دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی اظهار داشت: مطالبات شرکت‌های ایرانی از عراق رقم‌های بزرگ و در حد چند صد میلیون دلار است، حتی به ۸۰۰ میلیون دلار هم رسیده است.
به گزارش ایلنا، بهمن صالحی جاوید در مورد دستاورد‌های سفر وزیر امور خارجه به جمهوری آذربایجان برای حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی اظهار کرد: بزودی جلسه‌ای با قائم مقام وزارت خارجه خواهیم داشت، اما فعلا ارزیابی اولیه ما نشان می‌دهد که اتفاق دندان‌گیری برای صادرات خدمات فنی و مهندسی به این کشور رخ نداده است.
هنوز شرایط شرکت‌های ایرانی به منوال قبل است و تغییر جدی را شاهد نبودیم، مگر اینکه در این گفتگو‌ها توافقات و تفاهماتی شده باشد. کار شرکت‌های ایرانی در آذربایجان بسیار کم و ناشناس است. به هرحال شرایط شرکت‌های ایرانی در آذربایجان شرایط روشن و مطلوبی نیست که امیدوار باشیم در این چارچوب بتوانیم کار شناسنامه‌داری انجام دهیم.
وی افزود: در این زمینه مناسبات سیاسی تعیین‌کننده هستند. هنوز سهم ایران از مثلا ۱۰ میلیارد دلاری که برای پروژه‌های فنی و مهندسی در این کشور در نظر گرفته شده، مشخص و روشن نیست و نمی‌توانیم توقع دنبال کردن آن را داشته باشیم. شاید از نظر بنگاه‌داری، سود متوسطی برای بنگاه‌ها داشته باشد، اما اینطور نیست که این سود، سود بزرگی باشد یا پروژه‌ها، پروژه‌های بزرگی باشند.
صالحی جاوید در پاسخ به سوالی در مورد بازپس‌گیری طلب شرکت‌های ایرانی از عراق تصریح کرد: مشکلاتی در مورد عراق وجود دارد که امیدواریم دستگاه دیپلماسی بتواند کمک کند تا شرکت‌های ایرانی بتوانند مطالبات خود را وصول کنند. تنها دستگاه دیپلماسی ما نیست که باید دخالت کند بلکه شرکت‌هایی مانند شرکت توانیر و گاز و بقیه نهاد‌هایی که در فضای مبادله‌ای و تجاری هستند باید این موضوع را دنبال کنند، اما متاسفانه در این مورد هماهنگی کافی وجود ندارد. امیدواریم با سیاست‌های جدیدی که دستگاه‌های دولت سیزدهم دارند بتوانیم فضای بهتری را برای وصول مطالبات ایجاد کنیم.
وی اضافه کرد: مطالبات شرکت‌های ایرانی از عراق رقم‌های بزرگ و در حد چند صد میلیون دلار است و حتی به ۸۰۰ میلیون دلار هم رسید. این ارقام به صورت جریان نقدینگی وجود دارد، بخشی پرداخت می‌شود، ولی همواره یک رقم بزرگی رسوب می‌کند که بخشی از سرمایه شرکت‌های ایرانی است که نزد طرف عراقی است. مثل این است که شرکت‌های ایرانی رقمی در حد چند صد میلیون دلار فاینانس کرده‌اند و طرف عراقی بدون پرداخت هیچ سودی از آن استفاده می‌کند و حتی در برخی موارد از شرکت‌های ایرانی طلبکار هم هست.
دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ادامه داد: سال ۹۵ من مسئول شرکتی بودم، در نیروگاهی که در عراق بود ۴ نفر از نیرو‌های ما توسط داعش کشته شدند، مسئول عراقی به ایران آمده بود و می‌گفت چرا کار خود را ادامه نمی‌دهید؟ در حالی که ۴ نفر انسان کشته شده و هنوز خسارت‌های آن‌ها را هم پرداخت نکرده بودند، اما توقع ادامه کار را هم داشتند.
وی افزود: یا در مورد عمان، با اینکه طرف عمانی ۱۰ تا ۲۰ میلیون دلار به ما بدهکار بود؛ توقع داشت که کار را ادامه دهیم تا بعد شروع به پرداخت طلب کنند. علت این موضوع عدم وجود مناسبات سیاسی مناسب به معنای دستگاه‌های دولتی غیر از وزارت خارجه است که وظایف خود را به درستی انجام ندادند.
وی با اشاره به بازار افغانستان گفت: افغانستان هنوز در ریسک است و مطابق هشدار دستگاه‌های ذی‌ربط که وقتی اتفاقی می‌افتد هشدار می‌دهند که نیرو‌های خود را خارج کنید، به علت نبود ثبات و امنیت هنوز کار و رفت و آمد با احتیاط و ریسک بالا انجام می‌شود و شرکت‌ها در انتظار به ثبات رسیدن شرایط هستند. پروژه‌هایی که از قبل شروع شده بود را نمی‌توان رها کرد و شرکت‌ها سعی می‌کنند با حداقل نیرو این پروژه‌ها را پیش ببرند، اما در شرایط فعلی از شرکت‌ها انتظار نمی‌رود که پروژه جدید شروع کنند.
صالحی جاوید بیان کرد: ونزوئلایی‌ها هم تکلیف‌شان مشخص نیست. با اینکه کمیسیون مشترک هم فعالیت می‌کند، اما به نظر می‌رسد که هنوز خودشان به این نتیجه نرسیده‌اند که از ایرانی‌ها همانقدر توقع داشته باشند که شرایط اجازه می‌دهد. اگر ایرانی‌ها علاقه‌مند هستند که با ریسک پایین یک پالایشگاه کوچک را اورهال کنند، طرف ونزوئلایی می‌گویند اول باید بزرگترین پالایشگاه‌هایشان را اورهال کنند که برای ایرانی‌ها ریسک بالایی دارد. متاسفانه دستگاه‌هایی مانند سیستم بانکی ما نیز نمی‌توانند ارتباط بانکی موثری داشته باشند. در مجموع این شرایط باعث می‌شود که شرکت‌های ایرانی نتوانند با جرأت وارد پروژه‌های بزرگ شوند.
وی افزود: مدل کار بقیه کشور‌های آمریکای جنوبی هم مانند ونزوئلا بوده و تفاوت زیادی بین آن‌ها وجود ندارد، برای مثال شرکت‌های آرژانتینی هم علاقه‌مند هستند که با ایران و شرکت‌های ایرانی کار کنند؛ اما ساز و کار صادرات خدمات فنی و مهندسی از ایران به درستی شکل نگرفته که آن‌ها بتوانند از این سازوکار استفاده کنند و میزبان شرکت‌های مهندسی ایرانی باشد.
دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی متذکر شد: در مورد آفریقا، ما نمی‌توانیم هیچ تسهیلاتی برای شرکت‌هایی که برای صادرات خدمات فنی و مهندسی می‌روند، ایجاد کنیم. سازمان توسعه تجارت هنوز نتوانسته این تفاوت را ایجاد کند که لزوما حضور شرکت‌های ایرانی در آفریقا نباید در قالب یک نمایشگاه باشد. ساختار‌های سنتی در برگزاری نمایشگاه‌ها و نشست‌هایی که حتما باید چیزی را به نمایش بگذارند، موجب شده که سازمان توسعه تجارت هم نتواند از مدل کارکردی برای حمایت از شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی استفاده کند.
