قبر و همه ملزومات مرگ، مثل همهچيز البته، گرانتر شد. افزايش نرخ اين خدمات که در بخش عمومي از سال 90 افزايشي نداشته همانند بسياري از خدمات عمومي در شهر افزايش يافت؛ اين همان کاري بود که شوراي شهر تهران در دو دوره گذشته به دلايل اقتصادي و البته سياسي عقب انداخته بود و حالا شوراي پنجم پس از هفت سال آن را اجرائي کرد.
لايحه اصلاحيه تعرفه خدمات سازمان بهشت زهرا روز گذشته پس از چندين سال که نرخ خدمات عمومي در بهشت زهرا گران نشده بود، افزايش يافت. بر اين اساس، نرخهاي پيشنهادي شهرداري برای قبور و خدمات، با توجه به شرايط فعلي بهشت زهراي تهران به تصويب رسيد؛ چراکه بهشت زهرا در سالهاي پاياني ظرفيت و به عبارتي وقت اضافه ظرفيت خود قرار دارد و تا چند سال ديگر تهرانيها ديگر در جايي جز بهشت زهراي فعلي دفن خواهند شد.
به همين دليل است که قبور باقيمانده در قطعات قديمي، فاز اول و دوم که تکميل يا در حال تکميلاند، گرانتر از قبور فاز سوم به فروش ميرسند و اگر بازار سياهي هم باشد، براي همين بخش است. بر اين اساس، با توجه به تکميلشدن 95 درصد ظرفيت قبور فاز دوم بهشت زهرا(س) هزينه قبور باقيمانده فاز دوم از قطعات 200 تا 258 به قيمت 9 ميليون تومان و طبقات زيرين و فوقاني قبور در قطعات 300 تا 325 فاز سوم که تکميل و تجهيز شده تا پرشدن ظرفيت 70 درصدي يک ميليون تومان است. قيمت قبر در فاز سوم که احتمالا تنها نقطه عمومي براي دفن اموات تهرانيها خواهد بود، بعد از عبور از 70 درصد ظرفيت تا 4.5 ميليون تومان افزايش مييابد.
همچنين هزينه افزايش هر طبقه قبر در قبور 30 ساله و فاز اول و دوم، پنج ميليون تومان است و هزينه خدمات نگهداري سالانه آرامگاهها 650 هزار تومان تعيين شده است. در نرخهاي جديد هزينه سنگ قبر 100 هزار تومان، هزينه آمادهسازي قبر 50 هزار تومان، نصب سنگ قبر 50 هزار تومان، نگهداري متوفي در سردخانه روزانه 20 هزار تومان، تابلوي سر مزار 15 هزار تومان، ترمه 40 هزار تومان و کاور بستهبندي متوفي 20 هزار تومان تعيين شده است. در کليه خدمات هم 50 درصد بهاي خدمات براي کودکان زير هفت سال اخذ خواهد شد. ضمن اينکه اگرچه دفن در مساجد، امامزادهها، بقاع متبرکه ممنوع است، اما در صورت دفن مجاز بابت هر متوفي حداکثر پنجدرصد مبلغ دريافتي يا معادل يک ميليون و 500 هزار تومان بايد در وجه سازمان بهشت زهرا واريز شود.
نکته قابل توجه درباره اين افزايش نرخ آن است که در دو دوره گذشته که براي افزايش نرخ خدمات عمومي در بهشت زهرا در شوراي شهر تهران تصميمگيري شده (92 و94) بنا بر دلايلي اقتصادي و البته سياسي و نزديکي به انتخابات، خدمات عمومي و قبور عمومي افزايش قيمت نداشتهاند (از سال 90 به بعد) و حالا شوراي پنجم پس از سالها اقدام به افزايش قيمت ميکند. گفتني است که در سال 92 نرخ اين خدمات عمومي بدون افزايش، تصويب و در سال 94 با افزايشي اندک در خدمات غيرعمومي روبهرو شد.
مجتبي عبدالهي، معاون خدمات شهري وقت شهرداري تهران، در توضيحي به شورا ميگويد: «در گذشته مبلغي بابت انتقال متوفي از منزل يا بيمارستان و همچنين تنها مبلغ 200 هزار تومان بابت تکفين، تلقين، مداح، روحاني، صوت و... دريافت ميشد که البته خانوادههاي بيبضاعت اين مبلغ را پرداخت نميکردند و اين نرخ در سال 94 در پي مصوبه شوراي شهر به 300هزار تومان افزايش يافته است».
با اين حساب، اگر کل قيمتهاي خدمات در نرخهاي جديد را در نظر بگيريد، از مبلغ قبلي افزايش چنداني ندارد که البته آنطور که بارها اين مجموعه اعلام کرده قيمت و انواع اين خدمات درباره اموات متفاوت است. قاعده اين است که قيمت قبور و خدمات بهشت زهرا هم مانند بسياري از خدمات شهري هر ساله بر اساس تورم و افزايش قيمتهاي عمومي در جامعه، افزايش داشته باشند و مشخص نيست که چرا درباره اين خدمات اينگونه فرافکني و جو منفي و توقع ايجاد ميشود. البته درباره اين موضوع جريانسازي خبري خبرگزاريهاي اصولگرا که با محوريت قيمت قبر هر چند وقت يکبار قيمت قبور را جابهجا ميکنند هم بيتأثير نيست. واقعيت اين است که قيمت قبر در قطعات قديمي بازاري بيرون از سيستم رسمي بهشت زهرا است و همين مسئله باعث شده روند قانوني و برحق افزايش نرخ خدمات عمومي واکنشهاي منفي را در افکار عمومي داشته باشد.
گفتني است، روزانه بين 150 تا 200 نفر متوفي و سالانه بيش از 50 هزار نفر از متوفيان شهر تهران در بهشت زهرا پذيرش ميشوند که بيش از 35 هزار نفر در سازمان بهشت زهرا(س) دفن شدهاند. در سال 1396 بيش از 22 هزار نفر از شهروندان تهراني هم در قبرهاي رايگان آرميدهاند و اين سازمان بارها اعلام کرده که سيستم مددکاري اين مجموعه شرايط متوفي و خانواده او را در نظر ميگيرد و لازم نيست خانوادهها نگران هزينه اين خدمات و آبروي خود باشند.