اثر جنگ تعرفه‌ای بر تجارت آمریکا

دنیای اقتصاد نوشت: کسری تراز تجاری آمریکا تشدید شد. بر اساس آمار‌های ارائه شده طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹، کسری تراز تجارت کالایی آمریکا افزایش یافته است. این اتفاق در شرایطی رخ داده است که در حدود ۱۸ ماه گذشته آمریکا با راه‌اندازی جنگ تعرفه‌ای تلاش داشت کسری تجاری خود را جبران کند، اما داده‌های منتشر شده نشان می‌دهد تغییری در این وضعیت رخ نداده و کسری تجاری این کشور تشدید شده است.

در این چارچوب، در این بازه زمانی عامل اصلی افزایش کسری تجاری در بخش کالایی، کاهش بیشتر صادرات نسبت به کاهش واردات بوده است. بر اساس گزارشی که با عنوان «مروری بر وضعیت تجارت آمریکا طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹» از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده است، در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸، کسری تراز تجاری آمریکا حدود ۶۵۵ میلیارد دلار ثبت شده که در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ این رقم با افزایش حدود ۵ میلیارد دلاری، به حدود ۶۶۰ میلیارد دلار رسیده است. در واقع به دنبال افزایش برخی تعرفه‌های مرتبط با اقلام وارداتی چین به آمریکا طی سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ که با هدف کاهش کسری تراز تجاری آمریکا با چین در دستور کار قرار گرفت،

انتظار می‌رفت آثار این اقدامات در مبادلات تجاری دو کشور تاثیرگذار باشد، اما بررسی آمار تجارت کالایی آمریکا با چین نشان می‌دهد طی دوره زمانی مزبور در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۸، صادرات کالایی آمریکا به چین و واردات کالایی این کشور از چین، کاهش داشته است. در این بازه زمانی، صادرات کالایی آمریکا به چین ۲/ ۱۴میلیارد دلار کاهش داشته و در مقابل واردات کالایی آمریکا از چین حدود ۵۵ میلیارد دلار افت داشته است. برآیند این دو اتفاق اگرچه باعث بهبود ۳/ ۴۰ میلیارد دلاری کسری تجاری آمریکا با چین شده، ولی رقم به‌دست آمده، نتوانسته تراز منفی حدود ۲۶۷میلیارد دلاری آمریکا با چین را پوشش دهد.

نگاه کلی به تجارت کالا و خدمات آمریکا

میزان صادرات و واردات کالا و خدمات آمریکا طی ۹ ماهه سال ۲۰۱۹ به ترتیب ۹/ ۱ هزار میلیارد دلار و ۳/ ۲ هزار میلیارد دلار به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۸ حدود ۳۷/ ۰ درصد کاهش و ۷۶/ ۰ درصد افزایش یافته و تراز تجاری این کشور در بازه زمانی مذکور منفی بوده است. طی ۹ ماهه سال ۲۰۱۹ تراز تجارت کالایی آمریکا با چین با کسری ۲۶۶میلیارد دلاری همراه بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل بهبود یافته است.

اما آمریکا در سال ۲۰۱۸ حدود ۶/ ۵هزار میلیارد دلار تجارت کالا و خدمات انجام داده که حدود ۵/ ۲ هزار میلیارد دلار آن مربوط به صادرات کالا و خدمات و حدود ۱/ ۳هزار میلیارد دلار آن نیز به واردات کالا و خدمات این کشور اختصاص داشته است. بر این اساس صادرات و واردات کالا و خدمات آمریکا در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ به ترتیب با رشد منفی ۳۷/ ۰درصدی و مثبت ۷۶/ ۰درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۸، به حدود ۸۷/ ۱هزار میلیارد دلار و ۳۵/ ۲هزار میلیارد دلار رسیده است.

در این چارچوب تراز تجاری آمریکا در تمامی فصول سال ۲۰۱۸ و ۹ماهه سال ۲۰۱۹ همواره منفی بوده و تغییرات اعمال شده در رابطه با افزایش نرخ تعرفه برای برخی مبادی وارداتی، تغییر قابل‌توجهی در کسری تراز تجاری این کشور ایجاد نکرده است.

مهم‌ترین مقاصد صادراتی آمریکا

صادرات کالایی آمریکا روند نزولی را از فصل سوم سال ۲۰۱۸ آغاز کرده که در فصل نخست سال ۲۰۱۹ این روند متوقف شده و مجددا تا فصل سوم سال ۲۰۱۹ ادامه یافته است. در مجموع، ارزش صادرات کالایی آمریکا در ۹ ماهه سال ۲۰۱۹ حدود ۲/ ۱ هزار میلیارد دلار بوده که نسبت به ۹ ماهه سال ۲۰۱۸ حدود ۸/ ۰ درصد افت کرده است. عمده‌ترین مقاصد صادرات کالایی آمریکا در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ شامل کشور‌های کانادا، مکزیک و چین به ترتیب با سهم حدود ۵/ ۱۴درصد، ۱۳درصد و ۴/ ۵درصد از کل صادرات این کشور است.

در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۸ نیز سه کشور مذکور عمده‌ترین مقاصد صادراتی این کشور بوده‌اند، با این تفاوت که میزان صادرات آمریکا به چین در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ نسبت به مدت مشابه سال گذشته، حدود ۱۵ درصد و صادرات به کشور‌های کانادا و مکزیک به ترتیب حدود ۱/ ۲درصد و ۲/ ۲درصد کاهش یافته است. در میان مهم‌ترین مقاصد صادراتی آمریکا در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹، «کانادا» در صدر فهرست دیده می‌شود. از سوی دیگر کشور‌های مکزیک، چین، ژاپن، بریتانیا، آلمان، کره، برزیل، فرانسه، هند، هنگ‌کنگ، سنگاپور، تایوان، ایتالیا و عربستان سعودی به ترتیب در رده‌های دوم تا پانزدهم قرار دارند؛ همچنین «سایر کشورها» در جایگاه شانزدهم، «اتحادیه اروپا» در رده هفدهم و «اعضای اوپک» در رده هجدهم مهم‌ترین مقاصد صادراتی آمریکا حضور دارند.

مهم‌ترین مبادی وارداتی آمریکا

روند صعودی واردات کالایی آمریکا که از فصل نخست سال ۲۰۱۸ آغاز شده بود در فصل نخست سال ۲۰۱۹ متوقف شده و مجددا در فصل دوم سال ۲۰۱۹ افزایش و دوباره در فصل سوم سال ۲۰۱۹ کاهش یافته است. میزان ارزش واردات کالایی آمریکا در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ حدود ۹/ ۱ هزار میلیارد دلار بوده که نسبت به ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۸ حدود ۲/ ۰ درصد کاهش یافته است. عمده‌ترین مبادی وارداتی آمریکا در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ شامل کشور‌های چین، مکزیک و کانادا به ترتیب با سهم حدود ۱۵ درصد، ۱۲ درصد و ۱۰ درصد از کل واردات این کشور است.

در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۸ نیز سه کشور مذکور عمده‌ترین مبادی وارداتی این کشور بوده با این تفاوت که میزان واردات از چین حدود ۱۴ درصد در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است. اما چین، مکزیک، کانادا، ژاپن، آلمان، کره، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، هند، تایوان، برزیل، سنگاپور، عربستان سعودی، هنگ‌کنگ به ترتیب در رده‌های اول تا پانزدهم مهم‌ترین مبادی واردات کالایی آمریکا در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ هستند. همچنین «سایر کشورها»، در رده شانزدهم، «اتحادیه اروپا» در رده هفدهم و «اعضای اوپک» در رده هجدهم این فهرست جای گرفته‌اند.

تراز تجاری آمریکا با جهان

طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹، کسری تراز تجارت کالایی آمریکا افزایش یافته است. در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸، کسری تراز تجاری آمریکا برابر با ۰۱/ ۶۵۵ میلیارد دلار ثبت شده که در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ با افزایش حدود ۵ میلیارد دلاری، حدود ۶۶۰ میلیارد دلار شده است. در این مدت عامل اصلی افزایش کسری تجاری در بخش کالایی، کاهش بیشتر صادرات نسبت به کاهش واردات بوده است.

تراز تجاری آمریکا با چین

به دنبال افزایش برخی تعرفه‌های مرتبط با اقلام وارداتی چین به آمریکا طی سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، با هدف کاهش کسری تراز تجاری آمریکا با چین، انتظار می‌رفت آثار این اقدامات در مبادلات تجاری دو کشور تاثیرگذار باشد. بررسی آمار تجارت کالایی آمریکا با چین نشان می‌دهد طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۸، هم صادرات کالایی آمریکا به چین و هم واردات کالایی آمریکا از چین، کاهش داشته است. طی این مدت، صادرات کالایی آمریکا به چین ۲/ ۱۴ میلیارد دلار افت کرده و در مقابل واردات کالایی آمریکا از چین نیز حدود ۵۵ میلیارد دلار کاهش یافته است. برآیند این دو اتفاق اگرچه باعث بهبود ۳/ ۴۰ میلیارد دلاری کسری تجاری آمریکا با چین شده، ولی رقم کسب شده، نتوانسته است تراز منفی حدود ۲۶۷ میلیارد دلاری آمریکا با چین را پوشش دهد.

تراز تجاری آمریکا با اتحادیه اروپا

طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹، تراز تجارت کالایی آمریکا با اتحادیه اروپا با کسری مواجه بوده است. بررسی آمار تجارت کالایی آمریکا با اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، هم صادرات آمریکا به اتحادیه اروپا و هم واردات کالایی آمریکا از این اتحادیه، افزایش یافته است. با وجود افزایش حدود ۱۵ میلیارد دلاری صادرات کالایی آمریکا به اتحادیه اروپا در مدت زمان مذکور، به دلیل افزایش حدود ۲۶ میلیارد دلاری واردات کالایی آمریکا از اتحادیه اروپا، کسری تجاری آمریکا با اتحادیه اروپا در ۹ ماه نخست ۲۰۱۹ نسبت به ۹ ماه نخست ۲۰۱۸، حدود ۹ درصد افزایش یافته است.

تراز تجاری آمریکا با کانادا

طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۹، تراز تجاری آمریکا با کانادا، با کسری همراه بوده است. طبق آمار تجارت کالایی آمریکا با کانادا طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۹ نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، همزمان صادرات و واردات آمریکا از کانادا کاهش یافته است. با وجود کاهش ۷/ ۲ میلیارد دلاری واردات کالایی آمریکا از کانادا، به دلیل کاهش بیشتر صادرات به میزان حدود ۵ میلیارد دلار، کسری تجاری آمریکا با کانادا طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۹ نسبت به ۹ ماهه ۲۰۱۸ افزایش یافته است. در نیمه نخست سال ۲۰۱۹، با وجود افزایش ۹۶۰ میلیون دلاری واردات خدمات آمریکا به کانادا، همچنان مقدار صادرات آمریکا به این کشور بیشتر بوده و به همین دلیل تراز تجاری آمریکا در بخش خدمات با این کشور مثبت بوده، ولی این مقدار نسبت به نیمه نخست سال ۲۰۱۸ با حدود ۵ درصد کاهش همراه بوده است.

تراز تجاری آمریکا با مکزیک

طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹، کسری تراز تجارت کالایی آمریکا با مکزیک افزایش یافته است. در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ کسری تراز تجارت کالایی آمریکا با مکزیک حدود ۵۹ میلیارد دلار بوده که در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ با افزایش ۱۷ میلیارد دلاری، به حدود ۷۶ میلیارد دلار رسیده است. در این مدت عامل اصلی افزایش کسری تجاری در بخش کالایی، کاهش همزمان صادرات و افزایش واردات، بوده است.