آیدین آغداشلو سکوتش را شکست

فرارو- آیدین آغداشلو نقاش مشهور به برخی ادعاها درباره اینکه برخی تابلوهای او کپی برداری از آثار نقاشان بزرگ است پاسخ داد.

به گزارش فرارو، چندی پیش تابلو «خاطرات امید» در سیزدهمین دوره حراج تهران به قیمت پایه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان عرضه شد و در نهایت به ۱۰ برابر این قیمت یعنی ۱۲ میلیارد تومان به فروش رسید.

این تابلوی آغداشلو نه تنها گران ترین اثر سیزدهمین حراج تهران بود بلکه گران ترین اثر فروخته شده در تاریخ ۱۳ دوره ی حراج تهران هم نام گرفت و از این حیث رکورددار شد.

تابلو مشهور خاطرات امید که در حراجی تهران دوازده میلیارد تومان فروش رفت 

اتفاقات حراج تهران حواشی زیادی داشت از جمله آنکه برخی معتقدند اثر ۱۲ میلیاردی آغداشلو نوعی کپی‌ برداری از ایده ی اثر پیرو دلا فرانچسکو با نام «دوک و دوشس» است و برخی دیگر نیز این اثر را کپی اثری از دومنیکو گرلاندایو نقاش قرن پانزدهم ایتالیا ذکر کرده اند.

با این حال، درمورد تعریف علمی اقتباس، الهام یا کپی کردن و مصداق های آن و اینکه اثر آغداشلو در کدام دسته قرار می گیرد، اتفاق نظر وجود ندشت. 

حالا پس از گذشت مدتی آیدین آغداشلو ادعاها درباره کپی بودن تابلوش را رد کرد. 

او در صفحه اینستاگرام خود درباره سبک نقاش‌های سری خاطرات انهدام ویدئویی از یک مصاحبه منتشر کرد.

 او در گفتگویی با سایت آرته باکس که چهار سال پیش انجام شده می گوید: «گویا هنوز هم بعضی ها درباره شیوه Art About Art کمتر شنیده اند، بسته به سلیقه و علاقه تان اثری را انتخاب می کنید، در بخش هایی از آن مداخله و تصرف می کنید و آن را مال خود می کنید، اما برخی در رسانه شان می نویسند نقاشی آغداشلو شبیه بوتیچلی است، خوب معلوم است شبیه است، اصلا کار من با این نقاشی خاص است، دارم با بوتیچلی گفتگو می کنم.»

آغداشلو همچنین در پست دیگری در صفحه اینستاگرام خود درباره یکی از آثار بوتیچلی که در مجموعه خاطرات انهدام از ان اقتباس کرده بود یادداشتی منتشر کرد. 

او به خبری اشاره کرده بود که از فروش 92 میلیون دلاری تابلو بوتیچلی حکایت می کرد اما کاربران ایرانی ذیل آن خبر با فحاشی واکنش نشان داده بودند. 

با این حال او در یادداشت خود سعی کرد ضمن انتقاد فحاشی‌ها به ادعاهای اخیر علیه خودش نیز پاسخ دهد. آغداشلو نوشت:  "از جوانی عاشق این نقاشی بوتیچلی بودم. بعد از انقلاب که عزل شدم و فراغت بیشتری پیدا کردم بازسازی‌اش کردم و به جای قاب مدور دستی را نقاشی کردم مجروح و خون آلود و باندپیچی شده که انگار تیغه‌ی شمشیری را محکم چسبیده بود تا کشته نشود. این نقاشی را در مجموعه‌ی «خاطرات انهدام» و در سبک معمول‌ام − اثر هنری اقتباسی derivative artwork؛ شیوه‌ای رایج در جهان که از ۱۳۵۲شروع کرده بودم کارکردم."

سمت راست تابلو 92 میلیون دلاری بوتیچلی و سمت چپ اقتباس آغداشلو از آن در خاطرات انهدام 

او در ادامه توضیح داده که مجموعه خاطرات انهدام چیست؟ "مجموعه خاطرات انهدام من بازسازی آثار نفیسی بود از نگارگری‌ها، قطعات خطی، ظرف‌های مینایی، تابلو‌های رنسانسی، که مچاله و مضمحلشان می‌کردم؛ به نشانه‌ی گذر زمان و ستمی که ارزش و زیبایی را منهدم می‌کند."

این استاد نقاشی ادامه داد: «دیروز که تصویر نقاشی بوتیچلی را دیدم که خبر از فروش خیره‌کننده‌ی ۹۲ میلیون دلاری‌اش می‌داد، کیف کردم. اما وقتی فحش‌ها و توهین‌هایی را که برخی از هموطنانم در کامنت‌های زیرش نوشته بودند خواندم، جا خوردم! گویا «خاطرات انهدام» عملاً صورت گرفته بود و کسانی با نوشته‌های زشتشان، خواسته بودند یک شاهکار هنری مسلم را بی‌قدر و انکار و منهدم کنند، و خود تجسم زنده و معاصر یک انهدام‌گر تاریخی دراز مدت شده بودند!»

آغداشلو افزود: «معروف است وقتی مجسمه‌ی داود میکل آنژ را برای نصب می‌بردند نگران بود که چه خواهد شد. اما درست که نگاه کرد دید سراپای مجسمه را با ورقه‌های اشعاری در وصف زیبایی آن پوشانده‌اند. و آسوده شد. اما نقاشی بوتیچلی را کامنت‌نویس‌های ما با فحش پوشاندند، و به «خاطرات انهدام» تحقق بخشیدند.»

به نظر می رسد این نوشته بی ارتباط با حواشی دیگر علیه آغداشلو نیست. او چندی پیش در فضای مجازی و از سوی جنبش MeToo متهم به برخی رفتارهای غیر اخلاقی شده بود که البه آنها را به شدت تکذیب کرد.