اخبار دریافتی از وین نشاندهنده عزم جدی طرفین مذاکرهکننده برای دستیابی به یک توافق اولیه و کاهش تنشهای حاصل از اختلافات پیشآمده در برجام است؛ هرچند تجربه تلخ خروج یکجانبه دولت ترامپ از برجام این سؤال را در ذهن طرف ایرانی این توافقنامه ایجاد کرده که چه تضمینی وجود دارد بار دیگر در آینده نزدیک این اتفاق رخ ندهد.
به گزارش قرن نو، درهمینرابطه حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده ادوار مجلس و تحلیلگر سیاسی تأکید میکند؛ ایران و آمریکا در شرایطی قرار گرفتهاند که حتی برای دور کردن حاشیه از مذاکرات وین، حاضر نیستند نظرات سایر اعضای برجام را در متن پیشنویس این دور از مذاکرات دخالت دهند و تلاش میکنند که نگرانیهای طرف مقابل کاهش پیدا کند.
او معتقد است؛ ادامه برجام بستگی به رفتار ایران و آمریکا دارد و اگر این دو کشور تلاش کنند، قطعاً این توافق هر روز قوی و ریشهدارتر خواهد شد.
حشمتالله فلاحتپیشه، تحلیلگر و کارشناس مسائل بینالملل و سیاست خارجی در خصوص نتیجه احتمالی در مذاکرات وین، اظهار داشت: نشانههای توافق در وضعیت فعلی مذاکرات در وین بیش از عدم توافق است. این توافق احتمالی نیز بین طرفهای اصلی برجام یعنی؛ ایران و ایالات متحده آمریکا شکل خواهد گرفت.
وی گفت: از زمان خروج ترامپ از توافق برجام، ایران و آمریکا تا این حد به توافق نزدیک نشده بودند.
این کارشناس برجسته مسائل بینالملل با تحلیل وضعیت فعلی مذاکرات در وین، اظهار داشت: شاید ایران و آمریکا به صورت مستقیم در حال مذاکره نباشند، اما به نظر میرسد یک تعامل بر سر حل اختلافات بین دو طرف شکل گرفته و این موضوع را میتوان در متن پیشنویس ارائهشده دید.
فلاحتپیشه تأکید کرد: تعلیق بخشی از تحریمهای هستهای ایران از سوی آمریکا یک لطف بزرگ به برجام و مهمترین اتفاق در جریان مذاکرات اخیر بود.
رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: اگر ایران بخواهد به تعهدات برجامی خود که شامل؛ «تغییر کاربری»، «تعیین تکلیف مازاد سوخت»، «تعیین تکلیف تأسیسات فراتر از متن احیای برجام» عمل کند، باید یکسری سازوکار فنی شکل بگیرد؛ برای مثال در «آب سنگین اراک»، «نیروگاه تحقیقاتی پنج مگاواتی تهران» و «نیروگاه اتمی بوشهر» به چنین سازوکارهایی نیاز است.
وی در خصوص تعیین تکلیف مواد هستهای تولیدشده از سوی ایران نیز گفت: ایران برای نگهداری، تعیین تکلیف و حتی در صورت نیاز انتقال مواد هستهای مازاد نیازمند به یکسری همکاری فنی بود که با این تعلیق میتواند از این موقیعت پیشآمده استفاده کند.
این نماینده سابق پارلمان با یادآوری وضعیت پیشآمده در آب سنگین اراک، اظهار داشت: پیش از برجام ادعا شده بود که ایران در آب سنگین اراک از «پلوتونیم» برای مصارف بمبسازی استفاده کرده است. پس از برجام برای تغییر کاربری این مکان هستهای همکاریهایی با شرکتهای چینی و روسی شکل گرفت، و به نوعی دیگر این نیروگاه برخلاف ادعاهای مطرحشده مبنیبر ریخته شدن سیمان در قلب رآکتور؛ به فعالیت خود ادامه داد.
فلاحتپیشه ادامه داد: حتی شاهد بودیم که در اطراف این نیروگاه چندین سوله نیز برپا شد و تولیدات مسالمتآمیز آب سنگین نیز ادامه پیدا کرد و حتی از اروپا نیز برای این تولیدات مشتری پیدا شد.
رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: معنای این تعلیق تحریمها این است که ایران پذیرفته است مسیری مسالمتآمیز در ذیل مقررات آژانس را پی بگیرد.
وی گفت: ازسویدیگر شاهد هستیم که بایدن از پنج بازوی اجرایی خود که شامل؛ «فرمان اجرایی»، «یادداشت»، «توافقنامه»، «بخشنامه»، «دستورالعمل» است؛ استفاده خواهد کرد تا نوعی تضمین به طرف ایرانی داده شود.
فلاحتپیشه در بخش دیگری از این گفتوگو درباره مواضع اخیر «اولیانوف» در خصوص مذاکرات وین، ابراز داشت: روسها دو اتهام قدیم و جدید را به همراه دارند. نخست؛ موضع آقای ظریف در خصوص کارشکنی آنها در جریان مذاکرات برجامی و دوم، تلاش آنها برای باز ماندن پرونده هستهای ایران برای به نتیجه رسیدن در بحث مناقشه اوکراین است.
وی گفت: دو اتهام بالا با توئیتها اولیانوف قابلرفع نیست. واقعیت امر این است که دو طرف اصلی برجام یعنی ایران و آمریکا به این نتیجه رسیدهاند که باید توافق کنند و بههمیندلیل است که روند مذاکرات مثبت شده است.
رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان تصریح کرد: پیشنویسی که در وین در حال تکمیل شدن است، ماحصل نظریات ایران و آمریکا است و هر دو طرف نظرات دیگر طرفها را در این پیشنویس دخالت نمیدهند تا موجب نگرانی طرف مقابل نشود.
فلاحتپیشه در پایان گفت: توافق احتمالی در وین به سود هر دو طرف اصلی یعنی ایران و آمریکا است؛ اما تا چه زمانی این توافق پایا میماند، همانند تمامی توافقنامههای سیاسی مسیر خاص خود را پیش خواهد گرفت. برجام پس از امضاء براساس رفتار طرفین است که ریشه میدواند؛ اگر طرف ایرانی با یک نگاه توسعهای برجام را دنبال کند و منافع حاصل از آن را در خدمت توسعه کشور قرار دهد، قطعاً همین اقدام موجب تحکیم این توافقنامه خواهد شد.