چرا عمر البشیر با هواپیمای روسی به سوریه سفر کرد؟

معمای سفر چند ساعته البشیر به سوریه اگرچه در قالب عدم اعلام رسمی مفاد و نتایج مذاکرات با اسد همچنان پیچیده به نظر می‌رسد، اما تامل در برخی شواهد می‌تواند به رمزگشایی این معما کمک کند.

 

به گزارش العالم، در یک نگاه ابتدایی سفر البشیر به سوریه فتح بابی تلقی شد برای از سرگیری مناسبات کشور‌های پیشتردشمن منطقه با سوریه، کشور‌هایی که بعد از بروز بحران در سوریه نه تنها روابط خود را با سوریه قطع کردند بلکه از هیچ دشمنی در حق مردم و نظام سوریه دریغ نکردند.

 

کم شمار نبودند گروه‌های ریز و درشت تروریستی که توسط این کشور‌ها خلق و تجهیز شدند و به شکل نیابتی مقابله با حکومت سوریه و البته مردم این کشور را در صدر توجهات خود قرار دادند. حالا و با سفر رییس جمهور سودان به سوریه بسیاری از تحلیلگران او را حامل پیامی از سوی کشور‌های منطقه برای تجدید روابط با نظام اسد می‌دانند.

صرف نظر از روابط حسنه البشیر با اغلب دولت‌ها و موثرین در منطقه اعم از سعودی، امارات، ترکیه، قطر، اخوانی‌ها و ... که گمانه پیام آوری البشیر برای تجدید روابط را باور پذیر می‌کند به نظر می‌رسد بایستی این سفر را از زاویه‌ای فراتر از آنچه تحلیل می‌شود نگریست.

دستیار عمر البشیر دیروز در بیان دلایل این سفر به پراکندگی و اختلاف میان کشور‌های عربی به ویژه در شرایط اخیر اشاره کرد و سفر البشیر را در قالب تلاش برای غلبه بر این شکاف و اختلاف معرفی کرد، اما در کنار او سفیر سودان در سوریه در پاسخ به یک سوال رندانه مبنی بر اینکه چرا البشیر با هواپیمایی روسی به سوریه سفر کرد؟ اگر چه کوشید آن را در قالب همکاری طبیعی روسیه و سودان معرفی کند، اما در واقع راه را بر تحلیل چرایی این سفر و آنچه در پشت آن قرار داشته است باز گذاشت. مبتنی بر این پاسخ می‌توان از سیاست‌های روسیه در غرب آسیا سراغی جدی گرفت.

در حالی که بسیاری در استراتژی جدید روسیه حضور این کشور را در منطقه خاورمیانه از گذرگاه سوریه امکان پذیر معرفی می‌کنند آمریکا نسبت به این حضور احتمالا بلند مدت شدیدا نگران است و به همین خاطر اصرار بر بقای در سوریه دارد و به شکلی مداوم بر استمرار این حضور به ویژه در شمال شرق این کشور تاکید می‌کند.

 

در چنین شرایطی در حالی که در نبرد ۷ ساله سوریه مدال پیروزی برگردن نطام سوریه و متحدانش آویخته شد اینک کشور‌های منطقه _. باتوجه به این پیروزی نظامی _. بهره مندی از جایگاهی دیپلماتیک و سیاسی در آینده این کشور را تنها از مجرای دولت حاکم در سوریه و متحدان او ممکن می‌بینند و بر این اساس کلید حضور در سوریه آینده را در دستان شخص اسد و متحدان او می‌دانند.

کافی است لحظه‌ای دیده بر اتفاقات و البته تحلیل‌های رایج این روز‌ها بسته شود و تنها به گذشته‌ای نه چندان دور و سفر البشیر به روسیه توجه شود تا دلیل سفر البشیر، انگیزه او از این سفر و بلاخره پیام‌های این سفر و البته چرایی اختصاص هواپیمایی روسی برای انتقال البشیر به سوریه روشن شود.

البشیر با هواپیمایی روسی به دیدار اسد رفت تا به کشور‌های منطقه این پیام را برساند که در ادبیات سیاسی منطقه از این پس باید روسیه جدی‌تر از هر زمان مورد توجه قرار گیرد همچنین البشیر در میان رهبران عرب و منطقه و البته به نمایندگی روسیه پیشگام سفر به سوریه شد تا به ایشان تفهیم کند برای غلبه بر مشکل تفرقه در میان اعراب منطقه می‌توان در کنار آمریکا و حتی موثر از ترامپ، پوتین و روسیه را هم مورد آزمایش قرارداد. فراموش نکنیم به مجرد اعلام خروج قطر از اوپک سرمایه گذاری ۱۰و نیم میلیارد یورویی قطری‌ها در حوزه‌های نفتی روسی جلب توجهی جدی کرد.

در شرایط جدید آمریکا در سوریه قافیه را باخته است. از یک سو نتوانسته دست اسد را از این کشور کوتاه کند و از دیگر سو مجبور به پذیرش همزمان روسیه در منطقه و البته ایران و حزب الله در بغل گوش شریک استراتژیک اش یعنی اسرائیل شده است. آمریکا هم باید بابت عدم توفیق درسرنگون ساختن اسد سرزنش‌ها را بشنود و هم باید در مقابل روسیه و محور مقاومت سر تعظیم فرود آورد.

در همین حال بی تابی اعراب منطقه در نزدیکی مجدد با سوریه و در واقع با برندگان جنگ ۷ ساله علیه نظام اسد آمریکا را مجبور به در پیش گرفتن سیاست فرار به جلو کرده است در این سیاست آمریکا از خوف هم آغوشی ترکیه با روسیه نسبت به حمله آنکارا به شمال شرق سوریه چراغ سبز نشان می‌دهد و در عین حال در خصوص تحویل فتح الله گولن وعده بررسی موضوع را به آنکارا می‌دهد.

 

در کنار این مساله با بیان اینکه دیگر اصراری بر رفتن اسد ندارد می‌کوشد تا خود را عامل و نه مانع نزدیکی اعراب منطقه با سوریه معرفی کند تا در حقیقت از قافله تحولات پیش رو عقب نماند. در این میان شاید یک مساله اخرین ارزوی امریکا باشد و آن اینکه از جماعت خواستار تجدید رابطه با اسد بخواهد که حداقل این خواسته را  (در کنار درخواست احیای روابط) از اسد مطالبه کنند که به استمرار حضور ایران و حزب الله در سوریه پایان دهد، مساله‌ای که قطعا جزو درخواست‌های مسافر طیاره روسی از سودان به مقصد دمشق نبوده است و بعید است درخواست کنندگان بعدی تجدید روابط خود را در جایگاهی ببینند که به خود اجازه طرح چنین مساله‌ای را بدهند.