براساس تصمیم دادگاه انقلاب، ۱۰۶۲ خودرو سواری قاچاق از ششم مهرماه توسط سازمان اموال تملیکی به فروش گذاشته خواهد شد. این خودروها که از سال ۱۳۹۶ و با اتهام جعل در ثبت سفارش در انبارهای گمرک و در محوطه باز نگهداری میشدند، سرانجام راهی بازار خودرو میشوند. ابتدا قرار بود خودروهای قاچاق از طریق بورس کالا ارائه شود.
به گزارش روزنامه هفت صبح، اما باتوجه به اینکه این خودروها حدود ۵ سال در بنادر و در محیط سر باز و زیر آفتاب و هوای شرجی نگهداری شده بودند، کیفیت لازم را برای عرضه از طریق بورس کالا نداشتند. چون در روش عرضه از طریق بورس فروشنده باید به مشتری تعهداتی بدهد و خدمات پس از فروش باید وجود داشته باشد. اما در مزایده خودرو چنین شرایطی وجود ندارد. در مزایده متقاضی خودرو را از نزدیک میبیند و با توجه به قیمتی که ارائه میدهد آن را خریداری میکند و بعد از خرید تضمینی از سوی فروشنده وجود ندارد.
اما چه خودروهایی و با چه قیمت و کیفیتی در این مزایده ارائه میشوند؟ خریدارها چه کسانی هستند؟ آیا این خودروهای لوکس در بازار خودرو قابل معامله هستند؟ این مزایده خرید خودروهای لوکس که قبل از ورود خودروهای وارداتی اقتصادی زیر ۲۰ هزار دلار انجام میشود، میتواند بازار خودرو را از رکود خارج کند؟ در این گزارش سعی کردهایم به این سوالها جواب بدهیم.
چند روز پیش خبرهایی درباره سرقت بعضی از وسایل خودروهای انبار گمرک منتشر شد که آینه بغل، زاپاس، ضبط صوت و کامپیوتر خودروها را دزدیده بودند، اما به گفته عبدالمجید اجتهادی مدیرعامل سازمان اموال تملیکی، خودروهایی که برخی از قطعات آنها به سرقت رفته است مشمول این ۱۰۶۲ خودرو نیست. همه این خودروها صفر کیلومتر و از نظر ظاهری سالم و بدون مشکل هستند. البته از این موضوع هم نباید غافل شد که این خودروها در انبارهای گمرک و در محوطه باز نگهداری میشدند.
خودروهایی که در این مزایده عرضه میشوند شامل ۶۲ دستگاه لکسوس، ۴۵۹ دستگاه هیوندا، ۱۵۴ دستگاه تویوتا، ۱۸۲ دستگاه کیا، ۱۵۲ دستگاه بیامو، ۴۳ دستگاه پورشه، ۸ دستگاه بنز و دو دستگاه نیز بینام است. تمام این خودروها زیر ظرفیت ۲۵۰۰ سیسی هستند. این خودروها در انبارهای بوشهر، بندر لنگه، بندر گناوه، تهران، خرمشهر و نوشهر نگهداری میشدند. نکته مهم این لیست غیبت خودروهای لوکسی مثل رولز رویس، فورد موستانگ و مرسدس بنز کلاس جی است که تصاویر آنها زمان بازدید دادستان عمومی و انقلاب تهران از انبارهای گمرک منتشر شد. یک رولز رویس آلبالویی در این تصاویر بیشتر از بقیه خودروها بهچشم میآمد.
محمدرضا رزاقی کارشناس صنعت خودرو معتقد است قیمت این خودروها از یک میلیارد تا ۶ و یا ۸ میلیارد تومان است. او به هفت صبح میگوید: «این خودروها همه صفر کیلومتر هستند و قیمت مشخصی دارند. مثلا در خانواده هیوندایی فکر نمیکنم خودرویی کمتر از سوناتا داشته باشند که این خودرو زیر ۲ میلیارد تومان قیمت نمیخورد. بقیه برندها هم بسته به مدلی که دارند ارزشگذاری میشوند. مثلا در حال حاضر قیمت پورشه کاین حدود ۶ میلیارد تومان است. یا پورشه ماکان ۲۰۱۳ بین ۵ تا ۶ میلیارد تومان معامله میشود.»
بر اساس حکم مقام قضایی این خودروها مشکلی از نظر پلاکگذاری و خریدوفروش در داخل کشور ندارند. چون این خودروها با جعل ثبت سفارش وارد و به ظن قاچاق توقیف شدهاند به همین دلیل این نگرانی وجود داشت که خریداران نتوانند این خودروها را در بازار معامله کنند. با این اوصاف شاید این خودروها هیچ مشکلی برای خرید و فروش نداشته باشند، اما با هزینه هنگفتی میتوانند به مرحله فروش برسند. عماد جعفری تحلیلگر بازار خودرو در این رابطه به هفت صبح میگوید:
«این ماشینها صفر کیلومتر هستند، اما دلیل نمیشود سالم باشند. وقتی یک خودرو در حالت سکون نگهداری شود باید قبل از اینکه به بازار بیاید بهطور کامل سرویس شود. مایعات روانکننده که در موتور این خودروها وجود دارد مثل روغن موتور بعد از چند سال تهنشین میشود و باعث میشود از داخل کمکم به موتور آسیب بزند. روغن ترمز هم بعد از چند وقت سکون باعث از بین رفتن شلنگها و اتصالات ترمز میشود و یک هزینه اساسی روی دست خریدار میگذارد. این خودروها برای اینکه روشن شوند هزینه زیادی لازم دارند. یعنی اگر بخواهیم مقایسه کنیم خرید یک خودروی کار کرده در بازار که حدود ۷-۸ سال کار کرده خیلی منطقیتر از این مدلهای صفر رسوب کرده است.»
همه افراد حقیقی و حقوقی میتوانند در این مزایده شرکت کنند. البته مالک خودروهایی که خودشان این خودرو را وارد کردهاند و خودرو آنها توقیف شده نیز میتوانند در این مزایده شرکت کنند. البته اگر بعد از مزایده مالکان خودرو بتوانند رای برائت دادگاه را بگیرند، بهای خودروها از سوی خزانه به آنها مسترد میشود.
شرکتکنندگان این مزایده باید ۱۵درصد از قیمت پایه کارشناسی هر خودرو را بهعنوان ضمانتنامه بانکی ودیعه بگذارند و در مزایده شرکت کنند و کسانی که بیشترین قیمت را ارائه کرده باشند، طبق قوانین مزایده برنده و بهعنوان خریدار خودرو تلقی میشوند که بعد از آن باید ظرف سه روز باقیمانده بهای خودرو را بپردازند و آن را دریافت کنند. کسانیکه برنده نشوند نیز مبالغ ضمانتنامه آنها بلافاصله از طریق سامانه آزاد میشود. تاریخ بازدید خودروهای موجود در مزایده از پنجشنبه ۷ تا ۱۲مهرماه خواهد بود.
نتیجه مزایده نیز ۱۶مهرماه از طریق سایت سازمان اموال تملیکی اعلام میشود. با این اوصاف با اینکه همه افراد میتوانند در این مزایده شرکت کنند، اما به گفته جعفری دانستن بعضی رمزها در برنده شدن خیلی مهم است: «معمولا در این مدل مزایدهها مصرفکننده معمولی موفق نمیشود، چون ارتباطات خیلی تاثیرگذار است به همین دلیل افرادی که در این مزایدهها شرکت میکنند که کارشان همین است و ارتباطاتی دارند که سریعتر به نتیجه میرسند.»
محمدرضا جعفری معتقد است این تعداد خودرو تکانی به بازار نمیدهد. او میگوید: «بازار تشنه خودروست و خیلیها منتظر هستند ببیند تکلیف خودروهای وارداتی و خودروهای رسوبشده در گمرک چه زمانی مشخص میشود. اما این تعداد آنقدر کم است که فکر نمیکنم حتی تلنگری به بازار بزند. درست است این خودروها صفر کیلومتر هستند، ولی فعلا و با این شرایط و نوسانات ارزی بازار خودرو را بیدار نمیکند.»