ماجرای ردیابی مبتلایان کرونا چیست؟

فرارو- فاطمه نورنژاد؛ در روز‌های اخیر با گستردگی شیوع کرونا و افزایش مبتلایان و قربانیان کرونا صحبت از ردیابی مبتلایان کرونایی است تا از نقض قرنطینه توسط مبتلایان جلوگیری شود.

به گزارش فرارو، دوشنبه ۲۸ مهر ماه بود که حسن روحانی رئیس جمهور در جلسه با مدیران وزارت بهداشت و متخصصان کرونا درسخنانی در این باره گفت: وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده است که امکانات لازم از لحاظ فضای مجازی و سایبری را در اختیار دارد که مبتلایان را کنترل کند. ما هم مجازاتی را گذاشتیم یعنی برای فردی که قرنطینه باشد اگر مراعات نکند از منزل خارج بشود جریمه ۲۰۰ هزار تومانی اعمال می‌شود.

پیش از این هم سیما سادات لاری درباره پیگیری و رصد بیماران مبتلا به ویروس کرونا بر اساس دستور رییس جمهوری بیان کرده بود: در بخش دولتی سامانه «سیب» وجود دارد که ابتلای افراد به ویروس کرونا که در بخش دولتی آزمایش می‌شوند، در این سامانه ثبت می‌شود، سپس بر اساس این نتایج، از فرد مبتلا برای عدم حضور در محل کار، تعهد گرفته می‌شود.

به گفته وی، بر اساس دستور رییس جمهوری، باید وضعیت هر شخص مبتلا به ویروس کرونا از طریق آزمایشگاه‌های خصوصی هم به محل کار و خانواده فرد اطلاع داده می‌شد. برای این موضوع هم به روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی اعلام شده بود که معاونت درمان هر دانشگاه علوم پزشکی باید نتیجه آزمایش مثبت کرونای افراد را از آزمایشگاه‌های خصوصی به صورت روزانه دریافت کرده و مانند بیمارانی که در بخش دولتی شناسایی شده‌اند، پیگیری کنند.

اما تا کنون خبری از ردیابی مبتلایان کرونا نبود و اقدامی صورت نگرفته بود. مشاهدات عینی هم نشان می‌داد مبتلایان گاهی زودتر از تمام شدن دوران قرنطینه به سر کار و درون جامعه برمی‌گشتند. چه بسا کارمندان و کارگرانی که بر خلاف خواسته خود و به دلیل درخواست کارفرما برای بازگشت به سرکار زودتر از ۱۴ روز قرنطینه راهی محل کار خود می‌شدند. همچنین افرادی هم بوده وهستند که با جدی نگرفتن بیماری، زدن تنها یک ماسک را برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران کافی می‌دانند و حتی در دوران ابتلا به دندانپزشکی هم می‌روند بدون آن که به این بیندیشند که این کار چه خطراتی برای دیگران در پی دارد.

از این هفته مبتلایان ردیابی می‌شوند

اما سخن مسئولین از ردیابی مبتلایان کرونایی در شرایطی صورت می‌گرفت که افکار عمومی می‌پرسید وزارت بهداشت و درمان چگونه می‌تواند به تنهایی به ردیابی بیماران کرونایی بپردازد. هنوز مشخص نبود این کار چگونه انجام می‌شود تا این که پس از گذشته تقریبا ۹ ماه ازشیوع کرونا قرار شد تا مبتلایان به کرونا آن هم در تهران و با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ردگیری شوند.

در این باره، علیرضا زالی فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران به آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیشنهاد داده است تا به منظور بهره گیری از ظرفیت‌های تکنولوژیک این وزارت در تهیه نقشه و ردیابی بیماران در استان تهران، همکاری بین این دو نهاد افزایش یابد.

از محور‌های اصلی این همکاری هم به تهیه نقشه‌های تردد و تجمع بیماران در شهر تهران به منظور کنترل و جلوگیری از گسترش بیماری به سایر نقاط شهر اشاره شده است.

زالی در این باره گفته است: طی توافق صورت گرفته، ردیابی و غربالگری افرادی که تست شان مثبت شده و همراهانشان با استفاده از ظرفیت وزارت ارتباطات انجام خواهد شد.

به گفته وی، پایلوت این طرح انجام شده و تاکنون ۴۹ هزار بیمار بر اساس محل سکونت ردیابی شده‌اند. همچنین زالی گفته که طبق آمار مرحله اول، تراکم بیماران در شرق، جنوب شرقی و مرکز استان وجود دارد و این الگو در موج اول، دوم و سوم تکرار شده است.زالی همچنین در پایان بر لزوم استفاده از ظرفیت اطلاعاتی بانک مرکزی همچون کد ملی افراد در این مسیر تاکید کرده است.

افزون بر او، علیرضا رییسی معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان پنجشنبه شب در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی ضمن بررسی آخرین وضعیت شیوع ویروس کرونا در کشور، از لزوم شناسایی افراد مبتلا به ویروس کرونا و اطرافیان‌شان و ردیابی آن‌ها سخن گفته و خبر داده است که به همین منظور با هماهنگی وزارت ارتباطات، ردیابی هوشمند از هفته آینده یعنی این هفته اجرا می‌شود.

به نظر می‌رسد هر چند رئیس جمهور وزارت بهداشت و درمان را مسئول ردگیری مبتلایان کرونا معرفی کرده بود، اما این کار دست هر دو وزارتخانه را می‌بوسد و وزارت بهداشت و درمان به تنهایی از پس این کار برنمی‌آید. این در حالی است که تاکنون وزارت ارتباطات در این باره واکنشی نداشته و آذری جهرمی که در صفحه‌های شخصی خود درباره هر برنامه و اقدام وزارت ارتباطات خبررسانی می‌کند تا به حال چیزی نگفته است.

ردیابی کافی نیست
در دست داشتن برنامه ردیابی مبتلایان کرونا در ایران در صورتی است که محققان این کار را برای کند ساختن روند شیوع بیماری کافی نمی‌دانند. آن‌ها اظهار می‌کنند: انجام تست تشخیص بیماری کووید-۱۹ به منظور شناسایی بیماران و ردیابی افرادی که با آنان در ارتباط بوده‌اند برای کند ساختن روند شیوع بیماری از جمله اقدامات ضروری، اما ناکافی است مگر اینکه در کنار تدابیر دیگر دنبال شوند.

به گفته آنها، نتایج بررسی‌هایی که پیش از این انجام گرفته نشان داده است رویکرد شناسایی و ردیابی بیماران می‌تواند عدد R (میانگین تعداد افرادی که یک فرد آلوده به ویروس آن‌ها را مبتلا می‌کند) را کاهش دهد. محققان انگلیسی گفته‌اند: یافته‌های ما نشان می‌دهد آزمایش و ردیابی می‌تواند به کاهش عدد R کمک کند، اما لازم است به درستی و با سرعت انجام شود. در حقیقت لازم است در مدت ۲۴ ساعت پس از شروع علائم بیماری تست تشخیصی انجام و افرادی که با بیمار در تماس بوده‌اند، قرنطینه شوند.

به گزارش ژاپن تودی، در این بررسی تاکید شده است: انجام آزمایش و ردیابی بیمار به تنهایی در کنترل انتقال بیماری در بسیاری از جوامع کافی نخواهد بود و لازم است برای پایین آوردن عدد R اقدامات مکمل نظیر قرنطینه به موقع افراد نیز انجام شود؛ بنابراین باید به موازات ردیابی بیماران، از اقدامات دیگر نیز بهره برد.

 

مزدک دانشور  پزشک و انسان‌شناس در گفتگویی با فرارو در این باره گفته بود: در شرایط فعلی ترکیبی از روش‌ها مهم و موثر است. یعنی تست گیری، تعطیلی، پروتکل‌ها، ماسک، فاصله گیری اجتماعی، حمایت از بیماران و قرنطینه موردی یا جمعی. این‌ها باید با هم باشد. بدون هم اصلا جواب نخواهد داد. اگر این روش‌ها با هم استفاده نشوند و از هم پشتیبانی نکنند ما به صورت مداوم و پشت سر هم موج خواهیم داشت.

حالا با توجه به برنامه جدید در ردیابی مبتلایان که به کمک دیگر شیوه‌های مقابله با کرونا می‌آید باید منتظر بود و دید که نتیجه همکاری دو وزارتخانه بهداشت و درمان و ارتباطات و فناوری اطلاعات در این برنامه چه خواهد شد و آیا این برنامه به همین زودی وارد فاز اجرایی می‌شود یا باز هم باید صبر کرد. از سویی نیز این مهم است که تا چه میزان دیگر روش‌ها از تست‌گیری و تعطیلی تا قرنطینه جدی گرفته می‌شود. به هر حال کرونا کار را به جایی رسانده که دیگر یک شیوه جوابگوی مهار آن نیست و جمیع قوا و روش‌های مقابله را می‌طلبد.