فرارو- «جریانی که پدرسالار است حزب اتحاد ملت است که نزدیک‌ترین به آقای خاتمی است، جریان اصلاحات را آقای خاتمی رهبری می‌کند و ایشان هم بیشتر تحت‌تاثیر نظرات و افکار این حزب است. مواردی بوده که کارگزاران با ایشان در یک موضوعی بحث کرده‌اند، پیشنهاد دیگری داده‌اند، اما ایشان بدون منطقی آن را قبول نکرده یا منطق ضعیفی داشته که قابل قبول نبوده است.» این‌ها آخرین اظهارات فائزه هاشمی در دفاع از حزب کارگزارن سازندگی در برابر برچسب پدرخواندگی یا پدرسالاری جریان اصلاحات است.
به گزارش فرارو، اظهاراتی که بار دیگر به وجود اختلاف میان دو بال چپ و راست مدرن اصلاحات تعبیر شد. این اظهارات در شرایطی گفته شد که به نظر می‌رسد مسایل اساسی‌تری از این مباحث پیش روی اصلاح‌طلبان قرار دارد. به نظر برخی، بحث کردن از پدرخواندگی این حزب و آن حزب دردی از اصلاحات یا مردمی دوا نمی‌کند که این روز‌ها نمی‌توانند نسبتی میان شور انتخاباتی ۹۶ با اوضاع امروزشان پیدا کنند.
هر چند ریشه وضعیت امروز ایران پیچیده‌تر از آن است که یک جریان سیاسی خاص مقصر آن باشد، اما فضاسازی رسانه‌ای اصلاح‌طلبان را مقصر این وضعیت معرفی کرده است. این مسئله در کمتر از هفت ماه به انتخابات، موضوعات مهمتری را پیش پای اصلاح‌طلبان قرار می‌دهد که اصلی‌ترین آن اعتماد بر باد رفته مردم است. در این شرایط، دوئل احزاب اصلاح‌طلب جز وخیم‌تر کردن اوضاع ثمری نخواهد داشت و همچون هیاهو برای هیچ است.
چنین مباحثی در شان فعالان سیاسی اصلاح‌طلب نیست
سعید شریعتی عضو شورای مرکزی اتحاد ملت در گفتگو با فرارو نیز درباره این موضوع گفت: در هفته‌های گذشته مباحث مهمتری از مصاحبه خانم هاشمی در جریان بوده که به نظر من جای بررسی دارد، اما برخی روزنامه‌ها از قول ایشان تیتر زدند که حزب اتحاد ملت پدرخوانده است. خانم فائزه هاشمی شخصیت محترم و وابسته به یک خانواده مؤثر در نظام و انقلاب است. همیشه خانواده آقای هاشمی برای همه جریانات سیاسی دارای شأن و احترام هستند. استفاده از این تعابیر به فراخور مباحث ژورنالیستی ممکن است جلب توجه کند، اما چیزی را در مناسبات میان جریان‌ها و احزاب سیاسی تغییر نمی‌دهد. من به‌عنوان یک فعال سیاسی عضو اتحاد ملت با آگاهی از مناسبات موجود بین احزاب سیاسی درون جبهه اصلاحات و مسائل سیاسی می‌گویم این مناسبات در گروه‌های سیاسی اصلاح‌طلب برقرار نیست و چنین ذهنیت‌های منفی بی‌جهت وجود دارد. باید مراقبت بکنیم که این تعابیر مورد سوءاستفاده قرار نگیرد و خدشه‌ای به روابط میان گروه‌هایی که پیشرو جریان‌های سیاسی فکری و با سابقه اصلاح‌طلب در سه دهه گذشته جمهوری اسلامی بودند از کارگزاران سازندگی تا سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، مجمع روحانیون مبارز و جبهه مشارکت و الان حزب اتحاد و همه گروه‌های زیر چتر جبهه اصلاح‌طلبان به وجود نیاید.
وی افزود: این احزاب سهم بزرگی از سیاست ایران دارند و این سهم بزرگ را هم از تعاملات و ائتلافات و حرکت‌های جمعی مبتنی بر خرد جمعی به دست آوردند. از پیروزی در سال ۷۴ در مجلس پنجم، بعد در خرداد ۷۶ و تا انتخابات ۹۶ و حتی انتخاب کنش جمعی مبتنی بر خرد جمعی در انتخابات ۹۸ که در قالب شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان رقم خورد. تصمیم درستی توسط این شورا در سال ۹۸ اخذ شد حتی اگر برخی گروه‌ها در فرایند مذاکرات تصمیمات و نظرات دیگری داشتند و یا بعضی گروه‌ها برخلاف تصمیم و خرد جمعی عمل کردند، اما نتیجه آن را هم منطبق بر پیش‌بینی‌هایی که همان جمع کرده بودند در عمل مشاهده کردند.
این فعال سیاسی اظهار کرد: خواسته ما این است که دوستان ما فرافکنی نکنند تا این فرآیند همراهی و تعامل را پی بگیریم. من خانم هاشمی را جزو نیرو‌های اصیل و صریح‌اللهجه با اعتقادات راسخ در لزوم تغییرات به نفع ملت می‌دانم که بابت اعتقاداتش دراین کشور هزینه داده و زندان کشیده است. حفظ جایگاه ایشان بر همه ما واجب است، ولی امیدواریم که این مباحث رسانه‌ای و مصاحبه‌ها بر بعضی از حاشیه‌هایی که بیشتر به درد تیتر‌های ژورنالیستی می‌خورد و نه واقعیت دارد و نه تعیین‌کننده است دامن نزند. در واقعیت نه حزب کارگزاران زیر بار چنین حرف‌هایی می‌رود و نه حزب اتحاد ملت دنبال این حرف‌ها است. چنین مباحثی در شأن فعالان سیاسی جریان اصلاحات نیست.
اصلاح‌طلبان اختلافی بر سر رهبری آقای خاتمی ندارند
شریعتی در پاسخ به این پرسش که اظهارات درباره پدرخواندگی چقدر به اختلاف بر سر رهبری جریان اصلاحات ونقش آقای خاتمی بر می‌گردد عنوان کرد: من فکر نمی‌کنم کسی در جریان اصلاح‌طلب تردیدی درباره نقش آقای خاتمی داشته باشد. کاریزما و محبوبیت جناب آقای خاتمی یکی از سرمایه‌های مهم و بلامنازع جریان اصلاحات در کشور است. از هر یک از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب بپرسید هیچ جایگزینی برای این سرمایه بزرگ به شما پیشنهاد نمی‌دهد. تا جایی هم که من اطلاع دارم همه جریان‌های اصلاح‌طلب به این موضوع و به حفظ و حراست از این سرمایه اذعان دارند. همگان باور دارند باید از این سرمایه در بزنگاه‌های لازم استفاده کرد. تا به حال نشنیدم کسی ادعا داشته باشد که ما بیشتر از آقای خاتمی در جامعه نفوذ داریم یا باید به گونه‌ای رفتار بکنیم که آقای خاتمی را مثلاً تحت تاثیر قرار بدهیم. آقای خاتمی به‌هرحال یکی از نیرو‌های باسابقه سیاسی است. از پایه‌گذاران جریان خط امام که در زمان امام مسئولیت داشتند. در نیمه دوم دهه شصت نیز در تشکیل مجمع روحانیون مبارز نقش داشتند. آقای خاتمی از معدود چهره‌هایی هستند که از تمام فعالان سیاسی اصلاح‌طلب حال حاضر ورود سیاسی جدی‌تری داشته‌اند. کسی نمی‌تواند مدعی بشود که، چون آقای خاتمی بیشتر به‌عنوان یک چهره فرهنگی- اجتماعی و نظری مطرح هستند کسی از ایشان در جریان اصلاح‌طلب سیاست‌مدارتر است و راهبری سیاسی یا خط دهی ایشان توسط فلان جریان یا حزب اتفاق می‌افتد.
وی افزود: آقای خاتمی دو ویژگی دارد یکی همین‌که از همه افراد و اشخاص احزاب اصلاح‌طلب سابقه سیاسی طولانی‌تری دارد. از مجلس اول جزو نماینده‌های شاخص بوده است، از معتمدین دفتر حضرت امام و بیت امام بوده است، فرزند فاضل و متعهد حضرت امام بوده، سرپرست روزنامه کیهان با حکم امام بوده و وزیر ارشاد در دو دولت آقای مهندس موسوی و آقای هاشمی بوده و جزو سه پایه‌گذاراصلی مجمع روحانیون مبارز تلقی می‌شود. بعد هم دو دوره رئیس‌جمهور کشور بوده با بالاترین آرای ملی. شخصیت شناخته شده جهانی است. ما در بین جریان اصلاح‌طلب شخصیتی با این ویژگی‌های سیاسی نداریم این ادعا که مثلاً منِ عضو حزب اتحاد ملت یا حزب کارگزاران یا حزب توسعه ملی خودمان را در جایگاهی ببینیم که به آقای خاتمی خط بدهیم ناشی از شناخت نداشتن ازآقای خاتمی است.
او اضافه کرد: ویژگی دوم آقای خاتمی اعتقاد شدیدش به مشاوره است. هیچ شخصیت سیاسی را مثل ایشان ندیدم. از جوان‌ترین نیروی اصلاح‌طلب تا شخصیت‌های اصلاح‌طلب و حتی اصول‌گرا تا چهره‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی واجتماعی از تیپ‌های مختلف هنوز محل مشورت آقای خاتمی هستند. این در کنار تشکیلات مشاوران رسمی آقای خاتمی است که مدام با ایشان همفکری می‌کنند و تصمیمات جمعی می‌گیرند و مبتنی بر خرد جمعی عمل می‌کنند. از این جهت آقای خاتمی بی‌نظیر است. رمز موفقیت و مقبولیت آقای خاتمی هم همین دو ویژگی سیاسی است که ایشان را به‌عنوان رهبر عملی و معنوی اصلاحات در نظر مردم و فعالان سیاسی کرده است. حتی با گذشت نزدیک به ۱۵ سال از مسئولیت ایشان در کسوت ریاست جمهوری، ولی ایشان کماکان مرجعیت اجتماعی سیاسی خود را در بین فعالان سیاسی و بین مردم حفظ کرده است. این‌ها به همین سادگی به دست نمی‌آید. این‌که فکر کرد در یک حزبی چهار نفر بنشینند تصمیم بگیرند و بروند به آقای خاتمی خط بدهند این یعنی آقای خاتمی را درست نمی‌شناسند.
مسئله اصلی اصلاحات مشارکت مردم است
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت بیان کرد: مسئله اصلی اصلاحات این است که پیروزی اصلاح‌طلبی در عرصه سیاسی ایران منوط به افزایش مشارکت مردم در انتخابات است. ما در شرایطی هستیم که به دلایل مختلف نه‌فقط بخش‌هایی از مردم و حتی بخش زیادی از فعالان سیاسی هم نسبت به کارآیی و اثربخشی صندوق رای تردید دارند. ریشه این تردید به نوع عملکرد برگزارکنندگان انتخابات و شورای نگهبان در برگزاری یک انتخابات تراز مردم‌سالار و انتخابات سالم و آزاد برمی‌گردد. مسئله این است که مانع اصلی مشارکت مردم در انتخابات مسئله نظارت استصوابی در کشور است.
وی افزود: اگر اصلاح‌طلبان به فکر پیروزی در انتخابات آینده هستند و می‌خواهند کماکان در عرصه اداره جامعه و قدرت با اتکا به رأی مردم باقی بمانند باید در پی این باشند که چگونه می‌توانند یک بسیج اجتماعی قوی برای انتخابات سال ۱۴۰۰ انجام بدهند. موانع در مسیرشان بسیار زیاد است. ولی باید این نیرو مجتمع بشود تا بتواند از پس این موانع بربیاید. این مستلزم این است که ادبیاتی در بینشان رایج شود که مردم از آن بوی اختلاف و دعوا حس نکنند. اشکالی ندارد تقسیم کار بکنند، با برنامه حرف‌هایی را بزنند و حرف‌هایی را نزنند، چهره معرفی بکنند و چهره‌سازی بکنند. همه این‌ها می‌تواند جزو برنامه‌های مورد اجماع باشد می‌توانند فرآیند‌هایی را با هم پیش ببرند تا به نقطه اصلی در روز انتخابات برسند و یک تصمیم جمعی بگیرند، اما این اختلاف و حرف و حدیث‌ها در این مسیر جایگاهی ندارد و نباید اتفاق بیفتد.
شریعتی تاکید کرد: من هرگونه دعوای داخلی اصلاح‌طلبان را رد می‌کنم. موضوعاتی هست که برای کارآمد شدن شیوه تصمیم سازی در جبهه اصلاحات در جریان است. بازسازی دور جدیدی از فعالیت شورای عالی سیاست‌گذاری متناسب با شرایط روز و انتخابات ریاست‌جمهوری و شورا‌های ششم در حال اجراست. مثل همیشه جریان اصلاح‌طلب اقدامات اجماعی و جمعی‌اش را بر پایه مذاکرات و گفتگو‌ها و جلسات و رایزنی‌های فشرده انجام می‌دهد. هیچ قوه آمره‌ای وجود ندارد که بخواهد برای آنها تعیین تکلیف کند جز ابتنای کار بر خرد جمعی و مباحثه بین جمعی و بین احزابی که این در دو سه سطح انجام می‌شود. این مباحثات هم در قالب شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان و هم در قالب شورای عالی سیاست‌گذاری و هم بین احزاب درحال انجام است و احزاب مختلف رایزنی می‌کنند تا تصمیم‌هایی را در قالب نهاد اجماعی بگیرند. این‌ها لازمه کار است و زمان می‌برد.
او ادامه داد: در جریان اصلاحات به قول معروف کارگران مشغول کارند و هنوز این پروژه به روز افتتاح نرسیده است. درگیر مباحث هستند. جلسات در همه احزاب به شکل حضوری و مجازی و با استفاده از تکنولوژی‌های روز و رسانه‌ای جدید درحال انجام است. اتفاقاً از این جهت در مباحث مربوط به انتخابات، اصلاح‌طلبان از اصول‌گرایان جلوتر هستند. در جریان رقیب، اشخاصی فعال هستند و کار‌هایی می‌کنند، اما این‌که در قالب جبهه‌ها و ائتلافات کاری صورت بگیرد لااقل ما نشنیدیم و ندیدیم.
هنوز انتخابات اولویت مردم نیست
این فعال سیاسی خاطر نشان کرد: باید منتظر خبر‌های خوب از جبهه اصلاحات بود، اما موضوعات کشور آن‌قدر پیچیده است که در عرصه سیاست و برای مردم اولویت‌های روزمره‌ای وجود دارد که موجب شده تا هنوز انتخابات مسئله ذهنی افکار عمومی نباشد. هر چند فعالان سیاسی و رسانه‌ای دارند تلاش می‌کنند تا انتخابات را در سطح یک اخبار برای افکار عمومی بیاورند، اما طبیعتاً مشغله ذهنی مردم ایران، الان بیماری کرونا، تبعات اقتصادی معیشتی آن و از آن مهم‌تر سلامتی عمومی در جامعه است. همچنین با توجه به شرایط خاص کشور ایران، تحولات بین‌المللی بیشتر مدنظر افکار عمومی است. چون به‌هرحال مسئله برجام، تغییر هیأت حاکمه آمریکا و تأثیراتش بر ادامه مذاکرات برجام همه این‌ها در زندگی روزمره، معاش مردم و اقتصاد کشور تعیین‌کننده است. در شرایط کرونایی فعلاً مردم دنبال این هستند که چه زمانی شهر‌ها به حالت زرد و سفید درمی‌آیند تا بتوانند زندگی عادی‌تری در شرایط کرونا تجربه کنند، چه موقع واکسن کرونا وارد ایران می‌شود و کِی سراغ مذاکرات برجام می‌رویم. تا آن ور سال در فروردین و اردیبهشت فضای کشور تازه رنگ و بوی انتخاباتی به خودش بگیرد.
وی افزود: اقتصاد و معیشت همیشه مسئله مردم بوده است. در هر شرایطی از ما مردم بپرسید که اصلی‌ترین مسئله شما چیست عادت کردیم که بگوییم مسئله اقتصاد. نه‌تن‌ها در ایران که در همه دنیا بر اساس هرم مازلو اقتصاد و معیشت اولویت مردم است. ولی بهرحال مقدماتی لازم است. امیدواریم که جریانات سیاسی و نامزد‌های انتخاباتی برای انتخابات ۱۴۰۰ با لحاظ همه این شرایط برنامه‌های انتخاباتی و همکاران دولت پیشنهادی خود را معرفی کنند تا مردم بتوانند براساس برنامه و مجموعه همکاران در میان کاندیدا‌ها انتخاب بکنند؛ بنابراین باید آن‌جا انتظار داشته باشید که هر جریان سیاسی یا هر کاندیدای انتخاباتی اولویت‌ها و مسائل کشور را درچه می‌بیند و چه برنامه‌ای برای رفع این معضلات دارد.
