اگر اعتقاد به حجاب داریم باید حداکثر فضاهایی که دختران میتوانند در آنجا حجابشان را بردارند، فراهم سازیم. من دیروز با آقای حداد عادل در این موضوع صحبت میکردم و ایشان میگفتند که مدرسه دخترانهای که زیر نظر مجموعه ایشان است، سال هاست که اشراف ندارد و دختران مکلف هستند که با ورود به مدرسه مقنعه را بردارند.
معصومه ابتکار معاون زنان و امور خانواده رئیس جمهوری در گفتوگویی تفصیلی پیرامون بحث عفاف و حجاب و فعالیتهای دولت در این بخش به لزوم پرداختن به سبک زندگی ایرانی – اسلامی پرداخت.
به گزارش خبرگزاری بسیج؛ معصومه ابتکار معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به منسبت هفته عفاف و حجاب، فعایتهای دولت در این بخش را تشریح کرده و گفت: ما قوانین خیلی خوبی بعد از انقلاب وضع کردیم خیلی هایش بهبود پیدا کرده است. اما گاهی اوقات هنوز در اجرا هم سلیقهای بخورد میشود و هم اشکالات و موضوعاتی وجود دارد. متن کامل این گفتگوی تفصیلی بدین شرح است:
به مناسبت هفته عفاف و حجاب که در روزهای پایانی آن قرار داریم، خدمت شما رسیده ایم. به عنوان اولین سؤال از حضور شما: «عملکرد معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری، در موضوع عفاف و حجاب در حوزههای ترویج و تعمیق آن در این چند سال چه و چگونه بوده است.»
- ابتکار: ما به طور مشخص در چند زمینه کار کرده ایم؛ یکی از مهمترین کارهای ما حمایت از لباسهای ایرانی – اسلامی است. حمایت از طراحی، تولید و عرضه این لباسها با همکاری وزارت ارشاد و ستادی که به همین منظور در آنجا تشکیل شده است.
همینطور همکاری و حمایت از بخش خصوصی و فعالینی که در عرصهی عرضهی لباس با هویت ایرانی – اسلامی کار میکنند، از دیگر اقدامات ما است. حمایت از نمایشگاههای لباس و حتی نمایشگاههای مجازی از دیگر اقدامات ما است. همچنین تفاهم نامه با وزارت ارشاد در حمایت از لباس ایرانی، لباسهای سنتی و قومی امضاء کرده ایم.
حجاب یکی از محورهای گفت: وگوی بین نسلی ماست
از نظر ما حمایت از فعالین حوزه لباسهای ایرانی، یکی از مهمترین موضوعات عفاف وحجاب است. زیرا از اشتغال تا تولید و رونق ملی را در بر میگیرد و اکثریت فعالین این حوزه از طراحان تا دوزندگان و تولیدکنندگان را بانوان تشکیل میدهند.
از زاویه دیگر: یکی از محورهای گفت: وگوی بین نسلی ما بحث "حجاب" است. ما برنامهای را در سطح ملی، تحت عنوان «اول گفت: وگوی ملی خانواده» و بعد «گفت: وگوی بین نسلی» داریم که موضوع مهارتهای زندگی و مهارتهای ارتباطی از محورهای مهم این گفت و گوهاست که با هدف تحکیم بنیان خانواده و تقویت روابط درون خانواده و درون جامعه از جمله روابط بین نسلی انجام میشود.
در نشستهای گفت و گوی بین نسلی که با آقای بطحایی وزیر وقت آموزش و پرورش برگزار کردیم، یکی از موضوعاتی که جوانان خودشان مطرح میکردند، مسئله حجاب بود. «اعتقاد داریم برای تبیین موضوع حجاب و درون سازی این ارزش، لاجرم باید درهای گفت: وگو را باز کنیم و اجازه دهیم نسل جوان، سوالاتش را مطرح و پرسشگری کند و طبعاً در یک گفت: وشنود منطقی و سازنده، موضوع حجاب مطرح شود.»
این گفت: وگوها در سطح مدارس با موضوع عفاف وحجاب شکل میگیرد؟
-ابتکار: یکی از موضوعات این گفت: وگوها "حجاب" است. جوانان موضوعات متعدد و مختلفی را مطرح میکنند. یکی از موضوعاتی که به عنوان موضوع مورد علاقه شان مطرح کردند "حجاب" بود. ما هم در برنامه ریزی که انجام دادیم هم با همکاری وزارت آموزش عالی "سفیران گفت: وگو در قالب تشکلهای دانشجویی" و هم با همکاری آموزش و پرورش در قالب" نشستهای گفت: وگوی بین نسلی"، موضوع "حجاب" یکی از مباحثی است که برایمان بسیار مهم بوده است.
در بُعد نظری، حمایت از پژوهشها و مطالعاتی که در موضوع پوشش و لباس ایرانی (هم جنبه هویت ایرانی و هم حجاب را دارد) بوده در دستور کارمان داریم. آن هم با این هدف که در سیاست گزاریها تأثیرگذار باشیم.
یکی از موضوعاتی که به نظر ما در بحث عفاف و حجاب، اهمیت بسیاری دارد و خیلی هم در این زمینه تلاش کرده ایم، بحث «تعمیق باورهای دینی» است. در این مسیر از مباحثی که کمک کند تا جوانان، شناخت درستی از مفاهیم دینی، مباحث اخلاقی رفتاری و سبک زندگی ایرانی - اسلامی کسب کنند، حمایت میکنیم.
همچنین در کارگروه «اصلاح الگوی مصرف» یکی از محورهایی که به آن میپردازیم «سبک زندگی ایرانی – اسلامی» که یکی از موضوعات آن بحث «پوشش و نوع لباس» است که میتواند در برگیرند حجاب و حمایت از تولید ملی باشد.
از سوی دیگر ما اعتقاد داریم در بحث حجاب باید ایجابی کار کنیم. اگر اعتقاد به حجاب داریم باید حداکثر فضاهایی که دختران میتوانند در آنجا حجابشان را بردارند، فراهم سازیم.
در بحث حجاب باید ایجابی کار کنیم
مثلا مدرسه! اگر مدرسهای دخترانه است باید سعی کنیم، اشراف نداشته باشد و در آنجا بچهها آزاد باشند. کما اینکه من دیروز با آقای حداد عادل در این موضوع صحبت میکردم و ایشان میگفتند که مدرسه دخترانهای که زیر نظر مجموعه ایشان است، سال هاست که اشراف ندارد و دختران مکلف هستند که با ورود به مدرسه مقنعه را بردارند. ما هم در این زمینه کاری را با آموزش و پرورزش آغاز کرده ایم که با مطالعه کامل مدارس و تقسیم بندی آنها در ۴ تا ۵ طبقه، بررسیها ادامه دارد. گزارش اولیه نیز تهیه شده است. ما با وزارت اموزش و پرورش و سازمان برنامه در رفت و آمد بودیم که ابتدا مدرسه بزرگ را برای این منظور، مهیا و مناسب سازی کنیم.
به نظر میرسد که کشور ما در این طور مباحث باید بیشتر کار کند، یعنی جاهایی که میتوانیم فضا را سالم سازی و مناسب سازی کنیم تا دختران حجاب شان را برداند؛ بیشتر مهیا کنیم. جاهایی مثل پارکهای بانوان. یکی از سیاستهای ما حمایت از پارکهای بانوان است و در این زمینه گرفتن اعتبار برای استانها بخشی از اقدمات ماست.
گفتید که یکی از مهمترین کارهایی که در بحث حجاب و عفاف انجام دادید، حمایت از طراحی، تولید و عرضه این لباسها با همکاری وزارت ارشاد است، اما چیزی که ما در بازار پوشاک میبینیم، مانتوها و لباسهایی است که مناسب فرهنگ و خواست اکثریت جامعه بانوان ما نیست! این تفاهم نامهها و حمایتهایی که شما از آنها نام بردید آیا هنوز عملیاتی نشده اند یا در مسیر عملیاتی شدن مشکلاتی وجود دارد؟
-ابتکار: آقای دکتر قبادی، مسئولیت کارگروه مد و لباس را برعهده دارند و برای این موضوع؛ بنیاد و ستادی تشکیل داده اند، آنها مسئولیت این کار را از نظر اجرایی به صورت مستقیم دارند. کارگروه مد و لباس، محلی برای سیاست گزاری و نظارت است. ما در این دو عرصه مسئولیتی به صورت مستقیم نداریم و فقط جاهایی که فکر میکنیم، میتوانیم در ترویج سبک زندگی خوب در بحث انتخاب پوشش کمک کنیم، به صورت حمایتی وارد عمل میشویم.
اعتقادمان بر این است که اگر ما طراحیهای قشنگ در حوزه لباس به جامعه ارائه دهیم، جوانان ما نیز میتواند انتخابهای خوب داشته باشند. انتخابهایی که هم پوشش شان را در بربگیرد و هم چهارچوبهای عفاف و حجاب را رعایت کند. انتخابهایی که هم جذاب باشد و هم ایرانی. یعنی؛ از نظر رنگ، طرح و نوع کار متعلق به ایران و دارای هویت ایرانی باشد.
شما در یکی معنای کلی میگویید «حمایت از البسه ایرانی» بفرمایید، این حمایتها در چه قالبی صورت میگیرند؟
-ابتکار: حمایت ما در قالب، حمایت مالی از نمایشگاههای پوشاک و لباس ایرانی – اسلامی است. نمایشگاههایی که گاها مشترک با دولت یا بخش خصوصی برگزار میشود. همینطور تأمین اعتبارات نمایشگاههای دانشجویی با جهت گیری توجه به لباس دختران ایرانی، حمایت از دانشجویان رشته طراحی که در کنار درس مشغول به این کار مهم هستند نیز از دیگر کارهای ما است که امسال در سه دانشگاه صورت گرفت.
در راستای حمایت از تولید پوشاک ایرانی که کیف، زیورالات و لباس بانوان ما را نیز در بر میگیرد، امسال روز دختر کارزاری تحت عنوان «تار و پود زندگی» برگزاری کردیم که در آن دست بندهای سوزن دوزی شده دختران و زنان سیستان و بلوچستان عرضه شده بود. این نوع صنایع دستی هم کار ایرانی است هم هویت ایرانی دارد و هم دختران ایرانی آن را دوست دارند. چرا ما باید تبلیغ این دست صنایع را که حس خوب فرهنگ خومان را دارد؛ نداشته باشیم؟ و منتظر این باشیم که سایرین در کلیپها و فیلمهای شان زیورآلاتی را تبلیغ کرده و مد کنند!
اما در بحث تولید داخل این نکته را در نظر باید داشت که بخاطر بحث ارز، عرضه پوشاک خارجی کمتر از گذشته شده است و تمرکز بر البسه ایرانی است. اگر چه بر اساس گزارشات خیلی از تولیدات داخل با مارکهای خارجی به بازار عرضه میشوند!.
قاچاق بزرگترین ضربه به اقتصاد ماست و در بحث پوشش نیز شاهد قاچاق انواع لباسها و لوازمی هستیم که مورد استفاده بانوان و دختران قرار میگیرد و هیچ تناسبی هم با فرهنگ ما ندارد، از طرح روی لباسها گرفته تا طرح کیف و لوازم التحریر دانش آموزان، آیا معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری در این زمینه رایزنیها و مطالباتی را با وزارت صمت داشته است؟
- ابتکار: در این موضوع یک سمت، قاچاق کالاست که مقابله با آن وظیفه دستگاههای نظارتی است. متأسفانه قاچاق فقط مخصوص پوشاک و لوازم تحریر نیست و در خیلی از زمینهها شاهد این موضوع هستیم در حالیکه مبارزه با آن هم بسیار مشکل است. هر چند همانطور که گفتم با توجه به قیمت ارز و گران بودن این کالاها امروز، کمتر شاهد این موضوع هستیم و استفاده از این دست لوازم وارداتی از حالت عمومیت خارج شده است!.
سمت دیگر کار، تبلیغ برندهای ایرانی است. در این زمینه ما هم رقابت فرهنگی داریم و هم جنگ اقتصادی. در جنگ اقتصادی طرفین به دنبال گرفتن بازار هستند، پس ما هم باید در مقابل قاچاق و تبلیغ کالاهای وارداتی به تبلیغ و حمایت از کالاها و برندهای ایرانی بپردازیم که ما هم در این زمینه تلاشها و کارهایی انجام داده ایم.
برای فرهنگ ایرانی اسلامی خودمان جاذبه ایجاد کنیم
-ابتکار: یک زمانی ما میتوانیم ایجابی کار کنیم، تشویق و حمایت داشته باشیم و یک موقع نیز دستگاههای نظارتی باید وارد شوند. اما ما باید این هنر را داشته باشیم که برای فرهنگ ایرانی اسلامی خودمان جاذبه ایجاد کنیم.
البته باید این نکته را مد نظر داشته باشیم که موضوع حجاب از جنس نرم است و نیاز به کار، استدلال و سعه صدر دارد. گفت و گوی بین نسلی که اشاره کردم، اساسش این است که برای شنیدن صحبتهای جوانان، سعه صدر داشته باشیم هر چند حرفهای شان تند یاشد، هر چند در چیزهایی شک کنند یا چیزهایی را انکار نمایند! اگر ما اجازه ندهیم سوالات خوشان را در قالب یک فضای فرهنگی خوب، مطرح کنند، این مسائل حل نخواهد شد.
پای درد و دل خیلی از جوانان که مینشینیم حتی بانوانی که پوشش مانتو دارند، معترض وضع موجود بازار لباس مخصوصا مانتو هستند. همه به این نکته اشاره میکنند که تهیه لباس و مانتو مناسب دچار مشکل هستند و مدلها و طرحهای مد نظرشان یا نیست یا به سختی میتوانند تهیه کنند؟
- ابتکار: چر! شما الان به بازار بروید همه جور لباس پیدا میشود. بله ممکن است لباسهایی هم باشد که خیلی از خانمها بگویند اینها با شئونات ما اصلاً سازگاری ندارد، ولی لباسهای وجود دارد که هم ایرانی اند، هم زیبا هستند و هم الزامات حجاب را در بر میگیرند. این دست لباسها این روزها خیلی بیشتر از گذشته پیدا میشوند. ولی این را نباید فراموش کرد که بازار به مخاطب نگاه میکند! اینکه مخاطب به دنبال چه میگردد و بعد تولیدات خود را عرضه میکند.
از این رو ما باید بر روی مخاطب خود از بُعد فرهنگی کار کنیم. این بُعد فرهنگی زیبا جلوه دادن هنر و فرهنگ ایرانی است. زیبایی خود تولید جاذبه میکند و جاذبه زمینهی انتخاب را فراهم خواهد کرد. اگر مدل و طرح قشنگ، توأم با چهارچوبهای حجاب باشد شما به صورت ناخودآگاه زمینه را برای انتخاب خوب، برای خریدار فراهم کرده اید در حالی که عزت نفس فرد حفظ شده و بدون آنکه حس کند محدودیتی برایش قائل شده اند به سلیقه خودش انتخاب زیبایی انجام داده است.
فرض را بر انجام شدن این گفت: وگوها قرار میدهیم، اگر درصدی از افراد پذیرش نداشتند چه باید کرد؟
- ابتکار: این مسئله یک قانون است، قانون را باید رعایت کرد و کسی در این مورد بحثی ندارد و همه قبول داریم. در حوزه حجاب هم اینگونه است. قبل انقلاب عدهای حجاب نداشتند و خیلی از بانوان بی حجاب بعد از انقلاب وقتی دیدند فضا برای انتخاب خوب فراهم شده، وقتی گفته شد که این هویت ایرانی است، وقتی گفته شد که این هویت زنی است که میخواهد زیبایی هایش را محافظت کند و زیبایی فکر و اندیشه اش را عرضه کند، حجاب را انتخاب کردند و با جان و دل پای مسئله حجاب آمدند.
حالا بیاد ببینیم چرا اینطور شد؟ چون اعتقادی به آن رسیدند، «ما اعتقاد داریم اگر خوب بشینیم گفت: وگو کنیم، خوب هم یعنی اینکه مفاهیم قرآنی را جامع ببینیم؛ قرآن یک سری مفاهیم پایه و کلیدی دارد و یک سری متشابهات دارد. در یکی از مفاهیم پایه خداوند میفرماید: «لقد کرمنا بنی آدم»؛ یعنی ما انسان را با کرامت آفریدیم. خود نسل شما حق دارید به درکی که نسل ما از انقلاب رسید، برسید.
خانم دکتر خیلیها به این درک رسیده اند! و واقعا به آن اعتقاد دارند.
- ابتکار: بله خیلیها رسیده اند و خیلیها هم نرسیده اند! قبول کنید خیلیها حتی زمان انقلاب نرسیدند! انقلاب آزاد بود این نبود که همه باید در تظاهرات میآمدند و ..، ولی عامه مردم آمدند، چون برحق بود. این اتفاق الان هم باید بیفتد.
ما همیشه شما را با حجاب چادر دیده ایم. آیا از حضور محجبه خودتان با چادر در مجامع عمومی خارج از کشور و در عرصه تعاملات بین المللی به عنوان معاون رئیس جمهور؛ خاطرهای دارید برای خوانندگان ما تعریف کنید. اینکه حجاب شما چه تأثیری بر مخاطبین یا مهمانان و میزیانان خارجی شما داشته است؟
- ابتکار: در دوران نوجوانی حجاب من تونیک و روسری بود، حتی زمانی که در مدارس بین المللی تحصیل میکردم. به صورت استدلالی به این حجاب رسیده بودم. وقتی انقلاب شد ۱۸ ساله بودم. در جریان انقلاب اسلامی باز هم مباحث فکری و اعتقادی، زمینه بروز این مطالبه هویت ملی و ایرانی را فراهم کرد. مخصوصا مباحثی که دکتر شریعتی مطرح میکرد اینکه از کجا آمده ایم و به کجا میرویم؛ اینکه نه هویت غربی به کار ما میآید و نه بازگشت صرف به نگاه سنتی که کارایی برای زندگی امروز ندارد؛ اینکه ما باید به دنبال نگاه دینی بروز و پویای انقلابی باشیم تا برای زندگی ما کارکرد مثبتی داشته باشد.
برای زندگی زن مسلمان، موضوع مهم، مسئله پوشش و حجاب است. برای من این حجاب در مقطعی " مانتو" بود و در مقطعی هم چادر را انتخاب کردم. مخصوص زمانی که دو فرزند کوچک داشتم درست نگه داشتن و حفظ چادر برایم سخت بود. اما بعد از قبول مسئولیتهای رسمی از سال ۷۶ تا کنون به طور کامل چادر دارم که لباس رسمی جمهوری اسلامی ایران است و خیلی هم با افتخار آن را استفاده میکنم.
اما اعتقاد دارم که باید تنوع پوشش را با حفظ الزامات و چهارچوب پوشش در نظر بگیریم. بانویی که پزشک است یا استاد دانشگاه است نمیتواند با چادر در آزمایشگاه حاضر شود. مثلا من استاد تمام دانشگاه هستم و نمیتوانم در آزمایشگاه با چادر حاضر شوم، اما در فرم رسمی در اجلاسهای بین المللی و شکل رسمی کار به عنوان مسئول بحث چادر، مفهوم مهمی پیدا میکند و یک نماد است. اما خانمها این حق را دارند که انتخابهای دیگر داشته باشند و حق انتخاب تنوع حجاب با رعایت الزامات پوشش اسلامی بسیاری مهم است چرا که کمک میکند بانوان ما انتخاب خوب را انجام دهند.
فضای مجازی اکنون یکی از دغدغههای اصلی خانوادهها و دغدغهمندان مسائل اجتماعی –فرهنگی کشور شده است. اینکه بیشترین آسیبها در این فضا بر زنان و دختران و استحکام بنیان خانواده وارد میشود شما به عنوان متولی امور زنان و خانواده در دولت چه تمهیداتی برای ایمن سازی بانوان و خانوادهها و چه اقداماتی در تقابل با این تهاجمات فرهنگی داشته اید؟
- ابتکار: درست است در اینجا هم رقابت فرهنگی وجود دارد. آنها به دنبال برتری فرهنگی و تحمیل سبک زندگی خود و پیدا کردن بازار برای محصولات شان هستند. در برخورد با این موضوع، اولین راه حل آن است که ما هم جاذبههای خود را داشته باشیم و سبک زندگی خوب ایرانی – اسلامی خود را معرفی و ترویج کنیم از پوشش و لباس ایرانی گرفته تا شیوهها و روشهایی که میتوانیم استحکام خانوادهها را بیشتر کنیم.
یکی از آسیبهای جدی خانواده در بحث فضای مجازی، اختلال ارتباطات است. یعنی فضای مجازی، ارتباطات داخل خانواده را مختل کرده است و این فقط مختص ایران نیست!. در این مورد «آموزش نحوه صحیح استفاده از فضای مجازی از اقدماتی است که ما با همکاری وزارت ارتباطات و آموزش و پرورش در حال انجام هستیم.»
در این زمینه بطور اخص با آموزش و پرورش قرارداد مشخصی داریم که طراح اصلی و نظریه پرداز کار آقای دکتر گلزاری در بحث مهارتهای زندگی و تربیتی است. اینکه ما چطور میتوانیم مهارتهای خوب زندگی از جمله مهارتهای ارتباطی را در بین خانوادهها و دانش آموزان ترویج کنیم تا هم دانش آموزان بتوانند در مقابل این آسیبها مصونیت داشته باشند و هم در خانوادهها روابط بهتری را برقرار کنند.
شما مؤکدا در مورد اهمیت هویت برای جوانان صحبت میکنید که باعث مصونیت جوانان در برابر تهاجمات فرهنگی میشود، برای ایجاد و حفظ این هویت چه اقداماتی را انجام داده اید؟
- ابتکار: ۹ یا ۱۰ محور طرح درس مهارتهای زندگی را مشترکا با آموزش و پروزش داریم. عناوینی که بچهها در بحث زندگی به آن احتیاج دارند را در این طرح درست آورده ایم. عناوین حقوقی، بحث نشاط، مهارتهای ارتباطی، مبانی درست فکر کردن، مبانی ارتباط گرفتن با خدا، ارتباط گرفتن فرد با خودش و اعضای خانواده و جامعه ... ما این بحث را در آموزش و پروش کم داشتیم، اما مدتی است که نظام آموزش و پرورش به آنها میپردازد و ما از شرکای اصلی این طرح هستیم.
یکی از کارکردهای فضای مجازی، نیازسازی برای مخاطبان خود است. نیازسازیهایی که با واقعیت نیازهای اساسی بانوان تا حد زیادی فاصله دارد، با توجه به اشرافی که به حوزه زنان دارید مهمترین نیاز فرهنگی بانوان را چه میدانید و برای تحقق آن چه قولی میتوانید به زنان جامعه بدهید؟
- ابتکار: دختران ما خیلی به مسئله آموزش علاقمند هستند و خدا را شکر میتوانیم بگوییم: «تقریبا عدالت آموزشی در بحث عدالت جنسیتی در کشور ما وجود دارد. میتوانیم بگوییم «در آموزش تقریبا فضای خیلی خوبی برای دختران مان در مدارس ابتدایی و متوسطه و دانشگاه وجود دارد. ولی جاهایی مخصوصا در مناطق مرزی ما هنوز برای دختران، محدودیتهایی وجود داردا به دلایلی دختران از تحصیل باز میمانند. این دختران مطالبه دارند که در محل زندگی شان خوابگاه.. فراهم شود تا بتوانند ادامه تحصیل بدهند. این یکی از مسائل مهم فرهنگی ماست که قبل از انقلاب ۳۸ درصد دختران ایرانی دست رسی به آموزش نداشتند و الان به ۴ درصد رسیده است. ولی به نظر ما ۴ درصد هم زیاد است باید به صفر برسد.
یعنی فراهم کردن بستر آموزش همه دختران ایرانی، اولویت اول شماست؟
ابتکار: این یکی از موضوعات مهم است. بحث بعدی قوانین و مقررات است. ما قوانین خیلی خوبی بعد از انقلاب وضع کردیم خیلی هایش بهبود پیدا کرده است. اما گاهی اوقات هنوز در اجرا هم سلیقهای بخورد میشود و هم اشکالات و موضوعاتی وجود دارد.
مثلا همین حکم وحدت رویه دیوان عالی که برای دیه زن و مرد بود – حالا به بحث دیه که به چه کسی میرسد، نمیخواهیم وارد شویم –، ولی حسش، حس تبعیض بود و خیلیها روی این موضوع بحث نمیکردند که مفهوم دیه، مفهوم بخش اقتصادی است.
۳۰ درصد ارزش تولید ناخالص ملی ما کار خانگی زنان است
ما ۲ مطالعه در سالهای ۸۵ و ۹۵ کردیم و این مطالعان نشان میدهد که نزدیک ۳۰ درصد ارزش تولید ناخالص ملی ما کار خانگی زنان است. کارهایی که خانمها اکثرا بی مزد و منت و عاشقانه برای خانواده خود انجام میدهند. نقشهای اقتصادی زنان رو به افزایش است و ما باید اینها را ببینیم این مضاعف در کنار کار خانه، بانوان در بیرون هم کار میکنند و چطور میتوانیم بگوییم دیه اش نصف!
وقتی این تصمیم را دیوان عدالت عالی مطرح کرد، حس رفع تبعیض و تحقق عدالت را در جامعه دیدیم. این نوع اقدامات، اتفاقات خوبی است. این نوع تصمیمات در چهارچوب شرع مقدس اسلام نشان میدهد که تعالیم اسلامی ما ارزشمندترین تعالیم برای زندگی بشر و تعالی انسان است.
ولی خیلی از مباحث و مبانی شرعی ما نص صریح قرآن نیست از جمله همین دیه، قرآن صراحتی در مورد نصف بودن دیه زن و مرد ندارد چنانچه برای ارث وجود دارد و آنچه دیوان عالی تصمیم گرفته خلاف شرع نیست و قابلیت اجرا دارد.
اگر دختران حس میکنند از چیزی محروم شده اند یا گفته میشود که کاری را نمیتوانند، بکنند یا جایی نمیتوانند، بروند، در پسش باید دلیل وجود داشته باشد نه اینکه تصور کنند، چون زن هستند، نمیتوانند آن کار را انجام دهند یا از رفتن به جایی منع شده اند. حال به قول شما چه این مباحث برای شان مسئله سازی شده باشد و چه واقعا مسئله شان باشد؛ ما تلاش میکنیم رفع سوء تفاهم کنیم.
از طرف دیگر برای دختران و خانمها ما هم خانواده از اهمیت بالایی برخوردار و هم نقش اقتصادی زنان در خانه و برقراری تعادل بین کار و خانه اهمیت بسیاری دارد. ما الگوی غربی را از آن جهت که یکی را به نفع دیگری زن، الزما باید قربانی کند، قبول نداریم.
ما فکر میکنیم باید کمک کنیم – هم دولت و هم قوانین و هم خانواده – برای اینکه زنان هم نقش خانوادگی و مادری که نقش کلیدی برای زنان است حفظ شود و هم جایی که زن دوست دارد و شرایطش مهیا است بروند تحصیل و کار کند یا حتی در خیریهای فعالیت اجتماعی داشته باشد.
در هفته عفاف و حجاب هستیم، خانم ابتکار به عنوان معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، چه قول عملیاتی در زمینه برنامههای عفاف و جاب به بانوان جامعه میدهد؟
-ابتکار: در چهار محوری که اعلام کردیم تلاش میکنیم و قول میدهیم تلاشهای مان را دامه دهیم. «گفت: وگوی بین نسلی برای ما بسیار مهم است و حتما یکی از محورهای گفت: وگوی بین نسلی مان مسئله حجاب است.»
در حمایت از تولید کنندگان داخلی، حمایت از پوشاک ایرانی و حمایت از رونق تولید ملی در بحث پوشش ایرانی – اسلامی کارهایی انجام خواهیم داد. البته اقدامات ما در این زمینه حمایتی خواهد بود کار اصلی با ما نیست. در کارهای مشترک با آموزش و پرورش در توسعه فضاهای مناسب دختران که توانند راحت در مدارس ورزش کنند و نشاط داشته باشند نیز حتما تلاش خواهیم کرد.
با دستگاههایی که در بحث پارکهای بانوان و فضاهای ورزشی بانوان مسئولیت دارند مثل وزارت ورزش و وزارت کشور، همکاری خواهیم کرد با این هدف که این فضاها توسعه پیدا کند.
با توجه به اینکه تأکید شما برروی کارهای ایجابی و فرهنگی است از شما قول بگیریم با تعامل و تفاهم با وزرات ارتباطات در فضای مجازی بستری را برای ترویج و نشر و گسترش الگوها و مدلهای ایرانی اسلامی و همینطور بحث هویت سازی جوان ایجاد کنید.
-ابتکار: بله! تمام تلاش ما این است که روشهای ایجابی و فرهنگی را غلبه بدهیم چرا که اعتقاد داریم در این مسئله روشهای خشن و برخوردها جز اینکه شکافها را بیشتر کرده و جوانان را از کانونهایی که باید جاذبه باشند نه دافعه، دور میکند.
اصل کار این است که بچهها در فضای فرهنگی خوبی، هم حرفهای شان را بزنند و هم با ما درد و دل کنند. اگر بچهها با ما درد و دل نکنند با چه کسی درد و دل کنند؟ اگر ما باب گفتگو با آنها را باز نکنیم، عهده دیگری در فضای مجازی باب گفت: وگو را باز خواهند کرد و آنجاست که روح و جان فرزندان ما بیگانگان در بر میگیرند.
این بحث مهمی است و امیدوارم همه دستگاههای فرهنگی، نظارتی و انتظامی به این موضوع با همین نگاه فرهنگی توجه کنند و فقط با همان بُعدِ عمدی که از بیرون خط میگیرند، برخورد کنند. زیرا عامه جوانان ما اینگونه نیستند و آنها مثل هر نسل جوان دیگری پرسشگر و جستجوگر هستند و ما وظیفه داریم، زمینه انتخاب خوب را برای شان فراهم کنیم.