فرارو- در پی افزایش تنشها میان جریان صدر و معترضان، مقتدی صدر با صدور بیانیهای، خواستار عقب نشینی هواداران جریان خود از میدانهای اعتراضات شد و حتی تلویحا معترضان را به برخورد امنیتی تهدید کرد.
به گزارش فرارو، یک روز پس از برگزاری «تظاهرات میلیونی» علیه حضور نیروهای نظامی آمریکا در عراق به درخواست مقتدی صدر، دفتر وی بار دیگر فراخوانی برای برگزاری تظاهرات ضدآمریکایی منتشر کرد. دفتر صدر از هواداران جریان صدر خواست روز یک شنبه ساعت شش و نیم عصر در اعتراض به «هتاکی سفارت آمریکا و وابستگانش علیه رهبر صدر» در بغداد و شهرهای دیگر تجمع کنند.
جمعه گذشته به درخواست مقتدی صدر، تظاهرات پرشماری علیه حضور نیروهای آمریکایی در عراق برگزار شد. در این تظاهرات، صدر بیانیهای صادر کرد و طرحی برای خارج کردن نیروهای آمریکایی ارائه نمود. وی خواستار برچیدن همه پایگاههای نظامی و دفاتر شرکتهای امنیتی آمریکایی در عراق، بستن آسمان عراق به روی پروازهای جنگی و تجسسی اشغالگران و لغو همه توافقهای امنیتی با اشغالگران شد.
همزمان، طرفداران جریان صدر از میدانهای اعتراضات در عراق عقب نشینی کردند. اندکی بعد، نیروهای امنیتی، به محلهای تجمع معترضان یورش برده و آن را متفرق کردند. مجموع این وقایع، موجب شد که در ائتلاف نانوشته صدر و معترضان، شکاف ایجاد شود. معترضان، صدر را به همدستی با نیروهای امنیتی در سرکوب تظاهرات متهم کردند و صدر نیز با صدور بیانیهای از معترضان گلایه کرد و نوشت: «ابراز تأسف میکنم و گلایه میکنم از تظاهرات کنندگان (میدان التحریر) و سایر استانها. کسانی که بعد از خدا، من پشتیبان آنها بودم و گمان میکردم پشتیبان من و عراق هستند.»
شکاف میان صدر و تظاهرات کنندگان زمانی آشکار شد که صدر برای برگزاری «تظاهرات میلیونی» ضدآمریکایی در جمعه گذشته فراخوان داد. برخی معترضان، در اهداف صدر تشکیک کردند و عصر روز جمعه درگیریهایی میان دو طرف رخ داد. صدر هر گونه حمایت سلبی یا ایجابی از تظاهرات کنندگان را ممنوع کرد. البته این مورد، باعث جدا شدن یکی از رهبران جریان صدر شد. با وجود صدور فرمان توقف مداخله سلبی یا ایجابی در تظاهرات، شیخ اسعد الناصری، از رهبران بارز جریان صدر در ناصریه، به حمایت از تظاهرات پرداخت. در نتیجه، مقتدی صدر او را از جریان خود اخراج کرد. الناصری نیز، در پاسخ به این امر، ضمن کنار گذاشتن عمامه و لباس روحانیت، به معترضان پیوست.
بیشتر بخوانید:
صدر در یک موقعیت حساسی قرار گرفته. از یک طرف، سعی میکند معترضان را مهار و جایگاه خود را به عنوان رهبر «انقلابیون» حفظ کند. هر چند که انقلابیون به طور فزاینده از صدر فاصله گرفته و به سمت آیت الله سیستانی متمایل شده اند. از طرف دیگر، صدر دنبال رهبری کردن جریان مقاومت علیه حضور نیروهای آمریکایی در عراق است. در این زمینه نیز، نشانههایی از نافرمانی برخی گروههای مسلح از صدر دیده میشود. جمعه گذشته، مقتدی صدر خواستار برقراری آتش بس در مقاومت مسلحانه علیه نیروهای آمریکایی شد. اما ابوعلی العسکری، سخنگوی گردانهای حزب الله عراق، با صدور بیانیه ای، ضمن تاکید بر مستقل بودن این گروه، تلویحا آتش بس صدر را رد کرد.
در بیانیه العسکری آمده است: «تاکید میکنیم که فرزندان مقاومت اسلامی از آمادگی کامل برای دفاع از مردمشان برخودار هستند و مواضع گردانهای حزب الله منحصرا از سوی نیروهای این گروه بیان میشود و ما کاملا در تصمیمات خود مستقل هستیم و هیچ الزامی در رابطه با تفاهمات داخلی و خارجی نداریم تنها به توافقات خود با متحدانمان که بر اساس منافع عالی کشور در رابطه با امنیت عراق و منطقه منعقد کرده ایم، پایبندیم لذا ما بدون هیچ تردیدی معتقدیم که حق دفاع از حاکمیت عراق نیاز به اجازه هیچ کسی ندارد.»
افزون بر اینها، صدر همچنان میخواهد نفوذش در فرآیند انتخاب نخست وزیر جدید را حفظ کند.
هنوز معلوم نیست که آیا صدر در همه این موارد موفق شود یا نه. اما او در سه ماه گذشته فعالتر از همیشه شده و مجادلاتاش با بسیاری از گروههای سیاسی بیشتر شده است. برخی او را به موج سواری بر اعتراضات متهم میکنند. برخی دیگر او را سیاستمداری میدانند که میخواهد از طریق نقش آفرینی در حوزههای مختلف، جایگاه و نفوذ خود را در عراق و خارج از آن تقویت کند.
تظاهرات ضدآمریکایی جمعه گذشته عراق که به درخواست مقتدی صدر برگزار شد.
تهدید به برخورد امنیتی؟
در سه ماه گذشته، عراق شاهد تظاهرات گستردهای بود که در آن بیش از ۵۰۰ تن کشته و هزاران نفر مجروح شدند. مقتدی صدر از همان ابتدا از این اعتراضات حمایت کرد و در برههای تبدیل به نماینده بالفعل معترضان شد. امری که به مذاق بسیاری از گروههای سیاسی شیعی عراق خوش نیامد.
بعد از عقب نشینی صدر از اعتراضات، که با نزدیکی به ایران همزمان شد، این گروهها فرصت را برای نزدیک شدن به معترضان غنمیت شمردند. صدر با درک این مسئله، بار دیگر و البته به شکلی متفاوت، سعی میکند اعتراضات را مدیریت کند. محمد صالح العراقی، چهره نزدیک به صدر که به «وزیر صدر» معروف است، در بیانیهای به نقل از مقتدی صدر، معترضان را در صورت منحرف شدن از جاده صواب، تهدید به برخورد امنیتی کرده است. العراقی طی بیانیهای که در شبکههای اجتماعی منتشر شد، از قول مقتدی صدر نوشت: «من حمایت به اصطلاح سلبی و ایجابی را متوقف کردم تا انقلاب را به مسیر (درست) و رونق اولیه بازگردانم نه اینکه با آن دشمنی کنم. اگر (انقلابیون به مسیر درست) بازنگردند، در حمایت از نیروهای قهرمان امنیتی، که برای برقراری امنیتی چارهای جز توسل به آنها نیست، موضع دیگری اتخاذ خواهیم کرد.»
صدر افزود: «ما به فاسدان اجازه نمیدهیم که بر موج انقلاب سوار شوند، خصوصا کسانی که به محض اینکه گمان کردند ما از آن فاصله گرفتیم در حمایت از انقلاب عجله کردند. ما (از انقلاب) فاصله نخواهیم گرفت، بلکه فقط میخواهیم که انقلاب بدنام نشود.»