محمد جواد ظریف و حسن روحانی در نیویورک؛ چه اتفاقی می‌افتد؟

فرارو- ظریف وارد نیویورک شد. روحانی هم قرار است روز دوشنبه برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به آمریکا سفر کند. در حالی که تا دو هفته پیش صحبت از احتمال دیدار روحانی و ترامپ بود، حالا در آستانه سفر رئیس جمهور به نیویورک، ترامپ تحریم‌های جدیدی اعمال کرده است. به نظر می‌رسد در این سفر هم مانند سفر‌های قبلی قرار نیست اتفاق ویژه‌ای رخ دهد و اقدامات ایران محدود به دیپلماسی رسانه‌ای خواهد بود.

به گزارش فرارو، روز شنبه ۳۰ شهریور، وزیر امور خارجه ایران در بدو ورود به نیویورک گفت: «سفر نیویورک فرصت خوبی برای دیدار‌های رسانه‌ای و حضور در جمع اعضای اندیشکده هاست.» این اظهارات ظریف نشان می‌دهد حداقل سفر شخص او بیشتر در حوزه دیپلماسی رسانه‌ای تعریف شده است. رئیس جمهور هم که پیشتر گفته بود برای منافع ایران حاضر است با هرکسی دیدار کند روز دوشنبه عازم نیویورک می‌شود.

 

با توجه به اتهامات، تهدیدات و تحریم‌های جدید آمریکا بعد از حملات آرامکو به نظر نمی‌رسد حتی احتمال دیدار روسای جمهور دو کشور وجود داشته باشد چه برسد به اینکه قرار باشد از پیش بدانیم منفعتی در کار هست یا خیر.

روز گذشته و همزمان با عزیمت ظریف به نیویورک آمریکا تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرد. وزارت خزانه‌داری آمریکا روز جمعه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که بانک مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی و شرکت اعتماد تجارت پارس در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند. به گفته ترامپ این تحریم‌ها "بالاترین" سطح تحریم‌هایی است که تا به حال علیه یک کشور اعمال شده‌اند.

دونالد ترامپ که بعد از حملات انصارالله یمن به تاسیسات نفتی عربستان ایران را به دست داشتن در این حملات متهم کرده است مدعی شد ایالات متحده امریکا می‌تواند به پانزده نقطه در ایران حمله کند.

ظریف که این روز‌ها بار‌ها پاسخ اتهامات پمپئو و ترامپ در مورد دست داشتن ایران در حملات آرامکو را داده است احتمال حضور نماینده آمریکا در مذاکرات ۱+۴ را منتفی ندانست. او در مورد برنامه سفر به نیویورک گفت: «روز چهارشنبه جلسه وزرای خارجه ۱+۴ و پس از آن دیدار با وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و عمان را خواهم داشت.»

ظریف در مورد حضور آمریکا در این مذاکرات افزود: «پیوستن آمریکا به ۱+۴ چه به عنوان ۱+۵ چه به عنوان مهمان، ضرورتش پایان دادن به جنگ اقتصادی علیه ایران است.... همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند: توبه کنند و به میز مذاکره بازگردند، حتما به نتایج بهتری می‌رسند تا اینکه بانک مرکزی را دو یا چند بار تحریم کنند.»

وزیر امور خارجه کشورمان همچنین گفت: «امکان اینکه ۱+۴ به ۱+۵ تبدیل شود صفر درصد نیست، اما خیلی کم است.» ظریف با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد در شرایط کنونی تمهیدات برگزاری چنین جلسه‌ای ظرف چند روز آینده فراهم شود گفت:«البته در عالم دیپلماسی هیچ چیز غیر ممکن نیست.»

 

 

حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین الملل هم معتقد است در عالم سیاست هیچ چیز غیر ممکن نیست، اما از آنجایی که زمینه‌ای برای مذاکرات دو طرف فراهم نشده است به نظر نمی‌رسد در این سفر اتفاق خاصی بیافتد.

این استاد دانشگاه تهران در مورد سفر ظریف و روحانی به نیویورک به فرارو گفت: این سفر مانند سفر‌های قبلی است. رئیس جمهور و وزیر امور خارجه به نیویورک می‌روند و از موقعیتی که در آستانه مجمع عمومی سازمان ملل وجود دارد استفاده می‌کنند تا با رهبران دنیا در بالاترین سطح گفتگو کنند. اما فکر نمی‌کنم در این سفر اتفاق خاصی بیافتد.

بهشتی پور گفت: به هر حال ظریف، در راستای دیپلماسی عمومی سعی می‌کند سخنرانی و مصاحبه داشته باشد که می‌توان گفت این کار بیشتر جنگ رسانه‌ای است تا یک کار دیپلماسی به معنی اینکه مذاکره‌ای به نتیجه برسد و..

 

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: گیر اصلی با آمریکاست. آمریکا هم سیاست‌هایی اتخاذ کرده که ایران نمی‌تواند با آن‌ها کنار بیاید. آن‌ها هم با ایران کنار نمی‌آیند. بنابر این الان وضعیت طوری نیست که با انجام یک سفر به نیویورک مشکل حل شود. ارزیابی من این است که اختلافات جدی‌تر از این حرف‌هاست و تا زمانی که آمریکا ابزار تحریم را موثر می‌بیند دست از سیاست خود بر نمی‌دارد.

بهشتی پور گفت: آمریکا زمانی سیاست خود را تغییر می‌دهد که ببیند تحریم کارآیی ندارد که البته در شرایط موجود بعید است. آمریکا به سیاست خود ادامه می‌دهد. ایران هم حاضر نیست در این زمینه کوتاه بیاید، چون آن شرایطی که آن طرف تعیین کرده عملا برای ایران قابل پذیرش نیست. با این اوصاف باید گفت در سفر نیویورک هم قرار نیست اتفاق خاصی بیوفتد.

 

این کارشناس مسائل بین الملل در مورد احتمال حضور آمریکا در نشست ۱+۴گفت: باید واقع بین باشیم و بپذیریم زمینه‌ای برای مذاکره فراهم نشده است. اگر هم مقامات آمریکایی بیایند در مذاکرات ۱+۴ شرکت کنند بدان معنی نیست که می‌خواهند به برجام برگردند. در سیاست هیچ چیزی محال نیست، ولی شواهد و قرائن نشان می‌دهد خیلی احتمال ضعیفی وجود دارد که چنین اتفاق رخ دهد.

او ادامه داد: آمریکا اعلام می‌کند به منطقه نیرو می‌فرستیم و سعی می‌کنیم عربستان و امارات را راضی کنیم و از طرف دیگر می‌گوید ما دنبال راه حل‌های صلح آمیز هستیم. این‌ها نشان می‌دهد صحبت‌های آمریکا مبنی بر درخواست مذاکره تمامش تاکتیک رسانه‌ای و تبلیغاتی است. اصولا دم از صلح و مذاکره زدن چیز خوبی است. در دنیای امروز وقتی دولتی دم از مذاکره می‌زند یعنی میخواهد چهره خود را صلح طلب نشان دهد، ولی در عمل لشگر کشی می‌کند و نیرو اعزام می‌کند.

این استاد دانشگاه گفت: به هر حال در شرایط فعلی زمینه برای اینکه راه حلی پیدا شود وجود ندارد؛ ولو به اینکه آمریکایی‌ها در مذاکرات ۱+۴ شرکت کنند. اگر شرکت در این مذاکرات به معنای بازگشت به برجام باشد بله، نقطه عطفی می‌شود، ولی شواهد و قرائن نشان می‌دهد آمریکایی‌ها چنین کاری نمی‌کنند.

این کارشناس مسائل بین الملل در مورد تحریم‌های جدید آمریکا و ادعای ترامپ مبنی بر آمادگی برای اقدام نظامی گفت: ترامپ که می‌گوید می‌تواند حمله کند همه دنیا می‌دانند واقعا می‌توانند به ایران حمله کند، اما باید دید عواقب این کار چیست. آن‌ها در محاسباتشان می‌گویند خب الان ایران را تحریم می‌کنیم این سیاست تحریم با حداقل هزینه برای ما جواب می‌دهد. ارزیابی آن‌ها این است که با حداقل هزینه می‌توانند از طریق تحریم مساله را حل کنند چرا بروند سمت جنگ که باید بابت آن میلیون‌ها دلار هزینه کنند؟ همان انتقادی که ترامپ از اوباما و بوش پسر می‌کرد که چرا ما در افغانستان و عراق انقدر هزینه کردیم. اگر ترامپ به ایران حمله کند این انتقادات به خودش هم بر می‌گردد.

بهشتی پور در پایان گفت: بنابر این رویکرد آمریکا این است که می‌گوید فعلا از راه تحریم به اهداف خود می‌رسیم. چرا بیایم میلیون‌ها دلار هزینه کنیم؟ اینکه ترامپ دم از قدرت نظامی می‌زند بلوف نیست، آمریکا واقعا قدرت نظامی دارد و می‌تواند حمله کند، ولی عواقب آن حمله را نمی‌تواند بپذیرد، چون یک سری هزینه‌ها برای آن دارد. بنابر این من فکر می‌کنم در این شرایط آمریکایی‌ها سیاست انتظار را در پیش گرفته اند تا از طریق تحریم به اهدافشان برسند.