تکرار روز‌های بودار تهران

تهرانِ یک سال قبل و آلودگی هوای آن، با تهران امروز و آلودگی این روز‌ها فرقی ندارد؛ حتی اتفاق جدید بوی مرموز و متعفنی که فکر می‌کردیم یک واقعه است و تکرار نمی‌شود نیز امسال تکرار شد و شاید مثل مگس‌های سفید، چند سالی هم همین‌طور چراغ خاموش و ناشناخته با تهران بماند.

 

به گزارش شرق، سال گذشته، بعد از چند روزی که همه فقط باهم درباره بو حرف می‌زدند و حتی جوک‌هایی می‌ساختند، بالاخره مسئولان تکانی خوردند تا درباره بو و منشأ آن پیگیری کنند؛ اما بیشتر از پیگیری، شروع به حرف‌زدن و گمانه‌زنی کردند. چند کارگروه در سازمان‌های مختلفی از‌جمله شهرداری تهران، سازمان محیط زیست، استانداری، وزارت بهداشت و... شکل گرفت تا مطمئن شوند منشأ بو از زیرمجموعه‌های آن‌ها نبوده و بعد از چند مصاحبه، گفتند منشأ بو را پیدا نکرده‌ایم. بعد هم بو تمام شد و همه فراموش کردند بویی وجود داشته است. در انتشار بوی نامطبوع سال گذشته، از نمایندگان مجلس گرفته تا استاندار و رئیس شورای شهر و مابقی مسئولان، پای پیگیری آمدند و گروه‌های پایش و جست‌وجو برای محل انتشار بو ایجاد شد و چند هفته‌ای دنبال بوی مرموز گشتند؛ اما پیدایش نکردند و حالا دوباره بوی مرموز کمی جلوتر در آذر به تهران آمده است.

 

سال گذشته ابتدا فرضیه‌هایی مثل ترکیدگی لوله اصلی فاضلاب در نقطه‌ای از مرکز شهر تهران، چاه‌هایی در نزدیکی پلاسکو، تسری بوی مرکز دفن زباله از کهریزک تا مرکز شهر تهران و... مطرح شد؛ اما هیچ‌کدام نتیجه نداشت و در ادامه محسنی بند‌پی، استاندار تهران و کیومرث کلانتری، مدیر‌کل حفاظت محیط زیست استان تهران، احتمال انتشار گاز مرکاپتان را مطرح کردند. ناهید خداکرمی، رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران، با بیان اینکه در صورت تداوم انتشار بوی نامطبوع، ستاد بحران تهران تشکیل جلسه خواهد داد، گفت: شایعه‌های بسیاری درباره علت انتشار این بو منتشر شده؛ اما از آنجایی که در شمال تهران این بوی نامطبوع کمتر است، به نظر می‌رسد وارونگی هوا با این بو ارتباط داشته باشد. این بو بیشتر شبیه بوی زباله است و به نظر نمی‌رسد منشأ آن فاضلاب یا نشت پتروشیمی باشد.

 

بندپی در همان زمان اعلام کرد که در نتیجه بررسی‌های علمی و سنجش آلاینده‌ها مشخص شد در منطقه یافت‌آباد شاهد انتشار مقدار زیادی بو نسبت به سایر مناطق انتشار گاز CO۲ بودیم که دارای منشأ سولفوره است. تنها ماده‌ای که در بیشتر بررسی‌ها خود را نشان داد، «مرکاپتان» بود که در صنایع پلاستیک‌سازی و گازرسانی از آن استفاده می‌شود. او گفت: در نهایت، در گزارش محیط زیست و شهرداری تهران، منشأ بو به این ماده شیمیایی نسبت داده شده است و سایر موضوعات مانند چاه پلاسکو، فاضلاب و فعالیت گسل‌ها و آتشفشان دماوند همگی رد شدند. با وجود این، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران این احتمال را نیز تأیید نکرد و گفت: ما از ابتدایی‌ترین احتمالات شروع به کار و منشأیابی کردیم.

 

هواشناسی نیز گزارش داد هیچ تغییر جوی اتفاق نیفتاده است. با همکاری شرکت آب‌وفاضلاب نیز سیستم فاضلاب شهر تهران چک شد و به این نتیجه رسیدیم که مشکل از سیستم فاضلاب هم نیست. شرکت گاز و آتش‌نشانی نیز بعد از بررسی خود اعلام کردند در آن بازه زمانی، آتش‌سوزی رخ نداده یا اتفاق خاص دیگری در سطح شهر تهران نیفتاده است. مرکز زمین‌شناسی و زلزله‌نگاری نیز تأیید کرد در آن بازه زمانی تغییراتی در سطح زمین اتفاق نیفتاده است و با وجود همه این موارد، باید به نتیجه می‌رسیدیم.

 

او گفته بود در این دوره زمانی که هم‌زمان با روز‌های آلودگی هوا هم بود، کسی به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از این بو به بیمارستان‌ها مراجعه نکرده و این بو فقط در بخش‌هایی از تهران استشمام شده و در شهرستان‌های دیگر این اتفاق نیفتاده است و در نهایت اعلام شد که بو مربوط به هیچ‌کدام از دستگاه‌های پیگیری‌کننده نبوده است و بنابراین نتوانستیم به نقطه مشخصی برای منشأ این بو برسیم.

 

در ادامه نیز مسئولان سرنخ همین «بی‌نتیجه‌ماندن پیگیری‌ها» برای بوی نامطبوع را گرفتند و تا امروز ادامه دادند و از جایی به بعد هم نخواستند درباره آن حرف بزنند. مثلا محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران که یک روز در صحن شورا به خبرنگاران که درباره بو سؤال کرده بودند، گفت: «مایل نیستم درباره بو صحبت کنم؛ چرا‌که همه پراکنده از آن صحبت کرده‌اند و حتی لطیفه و جوک‌هایی ساخته شد و حرف‌هایمان نباید جوک شود».

 

ما به عمد خبر‌های سال گذشته مسئولان مختلف را نقل کردیم تا در ادامه بگوییم برای بوی امسال، مسئولان همان اظهارات قبلی را کپی کردند و دوباره گفتند؛ البته این بار بدون بررسی احتمالات قبلی. محسن هاشمی هم که کماکان دوست دارد با ادبیات طنز خاص خودش حرف‌هایش را بزند، درباره بوی آذر امسال گفته است: استاندار خبر آخر را اعلام کردند و گفتند که منشأ آن پیدا نشده و شرکت آب‌و‌فاضلاب نیز مسئولیت آن را نپذیرفته است. البته یکی از دوستان به طنز گفت: گندی زدیم که بویش درآمده است. هاشمی در پاسخ به این سؤال که سال گذشته نیز همین بو منتشر شده بود، به شوخی اظهار کرد: مثل اینکه قضیه امنیتی است.

 

خوشبختانه همان‌طور که سال‌هاست جان تهران و تهرانی‌ها را آب‌و‌هوایش نجات داده، باز‌هم تغییرات جوی همان‌طور که آلودگی هوا را با خود برای مدت کوتاهی برد، این بوی نامطبوع و مرموز را هم موقت با خودش برد تا احتمالا سال بعد بوی مرموز چندروزی سرمان را گرم کند.

 

بااین‌حال، نکته‌ای که خوب است مانند همین روایت بو برای مسئولان مربوطه بازگو کنیم، داستان بوی نامطبوع در مسیر فرودگاه امام خمینی است که اتفاقا منشأ کاملا مشخصی هم دارد و سال‌هاست به نام آن اعتبارات مختلفی هم می‌گذارند و برنامه‌های زیادی طرح‌ریزی می‌شود؛ اما بو همچنان بر قوت قبلی استوار بوده و عامل آزردگی مسافران و بی‌آبرویی تهران است که در مسیر فرودگاه بین‌المللی امام خمینی ادامه دارد.

 

درباره بوی نامطبوع این مسیر پرتردد و مهم تا مدت‌ها نفی و تکذیب وجود داشت و مانند همین بوی مرموز در تهران، مسئولان ارگان‌های مختلف می‌گفتند به ما مربوط نمی‌شود تا اینکه بالاخره منشأ مشخص شد؛ هرچند حالا هم که منشأ مشخص است، تأثیری به حال اصل موضوع ندارد.

 

محسنی‌بندپی، استاندار تهران، در آخرین اظهارنظرش در ذیل ماجرای بو در تهران گفته است: «آنچه در‌حال‌حاضر از آن نگران هستیم، بوی نامطبوع مسیر فرودگاه امام خمینی (ره) است. قسمت شمالی این اتوبان کشتارگاهی وجود دارد که پساب آن به صورت غیر‌استاندارد وارد محیط می‌شود و گاوداری‌ها و چرم‌سازی‌های اطراف آن نیز آلاینده هستند. ۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای این موضوع در نظر گرفته شده که تاکنون ۵۰ درصد آن تخصیص داده شده است».

 

ما که کارمان پیگیری همین موضوعات است و تا سال دیگر هم منتظر می‌مانیم تا ببینیم وقتی بوی مرموز دوباره به تهران آمد، تا آن زمان بوی مسیر فرودگاه امام خمینی برطرف شده یا نه و این ۷۰ میلیارد تومان صرف چه شده است؟