مدلی از خودرو که به طور مشترک با Seres یک سازنده خودروهای برقی متعلق به چین مستقر در کالیفرنیا ساخته شده است.

هواوی هم چنین در حال تقویت بخش سازمانی خود است. این واحد در حال ساخت مراکز داده و سرویس‌های رایانش ابری در سراسر جهان است. چشم‌انداز آن در چین قوی به نظر می‌رسد جایی که بزرگترین منبع تقاضا در دهه آینده از سوی دولت و متعلق به دولت است شرکت‌هایی که به شکلی دیوانه وار در حال دیجیتال‌سازی و نصب «اینترنت اشیاء» در مقیاس صنعتی هستند. مقام‌های چینی در حال ارتقای سیستم‌های خود با هدف ارائه خدمات عمومی بیش‌تر به صورت آنلاین هستند.

هواوی در زمینه «زیرساخت به عنوان سرویس» (IaaS) در مقایسه با رقبای محلی غول پیکر مانند علی بابا و تنسنت از مزیت فنی برخوردار نیست. با این وجود، هواوی از ارتباطات دولتی مورد نیاز برای برنده شدن مهم‌ترین قراردادها در دهه آینده برخوردار است. این ارتباطات تنها در سالیان اخیر به هواوی کمک کرد تا پس از علی بابا به دومین ارائه دهنده بزرگ ابر در چین تبدیل شود. بسیاری از شرکت‌های چینی پایگاه داده‌های اوراکل را کنار گذاشته و از شرکت‌های چینی می‌خواهند پایگاه‌های محلی بسازند.

هواوی در حال توسعه این تجارت است. با کاهش درآمد حاصل از فروش دستگاه‌های آن شرکت در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ میلادی، فروش کلی آن از بخش سازمانی با ۲۸ درصد افزایش به ۵۵ میلیارد یوان (۷.۶ میلیارد دلار) یا حدود ۱۸ درصد از کل درآمد رسید. تخمین زده شده که هواوی به پنجمین ارائه دهنده بزرگ «زیرساخت به عنوان سرویس» تبدیل شده است.

حفظ حضور در بازارهای خارجی، چالشی بزرگتر برای هواوی است. «رن» مدت هاست که اهمیت به دست آوردن سهم در بازار جهانی را درک کرده است. در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی او اعزام کارکنان هواوی به مکان‌های دوردست در آفریقا و آمریکای جنوبی را آغاز کرد به این امید که ارتباطات محلی برقرار کند. این استراتژی کمک کرد هواوی به اولین شرکت چند ملیتی واقعی چین تبدیل شود. انتظار نمی‌رود که تجارت جدید هوآوی در آمریکا پیشرفت کند.

آن شرکت بر این باور است که بسیاری از کشورهای دیگر جهان اهدافی برای یک بازی منصفانه هستند. محصولات مدیریت انرژی هواوی در اروپا به سرعت در حال رشد هستند. یکی از منابع آگاه اشاره می‌کند که طی سه سال گذشته هواوی در حال توسعه قابلیت‌های مهندسی خارجی «زیرساخت به عنوان سرویس» خود در آفریقا، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی بوده است.

با این وجود، موانع ورود به چنین عرصه‌هایی حتی در مکان‌هایی که از فعالیت هواوی استقبال می‌کنند بسیار زیاد است. بسیاری از فناوری‌های رایانه‌ای جهان بر اساس برنامه‌های طراحی شده توسط مایکروسافت یک شرکت فناوری آمریکایی اجرا می‌شوند. پایگاه داده‌های هواوی از لینوکس یک سیستم عامل منبع باز استفاده می‌کنند.

کنار زدن شرکت‌های امریکایی در چین یک مسئله است و انجام این کار در خارج از چین مسئله‌ای دیگر است. اگرچه «رن» انبوهی از تراشه‌های مورد نیاز برای محصولات سازمانی خود را جمع آوری کرده اما قوانین جدید آمریکا دوباره پر کردن این تراشه‌ها را دشوارتر می‌سازند.

مهم‌تر از همه آن که مجموع این تغییرات به منزله انقلابی در نحوه عملکرد هواوی در عرصه یک تجارت است. در گذشته، هواوی عملیات گسترده تحقیق و توسعه فناوری‌های تازه را در سر می‌پروراند و مهندسان آن شرکت این امر را به چند محصول اصلی توسعه دادند و تیم فروش آن را به مشتریان در دو بخش اصلی فعالیت کرد: مخابرات و لوازم الکترونیکی مصرفی.

افراد نزدیک به «هواوی» می‌گویند که این وضعیت اکنون به شبکه گسترده‌ای از استارت آپ‌ها با خزانه عمیق تحقیق و توسعه شباهت دارد. هواوی اغلب ۲۰ درصد از درآمد سالانه را صرف تحقیق و توسعه می‌کند که به اندازه میزان تخصیص یافته از سوی «متا» و تقریبا دو برابر «آلفابت» است. این رقم در یک دهه گذشته حدود ۱۲۲ میلیارد دلار بوده است.

رن هنوز می‌تواند این دگردیسی را انجام دهد. ۱۰۰۰۰۰ مهندس شرکت او دارای سابقه خلاقیت هستند. با این وجود، تصور این که هواوی بار دیگر نفوذ جهانی خود را به دست آورد دشوار است به ویژه زمانی که «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین قدرت خود را تحکیم می‌کند و تنش در روابط آن کشور با غرب را تشدید می‌کند. در تاریخ ۲۴ اکتبر زمانی که او تیمی از وفاداران را به منظور اداره چین در پنج سال آینده معرفی کرد سرمایه گذاران از بازار سهام آن کشور فرار کردند. شاخص هانگ سنگ هنگ کنگ بیش از ۶ درصد کاهش یافت. بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری ۱۰ تا ۲۰ درصد از ارزش سهام خود را از دست دادند. سهام علی بابا به میزانی کم‌تر از سهام عرضه شده آن شرکت در سال ۲۰۱۴ میلادی معامله شد.

هواوی به عنوان یک شرکت خصوصی که بخشی از سهام آن متعلق به کارکنان‌اش است به طور مستقیم تحت تاثیر آشفتگی بازار سهام قرار نمی‌گیرد با این وجود، در برابر تندبادهای ژئوپولیتیکی که بازارهای عمومی را تحت تاثیر قرار می‌دهند مصون نیست.

شاید به جای یک مایکروسافت جدید کسب و کارهای تازه هواوی در خارج از چین در نهایت بیش‌تر شبیه به «اکسنچر» (Accenture) یک شرکت ایرلندی - آمریکایی باشد که به شرکت‌ها در زمینه انتقال فناوری مشاوره ارائه می‌کند. این وضعیت بدی برای هواوی نخواهد بود. اکسنچر دارای ارزش بازار ۱۸۵ میلیارد دلاری است. با این وجود، این بسیار ساده‌تر از وعده جهانی چند تریلیون دلاری هواوی در گذشته است.