کشف سبک‌ترین سیاره فراخورشیدی با سال شمسی ۸ ساعته!

فرارو- محقق و ستاره شناسان مؤسسه تحقیقات سیاره‌ای در مرکز هوافضای آلمان (DLR) اخیراً موفق به شانسایی سیاره فراخورشیدی به نام GJ 367b شدند که به علت نزدیکی به ستاره خود، نه تنها از دمایی بسیار بالا برخوردار است بلکه در عرض ۸ ساعت به دور آن می‌چرخد.

به گزارش فرارو، در این مطالعه جدید که در مجله نیچر منتشر شده، محققان نشان می‌دهند که این سیاره که ۳۱ سال نوری از زمین فاصله دارد، یکی از سبک‌ترین سیاره‌ها در میان نزدیک به ۵۰۰۰ سیاره فراخورشیدی (سیاره‌های خارج از منظومه شمسی) است که تا به امروز شناخته شده‌اند. به باور محققان این مطالعه، این کشف می‌تواند گامی رو به جلو در خصوص برنامه کشف «زمین دوم» باشد، زیرا نشان می‌دهد که اخترشناسان می‌توانند ویژگی‌های سیارات بسیار کوچک را نیز تعیین کنند.

دکتر وینسنت ون آیلن، یکی از نویسندگان این مقاله گفت: «در این مطالعه جدید، اندازه و جرم سیاره با استفاده از دو روش محاسبه شد که هر دو شامل تجزیه و تحلیل نور ستاره سیاره بود. یکی از آن‌ها برای اندازه‌گیری شیب دقیقه‌ای در نور ساطع شده از ستاره در حین عبور سیاره از مقابل آن است و روش دیگر این بود که جرم سیاره را از تأثیری که روی حرکت ستاره داشت استنتاج کنیم. در واقع، این فوق العاده است که ما توانستیم این حرکت‌های کوچک را از فاصله ۳۱ سال نوری تشخیص دهیم.»

این مطالعه شامل ۷۸ محقق و توسط ستاره شناسان مؤسسه تحقیقات سیاره‌ای در مرکز هوافضای آلمان انجام شد. دکتر کریستین لام، نویسنده اصلی مقاله می‌گوید: «با تعیین دقیق شعاع و جرم این سیاره، GJ 367b را باید به عنوان یک سیاره سنگی طبقه بندی کرد.» همچنین این سیاره متعلق به گروه سیارات فراخورشیدی با دوره فوق العاده کوتاه چرخش به دور ستاره (USP) است که در کمتر از ۲۴ ساعت به دور ستاره خود می‌چرخند. دکتر لام می‌افزاید: «ما قبلاً تعدادی از این سیاره‌ها شناسایی کرده بودیم، اما منشا آن‌ها در حال حاضر ناشناخته است. با اندازه‌گیری ویژگی‌های بنیادی دقیق این سیاره USP، می‌توانیم نگاهی اجمالی به تاریخ شکل‌گیری و تکامل این سیستم داشته باشیم.»

پس از کشف این سیاره و با ترکیب روش‌های مختلف ارزیابی، مشخص شد که شعاع آن ۷۲ درصد شعاع زمین و جرم آن ۵۵ درصد جرم زمین است. با تعیین شعاع و جرم آن به ترتیب با دقت ۷ و ۱۴ درصد، محققان توانستند در مورد ساختار درونی سیاره فراخورشیدی نیز نتیجه گیری کنند. این سیاره سنگی کم جرم است، اما چگالی آن بیشتر از زمین است و دکتر Szilárd Csizmadia می‌گوید: «چگالی بالا نشان می‌دهد که این سیاره تحت سلطه یک هسته آهنی است.» این ویژگی‌ها مشابه ویژگی‌های عطارد است، با هسته آهن و نیکل نامتناسب که آن را از دیگر اجرام زمینی در منظومه شمسی متمایز می‌کند.

با این حال، نزدیکی این سیاره به ستاره‌اش به این معنی است که در معرض تابش بسیار بالایی قرار دارد، بیش از ۵۰۰ برابر قوی‌تر از آنچه زمین تجربه می‌کند. دمای سطح این سیاره می‌تواند به ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد برسد که در آن تمام سنگ‌ها و فلزات ذوب می‌شوند. ستاره این سیاره فراخورشیدی تازه کشف شده، یک کوتوله قرمز به نام GJ 367 است که تقریباً نصف اندازه خورشید است. کوتوله‌های قرمز نه تنها کوچکتر، بلکه سردتر از خورشید نیز هستند. این امر سیارات مرتبط با آن‌ها را برای یافتن و توصیف آن‌ها آسان‌تر می‌کند. محققان تخمین می‌زنند که این کوتوله‌های قرمز که به «ستاره‌های کلاس M» نیز معروف هستند، به‌طور متوسط توسط دو تا سه سیاره که هر کدام حداکثر چهار برابر زمین است، احاطه می‌شوند.

منبع: phys

ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو