چالش تازه ایران و عربستان به خاطر یک مدال

داستان اختلاف‌نظر‌های سیاسی و دیپلماتیک ایران و عربستان از آن دست داستان‌هایی است که شاید به واکاوی چندانی نیاز نداشته باشد. این دو کشور سال‌های زیادی است بر سر بسیاری از مسائل در منطقه اختلاف‌نظر دارند و به‌نوعی رقیب یکدیگر محسوب می‌شوند. اگرچه این اختلاف‌نظر‌ها بیشتر در همان حوزه سیاسی مانده و دیگر عرصه‌ها را درگیر نکرده بود، ولی چندسالی می‌شود که ورزش هم درگیر تنش‌های موجود بین دو کشور شده و هر‌روز هم ابعاد عجیب‌تری از این تنش‌ها نمایان می‌شود. اتفاقا اختلاف‌نظر‌ها در حوزه ورزش هم از یک اقدام سیاسی نشئت گرفت و به قرار همچنان هم با‌وجود گذشت بیش از پنج سال تداوم دارد. ماجرایش هم دیگر تکراری شده و مربوط به بالارفتن عده‌ای از سفارت عربستان در تهران است. از آن ماجرا که چند سالی می‌گذرد تا همین حالا، هیچ ورزشکار حرفه‌ای عربستانی برای حضور در تورنمنت‌های ورزشی پایش را به ایران نگذاشته است. نه اینکه ورزشکاران عربستانی نخواسته باشند بلکه ازسوی دولتشان از سفر به ایران منع شده بودند.

بیشترین آسیب در این تنش را فوتبال باشگاهی ایران خورد، به‌طوری‌که عربستانی‌ها با اعمال نفوذ در کنفدراسیون فوتبال آسیا، با طرح این ادعا که ایران امنیت لازم را ندارد، میزبانی را از تیم‌های ایرانی گرفته و به کشور ثالث بردند. این اتفاق برگ برنده‌ای برای تیم‌های عربستانی بود که از مواجهه با تماشاگران پرشور ایرانی در ورزشگاه‌های این کشور در امان ماندند.

البته که در کنار فوتبال، هر‌بار تورنمنت ورزشی مهم دیگری هم در ایران در سطح آسیایی برگزار شده است، ورزشکاران عربستانی از سفر به ایران سر باز زده‌اند. چنین موضوعی البته دو‌طرفه بود؛ یعنی از زمانی که عربستانی‌ها تصمیم گرفتند به ایران سفر نکنند، تیم‌های ایرانی هم از سفر به عربستان سر باز زدند تا همه‌چیز در زمین بی‌طرف برایشان حل‌وفصل شود.

این اختلاف‌نظر‌ها در حوزه ورزش تا چندماه قبل همچنان پابرجا بود، ولی به‌یک‌باره با رخ‌دادن اتفاقی جدید نگاه‌ها به این سمت رفت که قرار است دو کشور از ورزش به‌عنوان ابزاری دیپلماتیک استفاده کرده و روابط را بهبود ببخشند. این‌طور شد که خبر رسید تیم‌های باشگاهی فوتبال در ایران برای برگزاری مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا به عربستان سفر می‌کنند. دو تیم فولاد و استقلال چمدان‌ها را بسته و با گرفتن شاخه گل در فرودگاه‌های عربستان، چند‌روزی در آن کشور حضور پیدا کرده و بازی‌هایشان را انجام دادند.

بعد از رفتن ورزشکاران ایرانی به عربستان به نظر می‌رسد تابو شکسته شده و قرار است از این به بعد هم ورزشکاران و تیم‌های عربستانی به ایران سفر کنند. در عین ناباوری، اما مشخص شد مسئولان رده‌بالای ورزش ایران «دور» زده شده‌اند، چون به محض آنکه فرصت شد تا تیم‌های عربستانی به ایران بیایند، خبر رسید ممنوعیت سفر تیم‌های عربستانی به ایران همچنان پابرجاست و بازی نمایندگان کشور باید در زمین بی‌طرف برگزار شود! به‌همین‌سادگی، استقلال، یکی از دو تیم پرطرفدار ایرانی که امید زیادی داشت در تهران از باشگاه قدرتمند الهلال پذیرایی کند، میزبانی‌اش را از دست داد و قرار است در کشوری دیگر به مصاف نماینده عربستان برود.

فارغ از جدال‌های موجود در این حوزه، اما اتفاق رخ‌داده در بازی‌های المپیک توکیو هم به چالش ورزشی ایران و عربستان دامن زده است؛ هرچند این چالش بیش از آنکه ایرانی‌ها در آن نقش داشته باشند، ازسوی عربستانی‌ها شکل گرفته و همچنان با شدت بیشتری به آن دامن زده می‌شود.

ماجرای تازه مربوط به تقابل سجاد گنج‌زاده، کاراته‌کای وزن ۷۵ کیلوگرم ایران با طارق حامدی، ورزشکار عربستانی در فینال المپیک است. در آن بازی نماینده ایران در امتیاز‌شماری ۴ بر یک از رقیب عربستانی عقب افتاده بود، ولی ضربه خطای طارق حامدی بر سروصورت سجاد گنج‌زاده باعث شد تا ورزشکار ایرانی نقش بر زمین شود و دیگر توانایی بلندشدن را نداشته باشد.

گنج‌زاده با صلاحدید پزشکان با برانکار از زمین مسابقه بیرون برده شد و داوران هم پس از مشورت با یکدیگر به این نتیجه رسیدند که ضربه طارق شدت زیادی داشته و برخلاف عرف ورزش کاراته بوده است. نهایتا شد آنکه ورزشکار عربستانی را دیسکالیفه کنند و رأی به قهرمانی سجاد گنج‌زاده دهند. طلای گنج‌زاده در کاراته در شرایطی حاصل شد که واکنش‌های زیادی از سوی عربستانی‌ها درپی داشت. ابتدا مربیان طارق از این گفتند که شدت ضربه این ورزشکار عربستانی آن‌قدر نبوده که بخواهد حریف را بیهوش کند. آن‌ها از «فیلم بازی‌کردن» ورزشکار ایرانی حرف زدند و از این گفتند که تنها راه برنده‌شدن حریف ایرانی در این مسابقه همین حربه بوده است.

جدال اصلی بین ایرانی‌ها و عربستانی‌ها به صفحه اینستاگرام رسمی فدراسیون جهانی کاراته شکل گرفت؛ جایی‌که زیر پست قهرمانی سجاد گنج‌زاده، هزاران عربستانی با الفاظ نامناسب واکنش نشان داده و او را به فریب‌کاری محکوم کردند. البته که هواداران ایرانی کاراته هم در این زمینه تلاش کردند از سجاد گنج‌زاده دفاع کنند. واکنش‌ها به این موضوع فقط مربوط به صفحه اصلی فدراسیون جهانی کاراته نبود؛ عربستانی‌هایی که از تصمیم داور اصلی مسابقه ناراحت بودند به صفحه او در اینستاگرام هجوم برده و حسابی تهدید کردند. داور ترک مسابقه در گفت‌وگویی که با رسانه‌ها داشت از دریافت ده‌ها پیام تهدیدآمیز حرف زد و از این گفت که حتی خانواده‌اش هم ازسوی عربستانی‌ها تهدید شده‌اند.

نهایتا، اما کار به صفحه‌های رسمی و رسانه‌های عربستانی هم کشیده شد و از «دزدیده‌شدن» مدال طلای ورزشکار عربستانی در این زمینه حرف زده شد. به عقیده کارشناسان عربستانی اشتباه داور و البته اغراق ورزشکار ایرانی باعث شد تا اولین مدال طلای تاریخ عربستان از دست برود. باوجوداین، اما از طارق در عربستان به عنوان یک قهرمان یاد شد و به او پاداش عجیب‌وغریب پنج میلیون ریالی معادل ۱.۳ میلیون دلار تعلق گرفت.

طارق، اما در رسانه‌ها از این گفت که ضربه‌اش چندان شدید نبوده و برای مدال طلا تلاش کرده است. «نمی‌خواهم درباره مسائل داوری صحبت کنم، اما مطمئنم ضربه‌ای که به رقیبم زدم، به حدی نبود که او بیهوش شود». صحبت‌های طارق با واکنش سجاد گنج‌زاده هم همراه شد؛ این ورزشکار طلایی کاروان ایران در گفتگو با تلویزیون حرف‌های طارق را تأیید کرد، ولی یک «قید» مهم به آن اضافه کرد. «متأسفانه مردم برخی قوانین را نمی‌دانند و فکر می‌کنند هر کسی محکم‌تر بزند، بازی را می‌برد، اما در کاراته در حین اینکه باید ضربه باکیفیت، پرقدرت و پرسرعت باشد، باید کنترل‌شده هم باشد. خود حریف عربستانی هم گفته بود که ضربه‌اش آن‌قدر شدید نبود و به نظر من هم او درست می‌گوید. شاید ضربه‌اش آن‌قدر قوی نبود که بخواهد من را بیندازد، اما به‌جای حساسی برخورد کرد. شرایطی که پیش آمد، دست من هم نبود».

با وجود صحبت‌هایی که در این زمینه شده، اما تحلیل‌های سیاسی در رسانه‌های عربستانی بازار داغی دارد؛ آن‌ها این‌بار از همدستی ترکیه با ایران برای ضربه‌زدن به عربستان می‌گویند. موضوعی که به سوژه‌ای جدید برای اختلاف ورزشی موجود بین دو کشور ایران و عربستان تبدیل شده است. هرچند هر دو ورزشکار با رعایت قوانین جوانمردانه دنیای ورزش با این اختلافات کنار آمده و حتی عکسی به یادگار روی سکوی المپیک گرفتند، ولی آن عکس یادگاری هم به‌ظاهر قرار نیست تنش عجیبی را که در حوزه ورزش بین ایران و عربستان شکل گرفته است، آرام‌تر کند.