آیا ممکن است تصاویر موجود در اینستاگرام وجهه عربستان را تغییر دهند؟ ویوان نریم، نویسنده و خبرنگار سایت خبرگزاری بلومبرگ پاسخ میدهد: انجی لال، دختر گندمگونی که در اثر تابش خورشید پوستش سوخته است و معمولا با لباس شنا ظاهر میشود و وبلاگنویس مقیم لسآنجلس است و شاید شخص مناسبی برای صحبت کردن درباره مزایای زندگی در عربستان نباشد اما بهار ۲۰۱۹ با مشارکت ۸۰ هزار تن عکسهای خود را منتشر کرده و در این عکسها در حالی که در صحرای این کشور قدم میزند، به کاوش آثار باستانی عربستان میپردازد.
به گزارش ایسنا، برای لال سفر به عربستان فرصت ویژهای بود به خصوص اینکه هزینه این سفر پرداخت شده بود و مزیت بیشتر سفرش به این کشور در این بود که بسیاری از اینفلوئنسرهایی که از طریق لایکهای زیادی که در شبکههای مجازی درآمد کسب میکنند، در این سفر مشارکت داشتند.
لال و دیگر مشارکت کنندگان این سفر، برای عربستان هدیهای بودند که پس از محکومیت بینالمللی این کشور در پی قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار و منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸ به ارمغان آورده شدند. نریم به اقدامات محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان برای توسعه کشور خود و اصلاحات آن قبل از قتل خاشقجی اشاره کرد و اینکه امروز عربستان به دنبال غلبه بر موج محکومیتهای بینالمللی است و ولیعهد و مسؤولان از اینفلوئنسرهایی مانند لال استقبال میکنند.
نریم میگوید، سفرش به عربستان از طریق برنامه "پروتال عربستان" ترتیب داده شد و او از دو سال پیش با حمایت شرکتهای عربستانی، سفرهایش به عربستان را آغاز کرد و شاهزاده سعودی ترکی الفیصل، مدیر سابق سازمان اطلاعات که برای مدت کوتاهی سفیر عربستان در آمریکا پس از حملات سپتامبر ۲۰۰۱ بود، از نریم میزبانی کرد.
بن سلمان محدودیتهای اجتماعی را کاهش داده و به مناسبتهای هنری مانند کنسرت موسیقی داوید گتا از دیجیهای فرانسوی و مسابقه رالی که تعدادی از اینفلوئنسرها در آن حضور داشتند، ترغیب کرده است. در این راستا، عربستان پایان سال جاری یک مسابقه بزرگ بوکس برگزار خواهد کرد و قصد دارد روادیدهای توریستی را برای نخستین بار در پایان ماه جاری صادر کند اما ولیعهد حتی اگر محدودیتهای اجتماعی را کم کند، دست به سرکوبگری مخالفان، زندانی کردن آنها و تشدید جنگ در یمن زده است، اقداماتی که بی سر و صدا نام عربستان را از زمان حملات یازده سپتامبر به عنوان یک متحد قابل پیش بینی، خدشهدار کرده است.
ترکی الفیصل به مهمانان "پروتال عربستان" گفت: آنچه برای این جوانان نشان میدهیم تصویری دیگر از داستان عربستان است که آنها در رسانهها میخوانند. ترکی اذعان داشت که عربستان کارهای زیادی برای تاثیر گذاشتن روی مواضع دیگران دارد.
عربستان تلاش میکند، وجهه خود را به عنوان یک قدرت انعطافپذیر در رقابت با ترکیه احیا کند و در این زمینه در حالی که مسؤولان، هنرمندان سعودی را تحت فشار گذاشته و برای سیاستمداران و کنسرتهای موسیقی میلیونی هزینه کردند اما وبلاگنویسهای اینفلوئنسر نقش مهمی را ایفا میکنند.
بن فریمن، مدیر "ابتکار عمل شفافیت برای تأثیرات بینالمللی در مرکز سیاستهای بینالمللی در واشنگتن" میگوید، تلاشها نشان میدهند که سعودیها برای تحت تاثیر گذاشتن غرب به چیزی فراتر از گروههای لابی و شرکتهای تبلیغاتی و روابط عمومی میاندیشند. نخستین تلاشهایی که عربستان از طریق آن خواست خود را نشان دهد به دلیل قتل خاشقجی متوقف شدند و بنابراین منطقی است که این کشور به دنبال راههایی برای این تاثیرگذاری باشد. از زمان قتل این روزنامهنگار و قطعه قطعه شدنش در کنسولگری عربستان در استانبول، شرکتهای روابط عمومی به لکه ننگی تبدیل شدهاند و تعدادی از مدیران شرکتهای سرمایهگذاری روابط خود را با عربستان قطع و سفرهایشان را لغو کردند، هرچند که برخی از آنها در حال حاضر سفر خود را آغاز کردهاند.
نریم میگوید، برنامهای مانند "پروتال عربستان" پنج سال پیش، هنگامی که پلیس مذهبی در خیابانها و بازارها میگشت و از زنان میخواست روبنده بزنند، مطرح نبود.
عربستان در حال حاضر تلاش میکند وجههاش را از طریق شبکههای مجازی تلطیف کند و با وجود محدودیتهایی که عربستان روی رفتارهای شهروندانش اعمال میکند، مطمئنا آنچه برنامه "پروتال عربستان" ارائه میدهد، آن هم در کشوری بسته مساله جالب توجهی است.
از میان مشارکتکنندگان در سفرها به عربستان، یک زن در برنامه تلویزیونی آمریکایی "بچلر" شرکت کرد و در این برنامه ستارههایی را در شب نظاره میکنند و لال در صحرای عربستان با مردی که صورت خود را پوشانده و پیراهن ندارد، عکس گرفته است.
پس از اینکه نلیک وان زاندورت گویسپل، وبلاگنویس اینفلوئنسر هلندی – استرالیایی طی یک سفر کاری وارد عربستان شد، برنامه پروتال عربستان فعالیت خود را آغاز کرد و این اینفلوئنسر فرصتی یافت تا ایده نشان دادن تصویری دیگر از عربستان را مطرح کند و آن را در مناسبتی که دانشگاه جورجتاون برگزار کرد ضمن صحبت با ترکی الفیصل به او پیشنهاد کرد و در پی آن نخستین گروه از دانشجویان دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۱۸ تشکیل شد و از طریق برنامه مذکور بیش از ۲۰۰ تن از دانشجویان، وبلاگنویسان و اینفلوئنسرها از عربستان دیدن کردند و هزینه سفر آنها نیز تامین شد.
شرکتهایی مانند شرکت مخابرات عربستان (تیلکوم) و موسسه صنایع عربستان و خطوط هواپیمایی این کشور از برنامه پروتال عربستان حمایت میکنند. گویسپل میگوید: این به این معنی نیست که من حامی عربستان بوده یا دستورکار سیاسی دارم اما شیوهای که به این کشور ارائه میدهیم منصفانه و عادلانه است و با چشمانداز ریاض همخوانی دارد که تلاش میکند وجهه خود را به عنوان قدرت انعطافپذیر در رقابت با ترکیه احیا کند و در این زمینه در حالی که مسؤولان، هنرمندان سعودی را تحت فشار گذاشته و برای سیاستمداران و کنسرتهای موسیقی میلیونی هزینه کردند اما وبلاگنویسهای اینفلوئنسر نقش مهمی را ایفا میکنند.
برخی از لایککنندگان هم که لال را دنبال میکنند، او را مورد انتقاد قرار داده و به انجام تبلیغات برای عربستان متهمش کردند، این در حالی است که برخی دیگر نوشتههای او را درباره سفرش به عربستان، چگونگی ورودش به بخش ویژه مردان در قهوهخانه استاربکس، اظهارنظرات سعودیها درباره قتل خاشقجی و اینکه آنها به این اقدام دولتشان افتخار نمیکنند، میخوانند. لال هم در مصاحبهای با سایت بلومبرگ از موضع خود دفاع کرده و گفت، آنچه نوشته است برای بسیاری حائز اهمیت است.