شفافيت در مقابل پنهان و پنهانكاري به كار ميرود و به مفهوم شريكساختن آزادانه و آسان اطلاعات توسط رسانهها با مردم و شهروندان ميباشد. شفافيت اصلي است كه براساس آن افراد بتوانند از تصميمات اداري، خدمات عامه و معاملات تجارتي كه زندگي آنها را تحت تأثير قرار ميدهد، مطلع گردند. براساس اين اصل، نه تنها شيوههاي تصميمگيري و طرزالعملهاي اجرايي اداره، بلكه رفتار و عملكرد اداري كارمندان و مديران اداره عامه قابل رؤيت، قابل پيش بيني و قابل درك باشد.
یادداشت وارده؛ خسرو دلشاد* بر اساس راي و نظر فلاسفه سياسي؛ «حكمراني خوب به عنوان ايده‌آلي مطلوب براي نظام‌هاي سياسي مردم سالار، بدون ايجاد شفافيت در همه بخشهاي حاكميت غيرممكن است»؛ جالب است كه بدانيم شفافيت و آگاهي عمومي مردم از آنچه در حكومت مي‌گذرد، موضوعي نيست كه به جوامع مدرن امروزي اختصاص يابد؛ بلكه در رويكرد ديني و شريعت اسلام هم تاكيد زيادي بر عنصر شفافيت شده است؛ همچنان‌كه سنّت پيشوايان اسلام مؤيّد اصل شفافيت و عدم احتجاب آنها در تعامل با جامعه است. اصل شفافيت داراي پشتوانه و مباني تئوريك عميقي بوده و از منظر مكاتب مختلف، مباني گوناگوني براي آن در نظر گرفته شده است.
شفافيت در مقابل پنهان و پنهانكاري به كار ميرود و به مفهوم شريكساختن آزادانه و آسان اطلاعات توسط رسانهها با مردم و شهروندان ميباشد. شفافيت اصلي است كه براساس آن افراد بتوانند از تصميمات اداري، خدمات عامه و معاملات تجارتي كه زندگي آنها را تحت تأثير قرار ميدهد، مطلع گردند. براساس اين اصل، نه تنها شيوههاي تصميمگيري و طرزالعملهاي اجرايي اداره، بلكه رفتار و عملكرد اداري كارمندان و مديران اداره عامه قابل رؤيت، قابل پيش بيني و قابل درك باشد.
شفافيت نهتنها يك اصل ضروري در ادارات عامه و دولتي ميباشد، بل بخشهاي خصوصي را نيز شامل ميشود. در سايهي شفافيت، تمامي شهروندان- حتي آناني كه از تصميم‌ها و عملكردهاي مؤسسات خصوصي و عمومي متاثر هم نميگردند- بايد بتوانند به اسناد و اطلاعات در بخش هاي مختلف دسترسي پيدا نموده، از انطباق آن با قوانين و مقررات حاكم مطمئن گردند.
شايد به جرات بتوان گفت كه يكي از معظلات معتبر اين روزها عدم شفافيت كافي در نهادها و سازمان‌هاي مختلف است, البته بايد بدانيم كه شفافيت به تنهايي خود، هدف نيست؛ بلكه ابزار و وسيلهاي است براي تحقق حكومتداري خوب كه از اين طريق اداره عامه را پاسخگو نگه داشته و با نشر اطلاعات و عينينمودن اقدامات، باعث كاهش فساد در نظام خدمات عمومي يك كشور ميگردد.
حضور وزير محترم صنعت, معدن و تجارت در برنامه پر بيننده «حالا خورشيد» حركتي بود بر مدار استقرار شفافيت بيشتر در اين نهاد مهم در جامعه, دكتر شريعتمداري با حضور خود نشان داد كه به عنوان پيشگام جريان اعتمادسازي بين مردم و مسئولان نقش مهمي در دولت ايفا مي‌كند.
زماني كه شهروندان در رابطه به اداره كشور شان، به اطلاعات با كيفيت بهتر و كميت بيشتر دسترسي داشته باشند؛ موجب تقويت اعتماد شان نسبت به دولت گرديده و آنان را به هم‌كاري بيشتر در امر توسعه و اجراي نظم عمومي تشويق مي‌كند. اما اگر مردم از آنچه در جامعه در حال وقوع است، اطلاع نداشته باشند و اقدامات حاكمان از ديده‌ها پنهان بماند، مردم قادر به ايفاي نقشي معنادار در امور اجتماعي نخواهند بود.
از همين رو، شايسته است كه تمامي مسئولين دولتي رفتار «شريعت‌مدارنه» آقاي شريعتمداري را الگو قرار دهند تا با تامين بيشتر شفافيت بتواند روابط مقامات عمومي و مردم را توسعه داده، ميان اطلاعات ايجاد شده در دستگاه اداري و آنچه در اختيار شهروندان است، توازن برقرار نمايد و بدين‌گونه، مشاركت مردم را در روند حكومتداري تقويت و مشروعيت خود را افزايش دهند.
*كارشناس خودرو
