پژویان به نمایندگی از دولت و مصباحی‌مقدم به نمایندگی از مجلس در دانشگاه شریف به مناظره پرداختند.
در جدیدترین مناظره‌هاي برگزار شده درباره یارانه‌ها، این بار غلامرضا مصباحی‌مقدم نماینده مجلس و رییس کمیسیون ویژه مجلس و جمشید پژویان رییس شورای رقابت در خصوص طرح یارانه‌ها برابر یکدیگر قرار گرفتند تا نقدی دیگر بر استدلال‌هاي یارانه‌ای دولت و مجلس وارد شود. این مناظره بعد از ظهر دیروز و از سوی بسیج دانشجویی در دانشگاه شریف برگزار شد. اهمیت این مناظره در آن بود که تئوریسین‌هاي دولت و مجلس برابر یکدیگر نشسته بودند.
در یک سو پژویان تئوریسین اقتصادی دولت نشسته بود و در سوی دیگر مصباحی‌مقدم تئوریسین مجلس. رعنایی کارشناس اقتصادی و عبدالرضا داوری مدیرعامل صندوق بازنشستگی صنایع مس و معاون سابق خبر خبرگزاری ایرنا هم حضور داشتند، اما مباحثه اصلی بین تئوریسین‌هاي دولت و مجلس بود.
مصباحي‌مقدم در شروع مناظره درباره مبناي اختلاف‌نظر مجلس و دولت بر سر مقدار تورم حاصل از اجراي اين قانون تصريح كرد: ابتدا بايد به اين سوال پاسخ داد كه مي‌خواهيم فاصله قيمت‌ها را 3 ساله طي كنيم يا 5 ساله؟ دولت پاسخ اين سوال را 3 ساله مي‌دهد و البته از زاويه ديگري به مسائل نگاه كرده است. وي افزود: دولت معتقد است از آنجا كه يارانه‌ها عادلانه توزيع نمي‌شود، بايستي به خانواده‌هاي كم‌درآمد ماهانه 50 تا 70 هزار تومان به هر فرد تعلق بگيرد تا عدالت برقرار شود، اما براساس محاسبه من، اگر ماهانه 50 هزار تومان به 50 ميليون ايراني و نه 70 ميليون نفر تعلق بگيرد، سالانه 600 هزار تومان مي‌شود كه براي 50 ميليون در سال 30 هزار ميليارد تومان خواهد شد.
مصباحي‌مقدم تاكيد كرد: براي توزيع اين ميزان پول، دولت بايد 60 هزار ميليارد تومان درآمد خالص از مردم دريافت كند و براي اين منظور بايستي 80 هزارميليارد تومان به دست بياورد تا پس از كسر عوارض و ماليات 60هزارميليارد تومان خالص كسب كند. بنابراين آنچه دولت وعده كرده، با 40هزار ميليارد تومان هم حل نمي‌شود.
وي درباره سهم بخش توليدي در اين طرح گفت: اشكال ما اين است كه چه بلايي بر سر توليد خواهد آمد. توليد ما اكنون بر انرژي ارزان با قيمت فعلي متكي است و چگونه مي‌شود برخي از صنايع باسابقه دستگاه‌هاي 70 ساله بتوانند ظرف يك سال، چنان ظرفيتي پيدا كنند كه توليداتشان توان رقابت و قابليت مصرف داشته باشد. ضمن آنكه اشتغال آن كاهش نيابد و منجر به بيكاري ميليوني نشود.
رييس كميسيون اقتصادي مجلس در ادامه تاكيد كرد: مجلس تصويب كرد كه سالانه 20 درصد به قيمت‌ها اضافه شود و حركت در طول 5 سال با آرامي صورت گيرد. به اين ترتيب ترس از اينكه طرح در ميان مردم قابليت اجرايي نداشته باشد و اينكه توليد ضعيف شود، نخواهيم داشت.
مصباحي مقدم گفت: در هنگام تصويب قانون، دولت اصلا تاكيدي روي رقم 20هزارميليارد تومان نداشت، اما زماني كه لايحه بودجه آمد، ديديم 40هزارميليارد تومان را براي درآمد حاصل از يارانه‌ها در نظر گرفته‌اند و سال اول را 88 قرار داده‌اند. بعد كه اعتراض كرديم گفتند دولت پيشنهاد كرده است و اگر مي‌خواهيد كم كنيد، كم كنيد! مجلس صاحب اختيار است. اما حالا مي‌بينيم كه رييس‌جمهور قضيه رفراندوم را مطرح كرده‌اند.
پژويان در پاسخ به اينكه اختلاف دولت و مجلس درخصوص نرخ تورم حاصل از اجراي قانون در چيست، گفت: در اقتصاد شوخي داريم كه مي‌گويند اقتصاددان‌ها روي فالگيرها را سفيد كرده‌اند. ما در اقتصاد فالگيري نمي‌كنيم. پيش‌بيني‌ها مبتني‌بر نظريه‌ها و تئوري است و اطلاعات ما مربوط به گذشته است. وقتي شرايط نظير آن را نداريم شبيه‌سازي آن دچار اشكالات عمده مي‌شود.
وي ادامه داد: رقم تورم 20 درصد يا 70 درصد را آقايان از جيبشان درآورده‌اند؟ به نظر من روششناسي مجلس اصلا در علم اقتصاد قابل‌قبول نيست و در دنيا سابقه ندارد.
پژويان تاكيد كرد: سوالي كه مجلس بايد از دولت بپرسد اين است كه روششناسي اين طرح چيست؟ نظريه‌هاي اقتصادي اهميت دارند و مي‌توانند طرح را حمايت كنند، اما مشكل جدي مجلس و دولت در اين است كه هيچ كدام به اين موضوع توجه ندارند و موضوع اين نيست كه «چقدر به خانوارها بدهيم.» هدف اين است كه قيمت تمام‌شده كالا را كاهش بدهيم و اگر چنانچه قيمت انرژي را افزايش دهيم، قيمت كالاي نهايي افزايش نيابد.
پژويان با تاكيد بر طرح‌هاي ديگري كه در كنار هدفمند كردن يارانه‌ها در دولت مطرح شده است گفت: آيا شده مجلس به جاي دعواي 20 هزار يا 40 هزار ميليارد تومان يا بحث صندوق يا خزانه بگويد آقاي دولت شما به جاي اينكه مقدار يارانه را تعيين كني روششناسي اين طرح را براي من بياور؟ آيا صنايع تقسيم‌بندي شده‌اند كه در چه زماني قابليت تغيير تكنولوژي داشته باشند؟ و يا اينكه در كنار قانون يارانه‌ها، چه طرح‌هاي مكملي در نظر گرفته‌ايد؟
در ادامه اين مناظره، مصباحي‌مقدم درباره مباحث كارشناسي قانون يارانه‌ها و نيز زماني كه در كميسيون ويژه صرف اين قضيه شده است، گفت: مجلس از 3 مدل IO، FD و مدل CGP كه مدرن‌ترين روش محاسبه تورم در دنيا است، براي بررسي ميزان تورم حاصل از اجراي هدفمندي يارانه‌ها استفاده كرد. حرف اول هم تورم نبود.
مصباحي‌مقدم افزود: من شخصا آمار مركز پژوهش‌ها درخصوص تورم را قبول ندارم و پيش‌بيني بانك جهاني هم در اين زمينه 32 درصد است، اما در نشستي كه در صندوق بين‌المللي پول (IMF) برگزار شد، از مسوول ميز ايران درباره تجربه تغيير قيمت‌ها در كشورهاي ديگر سوال كردم كه وي گفت تغيير قيمت‌ها در حد 2 تا 3 حامل انرژي و برخي جاها 5 حامل با ميانگين تغييرات 50، 100 و نهايتا 200 درصد بوده است. من به آن كارشناس گفتم ما در ايران مي‌خواهيم 9 حامل انرژي را با تغييرات 100 تا 5 هزار درصد انجام دهيم كه آن مسوول گفت: خطير و جدا خطير.
ابعاد طرح براي رييس‌جمهور روشن نيست
مصباحي مقدم اجراي قانون يارانه‌ها را ورود به دالان تاريكي دانست كه ابعاد و انتهاي آن معلوم نيست. وي در عين حال به رييس‌جمهور پيشنهاد كرد گام اول را كوتاه‌تر و سپس گام‌هاي دوم و سوم را بلندتر بردارد. وي درباره افزايش 20هزارميليارد تومان به 40هزارميليارد تومان تصريح كرد: منطق اين درخواست براي ما روشن نيست و قدم به قدم كه پيش مي‌رويم، مي‌بينيم پروژه‌اي كه در حال تكوين است، هنوز ابعاد آن براي خود رييس‌جمهور و اقتصادداناني كه طرح را تهيه كرده‌اند روشن نيست. از كجا بدانيم كه دولت پس از اجرا عقب‌نشيني نخواهد كرد؟ چه اصراري است كه اصلاح رفتار را طوري انجام دهيم كه آن طرف آن مشخص نيست.
انتظار داريم رييس‌جمهور تشكر كند
مصباحي مقدم با اشاره به تصويب قانون يارانه‌ها در مجلس گفت: چون قانون تصويب شده، دولت بايد آن را اجرا كند و اگر در مراحل بعدي اصلاحيه بياورد مجلس از آن استقبال مي‌كند. ما انتظار داريم كه رييس‌جمهور از مجلس به خاطر اين همه همراهي و كار كارشناسي تشكر كند، نه اينكه بگويد من قانون را به اين گونه اجرا نمي‌كنم. وي افزود: از بس كه از دولت حمايت كردم برخي‌ها خيال كردند بنده مريد سينه چاك رييس‌جمهور شده‌ام.
طرح تحول مشكلات ساختاري اقتصاد را حل مي‌كند
پژويان در اين بخش از مناظره در پاسخ به سوال مجري جلسه در خصوص شباهت كشورمان با كشورهاي ديگر كه سياست‌هاي شوك درماني داشته‌اند، گفت: براي يافتن شبيه اين شرايط در كل دنيا، مي‌بينيم كه دنيا خودش داوطلبانه اين كار را انجام داد و كشورهاي غربي با رهبري آمريكا اين كار را كردند.
در آن زمان كساني كه در راس اوپك بودند، تصميم گرفتند قيمت‌ها را بالا ببرند براي اينكه پيشگويي مي‌كردند كه با اين روند انرژي مشكل خواهيم داشت. وي افزود: اين غيرقابل درك است كه بگوييم رفتار ايرانيان از نظر اقتصادي چگونه است. رفتار اقتصادي ما به عنوان انسان و داشتن يك عقل ساده با هيچ كجاي دنيا فرقي ندارد. طرح‌هايي كه در دولت‌هاي قبلي وجود داشت و شكست خورد، طبيعي بود كه شكست بخورد، چرا كه مشكلات اصلي را نديده بود. اما در اينجا اين طرح مشكلات ساختاري اقتصاد ايران را تشخيص داده و مي‌خواهد حل كند.
كارشناس اقتصادي يعني كارشناس غربال شده
پژويان در پاسخ به مصباحي مقدم درباره استفاده از كارشناسان اقتصادي در بررسي روش‌هاي محاسبه تورمي تصريح كرد: وقتي مي‌گوييم از كارشناسان اقتصادي استفاده كرديم، به معناي كارشناس اقتصادي غربال شده است. اين نيست كه من چون فقط حرف اقتصادي مي‌زنم، پس به عنوان اقتصاددان مطرح مي‌شوم و گاهي هم موثر مي‌شود. وي افزود: ما اصلا آماري به نام CG نداريم كه بتوانيم از آن استفاده كنيم. اما مباني نظري قوي داريم كه به ما مي‌گويد كجا برويم و كجا خواهيم رفت.
دائما به مردم شوك وارد مي‌كنيم
پژويان با طرح اين نكته كه اصلا دولت نمي‌خواهد قيمت‌ها را يكباره بالا ببرد گفت: از زماني كه اين طرح مطرح شده دائما در حال شوك وارد كردن به مردم هستيم و آنها را از چيزي مي‌ترسانيم كه اصلا به وجود نخواهد آمد و دولت سياست تبعيضي خواهد داشت. وي افزود: مساله اين است كه ما از كار كارشناسي و خبره استفاده نمي‌كنيم. ما به جايي رسيده‌ايم كه ديگر انتخاب نداريم و اگر اصلاحات ساختاري انجام نشود، مطمئنم طي دو دهه آينده مردم ما هم براي ماشين‌هاي سازمان ملل دنبال يك كيسه آرد خواهند دويد.
مصباحي‌مقدم در پاسخ به پژويان كه گفته بود كارشناس‌هاي اقتصادي غربال نشده هستند، گفت: من را متهم به اقتصاد نخواندن مي‌كنيد! دو وزير اقتصاد دولت نهم و دهم از شاگردان من بوده‌اند. اگر ما حرف مي‌زنيم، كارشناسي شده حرف مي‌زنيم و با دولت قصد دشمني نداريم.
وي سپس با اشاره به علاقه خود به احمدي‌نژاد و تشويق خانواده براي راي دادن به وي براي دور دهم رياست‌جمهوري گفت: من حداكثر همكاري را با دولت در لايحه هدفمند كردن يارانه‌ها كردم. زماني كه در روز آخر لايحه را در مجلس متوقف كردم و يك ماه كش دادم تا شخصا صحبت‌هاي رييس‌جمهور را مستقيم بشنوم، پس از زاويه مقابله و كارشكني وارد نشده‌ام و جسارت دولت را براي ورود به اين مساله ستوده‌ام.
پيش‌بيني تورم 11 تا 15 درصدي
رييس كميسيون اقتصادي مجلس در پايان اين نشست در خصوص پيش‌بيني خود از تورم حاصل از اجراي هدفمندي يارانه‌ها گفت: در طول اجراي اين پروژه با درآمد 20 هزار ميليارد تومان تورم 11 تا 15 درصدي را بدون تورم انتظاري پيش‌بيني مي‌كنم. وي همچنين ميزان تورم در پايان اجراي قانون يارانه‌ها به شرط افزايش 20 درصدي قيمت‌ها در 5 گام را 5 تا 6 درصد اعلام كرد.
