فرارو- به دلیل خروج ترامپ از توافق هستهای، تامین منافع اقتصادی ایران از این توافق دشوار شده است. علاوه بر این، به لحاظ اقتصادی در ایران شرایطی بوجود آمده که به بحران اقتصادی ونزوئلا شبیه است.
به گزارش فرارو، نوسانات قیمت انواع کالاها و بیثباتی در بازار ارز و سکه، برخی از تحلیلگرلان اقتصادی را بر آن داشته تا اقتصاد ایران را فاقد ثبات معرفی کنند. در همین رابطه، گارت فریزن، فعال اقتصادی، طی یادداشتی در وبگاه مجله فوربز وضعیت کنونی و آینده اقتصاد ایران را بررسی کرد.
فریزن نوشت:" متزلزل. این بهترین واژهای است که وضعیت کنونی ایران را توصیف میکند. تقاطع ژئوپولتیک، اقتصاد و سیاستورزی داخلی، تغییر دردناکی را موجب میشود".
به گفته این کارشناس اقتصادی، روند از همگسختگی امور در زمان خروج دونالد ترامپ از توافق هستهای شروع شد و اساسا یکی از دلایل عدم بهرهمندی ایران از منافع این توافق، همین خروج یکجانبه و بازگشت تحریمها بر ایران است. این امر، توانایی ایران برای تجارت نفتی به دلار را محدود کرد. بدون وجود ارز خارجی، واردات غذا و سایر کالاهای اساسی کمتر شد.
فریزن معتقد است بین وضعیت کنونی ایران و بحران اقتصادی ونزوئلا، شباهتهای "ترسناکی" وجود دارد. این شباهتها عبارتند از: ۱- نرخ پول داخلی در بازار آزاد ارز بسیار ضعیفتر از نرخ رسمی است ۲- وجود فساد ۳- نرخ بیکاری جوانان بالاست و بالاتر میرود ۴- تورم به سرعت افزایش مییابد ۵- ذخیرههای ارزی در حال کاهش است و توانایی محدودی برای دسترسی به دلار وجود دارد ۶- کشور دچار انزوا است و مردم در تامین نیازهایشان مشکل دارند ۷- در ایران هم مانند ونزوئلا دادههای معتبر زیادی درباره اقتصاد وجود ندارد.
به ادعای این کارشناس، به دلیل فقدان آمار معتبر درباره اقتصاد، فهمیدن عملکرد اخیر دولت دشوار است. این حقیقت که قیمت پول ملی در بازار آزاد ارز با اختلاف ۱۵۰ درصدی با قیمت رسمی معامله میشود، نشاندهنده این است که سیاست پولی با اقتصاد هماهنگ نیست. کاهش مادی صادرات نفت خام و میعانات گازی در دو هفته اول آگوست، کاهش تجارت را تایید میکند. نرخ تورم اعلامی، ۱۸ درصد است، اما برخی کارشناسان معتقدند که تورم حقیقی چند برابر آن رقم است.
از دیدگاه فریزن، محدودیت نگه داشتن ۱۰ هزار یورو در خارج از بانکها برای شهروندان، مانع از این میشود که مردم عادی از خودشان در برابر فقدان ارزش ریال محافظت کنند. رئیس بانک مرکزی، وزیر کار و وزیر اقتصاد همگی شغلشان را از دست دادند. هفته گذشته از حسن روحانی در مجلس به شدت انتقاد شد و او تلاش میکند در قدرت بماند. برنامه اصلاحطلبانه که به دنبال روابط بهتر با غرب هستند، در معرض خطر قرار گرفته است.
فریزن با بیان اینکه ایران در وضعیت دشواری قرار گرفته است، مدعی شد که دولت ایران به سوی انزوای بیشتر پیش میرود. مقامات بلندپایه ایرانی گفتهاند که اگر توافق هستهای منافع ایران را تامین نکند ممکن است از آن خارج شوند. سایر مقامات گفتهاند اگر ایران به دلیل فشار آمریکا نتواند نفت بفروشد، هیچ کشور منطقهای دیگری نخواهد توانست نفت بفروشد. ایران تهدید کرده که تنگه استراتژیک هرمز را مسدود کند. بنا به ادعای فریزن، اگر این اتفاق بیافتد، ایران فقط یک بحران داخلی نخواهد داشت بلکه با یک بحران خطرناک ژئوپلیتیکی هم مواجه خواهد شد.