با وجود گذشت چندین روز از برگزاری مراسم توپ طلا و انتخاب مسی به عنوان برنده بزرگ سال ۲۰۲۱ و هفتمین توپ طلایی که او در طول دوران حرفهایاش به دست آورده، حرف و حدیث درباره این انتخاب زیاد است و بسیاری اعتقاد دارند حق لیونل مسی نبود که امسال توپ طلا ببرد. در همین بین، بسیاری هم از «فرانس فوتبال» به عنوان موسسهای که ارزشمندترین جایزه انفرادی دنیای فوتبال را اهدا میکند عصبانی شدهاند که چرا توپ طلا را به لیونل مسی داده است.
تولد توپ طلا
قبل از پرداختن به چند و، چون کار ابتدا بهتر است وضعیت فرانس فوتبال و توپ طلا تعیین شود تا مشخص شود چرا این جایزه ارزش زیادی دارد و بسیاری را ناراحت و خوشحال میکند. این موضوع بی دلیل نیست و برای خودش داستانها دارد. داستان پیدایش توپ طلا به سال ۱۹۵۶ برمیگردد. همین موضوع اصالت این جایزه و اهمیت آن را به خوبی نشان میدهد، چون توپ طلا زمانی به وجود آمد که هنوز خبری از رقابتهای حرفهای اروپایی در این سطح، کارت زرد و قرمز، سیستم تعویض بازیکنان، تلویزیونهای رنگی و البته بازی ویدیویی فیفا وجود نداشت. از طرفی از مدتها قبل باشگاههای بزرگ وارد کارزار انتخاباتی توپ طلا شدهاند و با برگزاری کمپین برای بازیکنانی که شانس بردن توپ طلا را داشتهاند برای آنها تبلیغ کردهاند. همین طور شده که یکی مثل کریستیانو رونالدو که خودش تا به حال ۵ بار توپ طلا را برده وقتی متوجه میشود مراسم سال ۲۰۲۰ توپ طلا به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو شده عصبانی میشود و یا یکی مثل روبرت لواندوفسکی وقتی پی میبرد که در بین ۳ نامزد نهایی فهرست توپ طلا قرار گرفته، صورتش از خوشحالی برق میزند. پس همیشه برای باشگاهها و بازیکنان بزرگ دنیا، بودن در فهرست توپ طلا و بردن این جایزه ارزشمند اهمیت بسیار زیادی داشته است.
از این گذشته، داستان توپ طلا از سطح باشگاه و بازیکان فراتر رفته و تبدیل به سوژهای داغ برای رسانهها و شبکههای مجازی شده و درست مثل صبحت کردن درباره آب و هوا، مردم عادی هم وقتی سوژهای برای شروع صحبت با یکدیگر ندارند، از توپ طلا و انتخابات و بازیکنانی که آن را به دست آوردهاند، حرف میزنند. در واقع توپ طلا وارد دیالوگ عادی بسیاری از مردم دنیا شده و همین مورد فراگیری و البته اهمیتش را در زندگی غیرفوتبالیستها هم به خوبی نشان میدهد.
دقیقا به همین خاطر است که وقتی مشخص شده لیونل مسی بالاتر از لواندوفسکی و جورجینیو، هفتمین توپ طلایش را به دست آورده، عصبانیت تعداد زیادی از مخاطبان را در پی داشته و از آن به عنوان یک مشکل بزرگ یاد شده است. در واقع امسال، بسیاری اعتقاد داشتند بعد ۱۱ سال از ۱۲ سال گذشته که توپ طلا به مسی و رونالدو رسیده، حق بازیکن دیگری بود که این جایزه را ببرد.
عوامل تاثیرگذار در انتخاب چهره توپ طلا
با این حال قبل از پرداختن به این موضوع که آیا توپ طلای امسال حق لیونل مسی بود یا خیر ابتدا بهتر است یکی دو مورد بازگو شود؛ اول اینکه انتخاب توپ طلا توسط رای ۱۸۰ خبرنگار از ۱۸۰ کشور دنیا صورت میگیرد. اینکه چرا «فرانس فوتبال» ۲۱۱ کشور عضور فیفا را در این بازی شرکت نداده و به جای ۱۸۰ رای از ۲۱۱ رای استفاده نکرده یکی ازعلامت سوالهای موجود است، اما در اصل داستان تفاوتی ایجاد نمیکند؛ این انتخاب حاصل رای خبرنگاران است.
مورد بعدی، اما درمورد شانس بازیکنان است؛ مشخصا بازیکنانی که در تیمهای مشهور بازی میکنند شانس بیشتری برای بردن توپ طلا دارند. قاعدتا بازیکنانی که در این تیمها بازی میکنند، بخت بیشتری برای کسب عناوین قهرمانی دارند و از این رو بیشتر به چشم میآیند. درست طبق همین فرضیه بازیکنانی که در پست مهاجم و یا هافبک هجومی بازی میکنند در مقایسه با آنهایی که در پست مدافع و یا هافبک تدافعی بازی میکنند، شانس بیشتری برای بردن توپ طلا دارند.
حالا اینجا باید به ۳ اصل تاثیرگذاری که معمولا در انتخاب برترین بازیکن که برای عناوین فردی میجنگند، اشاره کرد. سه اصلی که به نظر میرسد برای توپ طلا هم رعایت میشود.
۱-عملکرد فردی و تیمی بازیکن در طول سال ۲۰۲۱ (از اول ژانویه تا ۲۴ اکتبر)
۲-استعداد و روحیه ورزشی بازیکن
۳-چهره جهانی بازیکن
با اشاره به بند اول این ۳ فاکتور، مشخص میشود برای تعیین توپ طلا نه یک بازه زمانی ۱۲ ماهه بلکه تقریبا یک بازه زمانی ۱۰ ماهه لحاظ میشود و علنا عملکرد بازیکنان در ۲ ماه نوامبر و دسامبر هر سال بی ارزش وبی اهمیت جلوه میکند.
چرا لیونل مسی؟
حال با اشاره به همین ۳ بند میشود وضعیت توپ طلای سال ۲۰۲۱ را مورد بررسی قرار داد. با در نظر گرفتن عملکرد انفرادی بازیکنان میتوان کارنامه ۳ نفر اول فهرست توپ طلا را زیر ذره بین برد. در این فاکتور لواندوفسکی عملکرد بهتری داشته و موفق شده ۴۵ گل در ۳۵ مسابقه برای بایرن مونیخ بزند و رکورد گلهای زده در طول یک فصل بوندس لیگا را بشکند. پشت سر او مسی قرار میگیرد با ۳۱ گل در ۳۶ مسابقه. جورجینیو هم که از این نظر فاصله زیادی دارد که دلیل آن هم مشخصا به خاطر پست بازی او است، چون جورجینیو مهاجم نیست.
حالا، اما فاکتور عملکرد تیمی را هم باید درنظر گرفت که مشخصا بخت بیشتر با آنهایی است که تیمهای باشگاهی و ملی خوبی دارند. با در نظر گرفتن کارنامه ۳ نفر برتر توپ طلا، مسی همراه بارسلونا، جام حذفی اسپانیا را برد و همراه تیم ملی آرژانتین هم کوپا آمریکا را. لواندوفسکی فقط بوندس لیگا را با بایرن مونیخ به دست آورد و جورجینیو لیگ قهرمانان را با چلسی و یورو را با ایتالیا به دست آورد. در این بخش، چون مسی و جورجینیو به همراه تیمهای ملی شان جام قهرمانی به دست آورده اند قاعدتا بالاتر از لواندوفسکی قرار میگیرند. حالا این دیگر شاید از بخت لوا است که در تیم ملی لهستانی بازی میکند که بخت کمتری برای قهرمانی دارد، ولی نباید فراموش کرد این فاکتور لحاظ شده و مسی در این زمینه پیشی گرفته است.
مورد بعدی استعداد و روحیه ورزشی است. در مورد روحیه ورزشی این ۳ بازیکن که جای بحث نیست و همگی نمره خوبی میگیرند، اما درباره استعداد چطور؟ آیا واقعا در این زمینه کسی تردیدی دارد؟ در این بخش، فاکتوری که مادرزادی است در اولویت قرار میگیرد و بالاتر از چیزی که یک بازیکن انجام میدهد، قرار میگیرد. ناگفته پیداست که وقتی صحبت از استعداد فوتبالی میشود کمتر کسی در دنیا پیدا میشود که بخواهد با لیونل مسی رقابت کند یا حتی با او برابری کند.
نهایتا فاکتور جهانی بودن را هم باید مورد بررسی قرار داد. اینجا مشکل بزرگی که وجود دارد این است که نمیشود در عصر مسی و رونالدو زندگی کرد و تلاش کرد در دنیا، مطرحتر از این ۲ نفر بود. واقعیت این است که در این رده بندی، تلاش هم بی فایده است، چون بعید است بازیکنی در این عصر و در فاکتور جهانی بودن حتی به مسی و رونالدو نزدیک هم شود. واضح است که لواندوفسکی ۳۳ ساله چهره سرشناسی است و یکی از بزرگترین گلزنان تاریخ با ۴۵۳ گل زده در بین نخبههای فوتبال، اما در همین زمینه، مسی تقریبا ۵۰ درصد بیشتر از لواندوفسکی گل زده و ۶۷۶ گل زده در کارنامه دارد. لواندوفسکی یک بار لیگ قهرمانان اروپا را برده، مسی ۴ بار. لواندوفسکی هیچ توپ طلایی ندارد، اما مسی پیش از این دوره، ۶ بار توپ طلا را برده است. حالا با همین چند قلم مقایسه ساده، آیا بازیکنی میتواند در سطح جهانی به مسی با رونالدو نزدیک شود؟ حالا اگر این موارد یکبار دیگر مورد بررسی قرار بگیرد و جزئیات آن کنار همدیگر گذاشته شود شاید دیگر کسی از این که لواندوفسکی، کریم بنزما و یا رونالدو توپ طلا را نبرده و این توپ به مسی رسیده، کمتر عصبانی شود.
فوتبال ۳۶۰