علیرضا طالبزاده؛
داستان اسباببازی ۱
این فیلم که محصول سال ۱۳۸۸ کمپانی برادران طارنر است به ماجراهایی جالب درباره یک ربات اسباببازی بنام مک اس ۱۰۰ میپردازد. این ربات اسباب بازی که توسط یک کودک بنام مکباز ساخته میشود یک بمبیاب (Bomb Detector) است. بمبیاب با آنتنی عجیب روی سرش میتواند از فاصله دور بمبهایی را که از هواپیماهای اسباببازی همسایه که دشمن اسباب بازیهای مکباز است انداخته میشود را شناسایی کرده و و آنها را از کار بیاندازد یا در هوا خنثی و منفجر کند.
دقت عمل بمبیاب آن قدر دقیق است که حتی دشمن یک بمب هم نمیتواند در قلمرو اسباببازیهای مکباز منفجر کند. اسباب بازیهای دشمن با اطلاع از این توانایی مک اس ۱۰۰ نقشهای میچینند تا ربات بمبیاب را بدزدند یا از کار بیاندازند.
استقبال غیرمنتظره از این فیلم سازندگان این اثر را به فکر واداشت که به فکر ساخت قسمت دوم آن باشند. وبسایت سیب زمینیهای گندیده (Rotten Potatoes) از ۱۰ قیسی به این فیلم ۸ قیسی دادهاست. این انیمیشن جوایز متعددی را از جشنوارههای خاور دور و خاور نزدیک درو کرده است. هنرپیشههای معروفی مانند کالباس و باراباس در این انیمیشن به هنرنمایی پرداخته و به شخصیتها جان دادهاند.
عدهای از منتقدین را عقیده بر این است که حضور این اکتورها به عنوان صداپیشه بر فروش فیلم تاثیرگذار بوده است. فیلم از ضرب آهنگ خوبی بهره میبرد و حس تعلیق و غرور را به خوبی به بیننده منتقل میکند. عدهای از منتقدان شخصیت پردازی مکباز را در این فیلم تحسین کرده اند و نیز جلوههای ویژه و صحنه آرایی فیلم را ستودهاند. اگرچه این انیمیشن در چندین رشته ماکارونی نامزد جایزه آکادمی پاپکورن شد، اما فقط توانست در بخش تیتراژ جایزه بهترین تیتراژ را از آن خود کند. در موسیقی این فیلم که به طور ویژه ساخته شده است سازهای سرنا، دهل و شیپور نواخته میشود.
داستان اسباببازی ۲
بعد از گذشت چند سال از ساخت داستان اسباببازی ۱ سازندگان به قول خود وفا کردند و قسمت دوم آن را در سال ۱۳۹۶ اکران کردند. در این قسمت مکباز موفق میشود ربات مک اس ۱۰۰ یعنی کاراکتر اصلی فیلم را که توسط اسباب بازیهای همسایه از کار افتاده بود دوباره تعمیر و به کار بیاندازد. با این تفاوت که این دفعه مک قدرتی مضاعف میگیرد و در شناسایی قاچاقچیان مواد شیمیایی، مشروبات الکلی و مواد مخدر به کمک پلیس میآید.
مک میتواند از فاصله بسیار دور ترکیب سوخت ماشینها و مواد مخدر را شناسایی و آنها را با ارسال اشعه و ایجاد حوزه از نوع سوم به مواد دیگری تبدیل کند. اما جنایتکاران بیکار نمینشینند و با استخدام اسباب بازیهای همسایه سعی میکنند مک را نابود کنند...
داستان اسباب بازی ۲ اکشنتر از قسمت اول از آب درآمده است و جذابیت و محبوبیت بیشتری نسبت به داستان اسباببازی ۱ کسب کرده است. همچنین در این قسمت انیمیشن شخصیتهای جدیدی اضافه شده اند، اما ظاهر مک تفاوت چندانی نکرده است.
داستان اسباببازی ۳
سال ۱۳۹۷ را باید سال داستان اسباب بازی نامید. در این سال قسمت سوم داستان اسباببازی رونمایی شد. فروش این انیمیشن در گیشه رکوردها را جابجا کرد. اکران آن در چین و ماچین هم چشمگیر بود. مک اس ۱۰۰ که توسط قاچاقچیان مواد مخدر بشدت زخمی و به آهن پارهای تبدیل شده است چند سال طول میکشد تا صاحبش یعنی مکباز آن را بازسازی کند.
در این قسمت مک اس ۱۰۰ دارای تواناییهای ویژهای شده است: میتواند از فاصلهای به اندازه مسافت دو ماراتن رنگ چشم اسباببازیهای دشمن را شناسایی کند. مک قادر است همه چیز را ردیابی کند.
او قادر است منابع آبی زیرزمینی، فلزی و نفت و مخصوصا به طور دقیق معادن طلا را تا آن طرف کره زمین و نیز در سیارات دیگر شناسایی کند. همچنین دید در شب دارد و میتواند داخل کوهها، غارهای تاریک، زاغهها و دیوارهای محافظت شده را در مانیتور خود به طور دقیق نشان دهد و نیز مخفیگاه دشمنان را ردیابی کند. مک میتواند آبهای رودخانههای خشک شده را شناسایی و آنها را دوباره پرآب کند.
مک اس ۱۰۰ موفق میشود گرم شدن تدریجی زمین را به تاخیر اندازد. اما این تواناییها باعث دردسرهای تازهای برای مک میشود و ماجراهای جالبی را رقم میزند که بیینده را به مدت ۵+۱۸۰ دقیقه بر صندلی کاروانسراها میخکوب میکند. بحث درباره ویژگیهای برجسته این انیمیشن در این مجال نمیگنجد و خود نقدی مفصل و جداگانه را میطلبد.
داستان اسباببازی ۴
با موفقیتی که داستان اساببازی ۳ بدست آورد عوامل تولید و سازندگان بلافاصله دست به کار شدند و قسمت چهارم این انیمیشن یعنی داستان اسباب بازی ۴ را کلید زدند. ساخت این قسمت به برادران کاویانی سپرده شد، اما آنها موفق نشدند انتظارات تولیدکننده را برآورد کنند.
سرمایهگذاری کلانی روی آن کردند و با پخش تریلرهای متعدد در تلویزیون و اینترنت تبلیغات وسیعی برای آن به راه انداختند و بالاخره در سال ۱۳۹۹ آن را روی پرده بردند. همچنین اکران و افتتاحیه پرزرق و برقی برای آن تدارک دیدند. اما با همه اینها محاسبات آنها درست از آب درنیامد و استقبال چندانی از آن نشد و فروش خارجی آن هم در حد بسیار پایینی بود. به این ترتیب داستان اسباب بازی ۴ در گیشه شکست خورد و فروش چندانی نکرد.
سازندگان هنوز چشم امید به نمایش خانگی آن دوخته اند. اما ببینیم داستان قسمت ۴ از چه قرار بوده است: در این قسمت مک اس ۱۰۰ قدرتی جادویی یافته و میتواند در جنگ بیولوژیک که توسط اسباب بازیهای همسایه شروع شده است وارد شود.
در این قسمت دشمن ویروسی ناشناس را به میان اسباب بازیهای مکباز میفرستد به طوری که به تدریج اسباب بازیها آلوده شده و مریض میشوند و اعضایشان بتدریج محو میشود. مکباز دست به کار میشود و سراغ مک که دیگر فراموش شده و از یادها رفته و گوشهای اقتاده میرود. تغییراتی در آن داده و برنامه تازهای به آن میدهد. در این قسمت مک کلاهی شبیه به درپوش قابلمه بر سر دارد و آنتنی متحرک هم وسط آن قرار گرفته است. همچنین به یک سپر آهنی مجهز شده است.
مک قادر است با سرعتی فوق تصور ویروسهایی را که دشمن میفرستد شناسایی کرده و با اشعهای که از آنتنش ساطع میشود ساختار ویروسی آنها را کاملا عوض کرده و آنها را به ویروسی بیاثر و خنثی تبدیل کند. اما دشمن با اشتباهی سهوی خودش هم آلوده به ویروسی که خود ساخته میشود و. به نظر مک در هر قسمت نسبت به قسمت دیگر جان سختتر و نیرویش چندبرابر میشود.
منتقدان علت عدم استقبال از داستان اسباببازی ۴ را غیرفابل باور بودن، تکراری و نخ نما شدن فیلمنامه و نقش تکراری مکباز و قابل پیشبینی بودن و شتابزدگی در ساخت آن ذکر کردهاند. پاداسکیوفسکی منتقد معروف فیلم گفت که فیلم تکرار قسمتهای گذشته است و سارندگان در محتوا کم آوردهاند.
وبسایت کشکهای سابیده از ۸ و نصفی سیاره منظومه شمسی به آن ۳ سیاره داده است. همچنین رسانههای خارجی به آن نمره منفی و یک ده ناپلئونی داده اند. همچنین شباهت داستان به قسمتهای قبلی خود مزید بر علت برای کم مشتری بودن آن شده است. اگرچه موسیقی فیلم که با تمبک و طبل نواخته میشود سروصدای زیادی راه انداخت، اما نتوانست جلوی شکست آن را بگیرد.
سوال بزرگ این است که آیا پرونده داستان اسباببازیها برای همیشه با این ۴ قسمت بسته خواهد شد و قسمت دیگری کلید نخواهد نخورد؟ آیا سازندگان و عوامل تولید جرات ریسک و ساخت داستان اسباب بازی ۵ را به خود خواهند داد؟ بعید به نظر میرسد.