فرارو- بیش از ۱۵۰۰ سال پیش، فرهنگ گستردهای به نام سنت هوپول Hopewell (یا فرهنگ هوپول) که در سراسر شرق ایالات متحده امروزی گسترش یافته بود، به یکباره از میان رفت و دانشمندان هیچگاه با قطعیت متوجه نشدند که این ناپدید شدن به چه دلیل رخ داده است. با این حال، اکنون گروهی از دانشمندان به شواهدی دست یافتند که نشان میدهد یک انفجار کیهانی و شهاب سنگ میتواند جدیترین دلیل این واقعه باشد.
به گزارش فرارو، سنت هوپول (که فرهنگ هوپول نیز نامیده میشود) جنبههای مشترک تمدن باستانی بومیان آمریکای پیش از کریستف کلمب را توصیف میکند که در سکونتگاههای کنار رودخانههای شمال شرقی و میانه غربی وودلند شرقی از ۱۰۰ قبل از میلاد تا ۵۰۰ پس از میلاد شکوفا شده بود. سنت هوپول یک فرهنگ یا جامعه واحد نبود، بلکه مجموعهای پراکنده از جمعیت بود که توسط شبکه مشترکی از مسیرهای تجاری به هم متصل شده بودند. این فرهنگ، در گستردهترین حد خود، از سواحل شمالی دریاچه انتاریو تا رودخانه کریستال ایندیان ماوندز در فلوریدا امروزی جریان داشت.
در حدود سال ۵۰۰ میلادی، به یکباره این فرهنگ ناپدید شد و هیچ نشانهای از تبادل کالا، ساخت و ساز و حتی تولید مصنوعات هنری دیده نشد. این ناپدید شدن فرهنگ هوپول همواره معمایی بود که بسیاری از دانشمندان در تلاش برای حل آن، سالها وقت گذاشتند. جنگ به علت افزایش ثروت و در نتیجه ایجاد رقابت میان سکونت گاه ها، تغییرات آب و هوایی که باعث مهاجرت حیوانات شد و حتی کسترش کشاورزی بجای تجارت، از جمله فرضیههایی بود که برای انقراض این فرهنگ مطرح شد، اما هیچ از این فرضیهها نتوانست دلایل قطعی این ناپدید شدن را به اثبات برساند. اکنون مسیر جدیدی برای تحقیق باز شده است؛ کشف بقایای انفجار یک دنبالهدار در نزدیکی زمین.
محققانی که در ۱۱ مکان باستانشناسی مختلف هوپول که سه ایالت مختلف قرار دارند، در حفاری خود غلظتهای غیرعادی ایریدیوم و پلاتین را پیدا کردهاند که نشانههایی از تکههای شهابسنگ است. در همین حال، یک لایه زغال چوب در رسوبات نشان دهنده یک دوره شدید گرمای زیاد است. فرضیه این است که بقایای یک دنباله دار در حال عبور ممکن است در نزدیکی جوامع هوپول اوهایو به زمین برخورد کرده باشد و باعث انفجار هوایی شد که تأثیرات عمیق و بالقوه ویرانگری بر محیط محلی داشت.
شواهدی که نشان میدهد مردم تکههای شهابسنگ را جمعآوری کرده و آنها را در جواهرات و آلات خود گنجاندهاند، همراه با اشاراتی از یک فاجعه در فولکلور محلی، نشان میدهد که قطعاً رویداد مهمی در آن زمان رخ داده است، رویدادی که محققان معتقدند ممکن است به یک تحول مهم در حوزه اجتماعی کمک کرده باشد. البته هنوز سرنخهای دیگری نیز میتوان ارائه داد؛ در نزدیکی مرکز منطقه بارش شهابسنگ، تپه دست سازی مربوط به آن عصر وجود دارد که به شکل یک دنبالهدار است و به آن Milford Earthworks میگویند. برخی دانشمندان باور دارند که این بنای یادبود از این واقعه بسیار هولناک بود که بازماندگان این فرهنگ برپا کردند. علاوه بر این، در میان برخی قبایل امروزی که بسیاری آنها را نوادگان فرهنگ هوپول میدانند، هنوز در مورد یک رویداد فاجعه بار در میان قبایل پیشین صحبت میشود.
کنت تانکرسلی، انسان شناس دانشگاه سینسیناتی در اوهایو، میگوید: «میامیها از مار شاخدار میگویند که در آسمان پرواز کرد و سنگها را قبل از سقوط به داخل رودخانه بر روی زمین انداخت. در واقع وقتی شما دنبالهداری را میبینید که در هوا میگذرد، شبیه یک مار بزرگ به نظر میرسد. شاونیها به یک «پلنگ آسمانی» اشاره میکند که قدرت تخریب جنگلها را داشت و داستانهای قبایل اتاوا درباره روزی است که خورشید از آسمان به زمین سقوط میکند.» همه این داستانهای بومیان، ریشههای بسیار کهنی دارد که نشان میدهد در گذشتههای دور اتفاقی هولناک این مردمان را نابود کرده است.
به گفته محققان، ریزشهابسنگهایی که در چنین رویدادهایی باقی میمانند میتوانند همچون یک اثر انگشت برای ما اطلاعات به همراه داشته باشند. تانکرسلی میگوید: «رویدادهای کیهانی مانند سیارکها و انفجارهای دنبالهدار مقادیر زیادی عنصر کمیاب به نام پلاتین را بجا میگذارند. مشکل این است که پلاتین در فورانهای آتشفشانی نیز رخ میدهد؛ بنابراین ما همچنین به دنبال عنصر کمیاب دیگری هستیم که در رویدادهای غیرزمینی مانند محل برخورد شهاب سنگ یافت میشود و ما یک رشته ایریدیوم و پلاتین پیدا کردیم.» این تیم از تکنیکهایی از جمله میکروسکوپ الکترونی روبشی و طیف سنجی پراکنده انرژی، برای شناسایی عناصر موجود در رسوبی که جمع آوری کردند، استفاده کردند. بقایای قطعات شهاب سنگ در مقایسه با مکانها و زمانهای دیگر، به طور غیرعادی در فرهنگ هوپول بسیار متراکم بودند.
همزمان، تاریخ گذاری مواد نیز با استفاده از روشهای کربن ۱۴ و سن سنجی گونه شناسی، انجام شد. محققان تخمین میزنند که این رویداد بین سالهای ۲۵۲ و ۳۸۳ پس از میلاد اتفاق افتاده است. سوابق تاریخی نشان میدهد که ۶۹ دنباله دار در همان دوره زمانی ثبت شده اند. این مطالعه جدید نشان میدهد که این انفجار در فضا میتواند آتشهایی به مساحت ۹۲۰۰ مایل مربع (حدود ۲۳۸۲۸ کیلومتر مربع) را ایجاد کند.
در حال حاضر مطالعات بیشتری برنامه ریزی شده است تا ایده بهتری در مورد چگونگی تأثیر بارش شهاب سنگها بر چنین منطقه گستردهای ایجاد کند. به عنوان مثال، چشم انداز گیاه شناسی آن زمان را میتوان از طریق مشاهده دقیق گردههای به دام افتاده در رسوبات تجزیه و تحلیل کرد. با این حال، دانشمندان اذعان میکنند که هنوز سؤالات زیادی وجود دارد که بیپاسخ ماندهاند، زیرا نگاه کردن به تاریخ ۱۵۰۰ ساله چندان آسان نیست. هنوز چیزهای زیادی برای کاوش در این مکانهای خاص و در این دوره زمانی خاص وجود دارد. دیوید لنتز، دیرینهاکولوژیست دانشگاه سینسیناتی میگوید: «برای اینکه بدانیم دقیقاً چه اتفاقی برای این فرهنگ افتاده است، ما فقط چند نقطه نوری در تاریکی داریم. اما قطعاً ما با ناحیهای سر و کار داریم که با گرمای زیادی که برای مردم آن منطقه فاجعه بار بود، مواجه شده است.» لازم به ذکر است که نتایج این تحقیق در نشریه Scientific Reports منتشر شده است.
منبع: sciencealert
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو