وظیفه بیمه مرکزی نظارت است نه انحصار فروش

در کشور ایران فروش بیمه به صورت آنلاین یک اقدام جدید است و هنوز از تمامی ظرفیت‌های آن استفاده نشده‌است. اما دیگر کشورها در زمینه فروش آنلاین بیمه از ما چند قدم جلوتر هستند. مثلا برخی از کشورهای اروپایی در همین زمینه یک تجربه ۲۰ ساله در کارنامه فروش بیمه دارند.

با آمدن سال ۲۰۰۰ و سریع شدن دسترسی به اینترنت، شرکت‌های بیمه در قاره اروپا فهمیدند که روش‌های قدیمی دیگر پاسخگو نیست و برای دوام آوردن و تلاش برای رشدِ تجارت و صنعت بیمه، نیاز به انجام کار با نیروی بیشتر در مدت زمان کمتری دارند.

به همین خاطر هم تصمیم گرفتند به پلتفرم‌های آنلاین فروش بیمه اعتماد کنند. شاید مهم‌ترین دلیلا اعتماد آنها این بود که پلتفرم‌های مقایسه و فروش، به بازار گسترده‌تری دسترسی داشتند و خریداران بیشتر، کلید طلایی رشد یک صنعت به حساب می‌آید.

محمدرضا فرحی، مدیر عامل بیمه بازار، نخستین استارتاپ فروش آنلاین بیمه در ایران، درباره میزان رشد عملکرد این پلتفرم‌های استارتاپی در قاره اروپا می‌گوید:« به عنوان مثال اگر یک بازه زمانی ۱۰ ساله، یعنی از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ را در نظر بگیریم؛ متوجه می‌شویم که میزان فروش از طریق این پلتفرم‌ها نسبت به کل فروش بیمه در کشورهای مختلف اروپایی رشد چشمگیری داشته‌است. بیشترین مقدار متعلق به کشور انگلیس است که ۱۵ درصد از کل فروش بازار را به خودش اختصاص داده. بعد از آن ایتالیا با ۹ درصد، آلمان با ۶ درصد و فرانسه با ۳ درصد در جایگاه‌های بعدی قرار می‌گیرند.»

مدیر عامل بیمه‌بازار، در ادامه علل دیگری که کشورهای اروپایی از این روش استقبال کردند را بر شمرد و گفت:« این پلتفرم‌ها فقط امکان دسترسی به بازار گسترده‌تری را برای شرکت‌های بیمه فراهم نمی‌کنند. در کنار آن به شرکت‌های بیمه این امکان را می‌دهد تا در تعامل با هم فرصت‌ اقدام هماهنگ داشته‌باشند. کما اینکه برخی از شرکت‌ها از این فرصت استفاده کردند و با شراکت توانستند در هم ادغام شوند و خودشان را از مشکلات جدی نجات دهند.»

فرحی در ادامه به اشاره به اینکه چنین پلتفرمی در ایران نخستین بار با حضور استارتاپ بیمه‌بازار در سال ۹۵، شروع به کار کرد که در مقایسه با اروپا کمی دیرهنگام به حساب می‌آید؛ ادامه داد: «برخلاف بانک‌ها در ایران، صنعت بیمه در این زمینه خیلی دیر وارد شد و برای اینکه خودش را نشان دهد باید موانع زیادی را کنار می‌زد. مهم‌ترین کار برای بالندگی این جریان، هموار شدن مسیر از سوی سازمان بیمه‌مرکزی است. اما این سازمان به جای تمرکز بر نفش نظارتی اقداماتی هم در زمینه کسب‌و کار انجام داده که از نظر ما و با توجه به تجربه‌های قبلی، در حوزه بانکداری و خودروسازی، این کار به صلاح اقتصاد کشور و ذی‌نفع نهایی، که همان بیمه‌گذاران هستند؛ به هیچ‌وجه نیست. بارها اشاره شده اما باز هم تاکید می‌کنیم که این انحصار و تصدی‌گری هیچ نفعی برای پلتفرم‌های مقایسه و خرید آنلاین بیمه و به طور کلی اینشورتک‌ها ندارد.»

بیمه‌مرکزی در تازه‌ترین اقدام خود قصد دارد اینشورتک‌ها را ملزم کند تا برای ارتباط با شرکت‌های بیمه و نماینده‌های آنها از سامانه‌ای به نام «آمیتیس» استفاده کنند. این سامانه در ظاهر شرکتی خصوصی است اما در واقع، مدیریت محوری‌اش در دست سازمان بیمه‌مرکزی است.

به محض اینکه مشخص شد چه چیزی در انتظار استارتاپ‌های مقایسه و فروش بیمه است؛ اکثر پلتفرم‌های فروش آنلاین بیمه، از بیمه بازار گرفته تا ازکی، بیمه‌دات‌کام و آیتول همگی علیه چنین اقدامی موضع گرفتند.

بیمه‌مرکزی در واکنش به این اعتراض‌ها بیانیه‌ای صادر کرد که در آن گفته شده‌بود «هدف غائی این سوئیچ انجام وظایف ذاتی بیمه مرکزی یعنی نظارت بر رعایت مقررات و نفع بیمه‎گذاران است.»

استارتاپ‌های فروش بیمه هم در واکنش به این پاسخ بیمه‌مرکزی بیانیه‌ای صادر کردند که در بخشی از آن آمده «طراحی این سوئیچ به جای رویکرد نظارتی، رویکردی کسب‌وکاری داشته و عملا ما را از ارتباط مستقیم با شرکت‎های بیمه و تبادل API منع نموده و با تجمیع این APIها ما ملزم به استفاده‎ی انحصاری از این سوئیچ برای استعلام قیمت، صدور و پرداخت خواهیم بود. این در حالی است که اگر هدف غائی این سوئیچ انجام وظایف ذاتی بیمه مرکزی یعنی نظارت بر رعایت مقررات و نفع بیمه‎گذاران باشد، در عمل، فرایند طی شده باید عکس فرایند طراحی سوئیچ باشد؛ یعنی استارتاپ‌ها موظف باشند با توسعه‎ی APIهایی که اطلاعات بیمه‌گذاران و سیر خرید مشتری را به صورت برخط نشان می‎دهد، آن را در اختیار بیمه مرکزی قرار دهند.

ضمن تاکید مجدد بر نقش سازنده و ضروری که نهاد ناظر در انجام وظایف ذاتی خود دارد، از این نهاد تقاضا داریم ضمن توقف اجرایی نمودن این سوئیچ، با تشکیل کارگروهی متشکل از ذینفعان و بهره‌برداران این سامانه، دغدغه‌های موجود و استدلالات را شنیده و در صورت لزوم اقدام به اصلاح آیین‌نامه برای رفع موانع غیرضروری و سرعت‌بخشی به جریان نوآوری و فناوری در صنعت بیمه نماید.»