فرارو- پس از سفر هشت روزه اخیر مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، به چند کشور عربی در ژانویه گذشته، او بار دیگر در اواسط ماه جاری میلادی، به لبنان، کویت و اسرائیل سفر میکند. مسئله ایران، یکی از محورهای این سفر خواهد بود.
به گزارش فرارو، در روزهای اخیر، مقامات آمریکایی بار دیگر تحرکات دیپلماتیک خود در منطقه را برای تشدید فشارها بر ایران آغاز کردهاند. چند روز پیش، آمریکا گروه شبه نظامی «جنبش النجباء» عراق، که به ایران نزدیک است، را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد. روز چهارشنبه پومپئو در تماسی تلفنی با عادل عبدالمهدی، نخستوزیر عراق، «مسائل اقتصادی و تقویت عراق و استقلال آن» و سایر موارد را مورد بررسی قرار داد.
عراق؛ افزایش فشارها بر گروههای نزدیک به ایران
دولت آمریکا پس از اجرای تحریمهای ایران، به دولت عراق فشار میآورد که به این تحریمها پایبند شود و مراودات تجاری با ایران را کاهش دهد یا قطع کند. مقامات آمریکایی به همین منظور، مدام به عراق رفتوآمد میکنند. چند روز پس از تحریم جنبش النجباء، که ناظران عراقی آن را اقدامی برای اعمال فشار بر دولت این کشور ارزیابی کردند، دنیز ناتالی، دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور نزاعها و ثباتسازی، با عبدالمهدی دیدار کرد.
در ژانویه گذشته، کنگره آمریکا طرحی را برای تروریستی اعلام کردن سه گروه شبه نظامی عراقی –عصائب اهل الحق، جنبش النجباء و گردانهای حزب الله – تدوین کرد که این طرح برای تصویب شدن به مجلس سنا ارجاع شده است. البته تاکنون فقط النجباء تحریم شده است و پیشبینی میشود که سایر گروههای نزدیک به ایران هم در آینده تحریم شوند. النجباء، که در سال ۲۰۱۳ در عراق تاسیس شد، حدود ۱۲ هزار عضو دارد که چند هزار نفر از آنها در دفاع از دولت سوریه در این کشور جنگ میکنند.
لبنان؛ زمینهسازی برای سفر دشوار پومپئو
چند هفته پیش از سفر وزیر خارجه آمریکا به لبنان، معاون این وزیر، دیوید ساترفیلد، به بیروت سفر کرد و به لبنانیها در خصوص سیطره حزب الله بر دولت این کشور هشدار داد. ساترفیلد، که قبلا سفیر آمریکا در لبنان بود، گفته است لبنان باید گزینههای ملی را انتخاب کند نه گزینههایی که به آن دیکته میشود. ناظران معتقدند مقصود ساترفیلد از این اظهارات، نفوذ ایران در لبنان است. حزب الله در دولت جدید لبنان، سه وزیر دارد. در سفر اخیر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، به لبنان، ایران پیشنهاد داد که به ارتش لبنان کمک تسلیحاتی کند. امری که با مخالفت آمریکاییها و نیروهای نزدیک به آنها در لبنان مواجه شد.
ساترفیلد در لبنان با همه مقامات لبنانی دیدار نکرده بلکه تقریبا فقط با کسانی دیدار کرده که نزدیک به ایران نیستند. سعد حریری، نخستوزیر لبنان، جبران باسیل، وزیر خارجه، سمیر جعجع، رئیس گروه نیروهای لبنان، و ولید جنبلاط، رئیس حزب گردانها، از جمله کسانی هستند که با ساترفیلد دیدار داشتند.
منابع سیاسی به روزنامه العرب گفتهاند که مقام آمریکایی بر ضرورت موضعگیری لبنان در برابر ایران و مقابله با آنچه او مداخله آن در لبنان خوانده، تاکید کرده است. ساترفیلد تاکید کرده که کشورش از سیاست اعمال تحریم بر ایران، کوتاه نخواهد آمد و هدف آمریکا براندازی نظام ایران نیست بلکه وادار کردن آن به مذاکره درباره ۱۲ درخواست مایک پومپئو است.
پیشبینی میشود که پومپئو در اواسط ماه جاری به لبنان سفر کند. احتمالا پومپئو در این سفر درباره روابط لبنان با ایران گفتگوهایی انجام میدهد. اما این گفتگوها آسان نخواهد بود چرا که میشل عون، رئیسجمهور لبنان، با حمایت حزب الله به ریاستجمهوری لبنان رسیده است و اگر پومپئو در کاخ ریاست جمهوری لبنان از حزب الله انتقاد کند، ممکن است عون آزرده خاطر شود. دولت جدید لبنان به تازگی تشکیل شده است. پس از تشکیل این دولت، حتی مخالفان ایران، هم اذعان کردند که حزب الله و نیروهای نزدیک به ایران در تشکیل این دولت دست بالا را داشتند. از دیدگاه آنان، توازن قوا در لبنان به نفع ایران مختل شده است. بنابراین، سفر پومپئو، از دیدگاه این منتقدان، اقدامی برای بازگرداندن توازن به داخل لبنان است.
منابع دیپلماتیک در بیروت میگویند آمریکا پس از خارج کردن نیروهای خود از سوریه، بر افزایش حضورش در لبنان و عراق تمرکز کرده است. علاوه بر این، تحرکات دیپلماتیک آمریکا در لبنان در واقع اقدامی برای خنثی کردن تحرکات دیپلماتیک ایران و روسیه در آن کشور است. ظریف اخیرا به لبنان سفر کرد و به دولت این کشور پیشنهاد کمکهای متنوعی را داد.
پومپئو، علاوه بر لبنان، به کویت و اسرائیل هم سفر خواهد کرد. سفر به کویت در واقع ادامه سفر ژانویه است. پومپئو قرار بود در ژانویه به هشت کشور عربی، از جمله کویت سفر کند. اما به دلیل درگذشت یکی از بستگانش نتوانست به کویت برود. رابرت پالادینو، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، با بیان اینکه پومپئو به زودی به کویت سفر میکند، گفت این سفر ادامه تور ژانویه است. در تور ژانویه، مسئله مقابله با ایران برجسته شد و حتی در جریان همین تور بود که برگزاری کنفرانس ورشو اعلام شد.
وزیر خارجه آمریکا به اسرائیل هم میرود. این سفر پومپئو با انتقاداتی مواجه شده است. چرا که سفر قبل از موعد انتخابات اسرائیل در نهم آوریل انجام میشود و دولت دونالد ترامپ به جانبداری از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، متهم است.