روایت‌هایی از نفوذ دشمن در حوزه‌های علمیه

فرارو - بعضی روحانیون نفوذی دشمن هستند. این را حجت الاسلام والمسلمین جزایی، دادستان ویژه روحانیت قم می گوید. او گفته «دشمن درحال طراحی علیه جایگاه روحانیت است. در بعضی از دانشگاه های دنیا کرسی روحانیت شناسی شکل گرفته تا نقش و اثر گذاری حوزه ها را به خوبی بشناسند و این نشان می دهد، روحانیت در معرض تهدید است و یکی از تهدیدها، علیه جایگاه مرجعیت شیعه است؛ امروز کار به جایی رسیده، می گویند نائب خاص داریم نیاز به نائب عام نیست، این همان طراحی جدید دشمن است.» دادستان ویژه روحانیت قم ادامه می دهد که دشمن به این نتیجه رسیده است که روحانیت باید به دست خود شکست بخورد.

اما معنای دقیق نفوذ در حوزه چیست؟ آیا دشمن برای پیشبرد پروژه نفوذ افرادی را به حوزه می‌فرستد یا آنکه نفوذ به معنای وارد کردن محتوای غربی و ضددینی به حوزه‌هاست؟ فرارو درباره این سوالات با محسن غرویان به گفت و گو نشسته است. او معتقد است حوزه های علمیه از نفوذ دشمن مصون نیستند، اما به خاطر آنکه تعریف دقیق و کارشناسی روی این موضوع صورت نگرفته است مصادیق نفوذ مشخص نیست.

محسن غرویان استاد حوزه علمیه با اشاره به سخنان دادستان ویژه روحانیت قم به فرارو می گوید: شکی نیست که روحانیون در جامعه تاثیرگذاری بالایی دارند. تاثیرگذاری علمای دین نه از شخص آنها بلکه از شخصیت آنها یعنی دین است. قدرت‌های جهانی و دشمنان انقلاب هم در تلاش هستند که از بین چهره های روحانی کسانی که می توانند در جامعه تاثیرگذار باشند را به کار بگیرند. به این ترتیب کلیت وجود روحانیون نفوذی قابل قبول است اما تعیین مصداق‌های آن جای بحث دارد. به اعتقاد این استاد حوزه، بحث درباره روحانی نفوذی می‌تواند سرآغاز بحث‌های علمی و فرهنگی باشد. کارشناسان و علما باید در میزگردها به موضوع نفوذ در حوزه های علمیه بپردازند.

شهید بهشتی فلسفه هگل را به زبان آلمانی تدریس می کرد
غرویان با بیان اینکه باید بررسی کرد که آیا این نفوذ می‌تواند فکری یا فلسفی باشد ادامه می دهد: ما در موسسات در راه حق و امام خمینی آیت الله مصباح فلسفه غرب را خوانده و تدریس کرده ایم. اکنون در موسسات حوزوی کتابهایی هستند که به زبان انگلیسی برای طلاب تدریس می شود. بسیاری از طلبه ها به زبان انگلیسی مسلط هستند و کتب فلسفی را به زبان های فرانسوی، آلمانی و انگلیسی مطالعه و تدریس می کنند. دانشجویان دانشگاه ادیان قم، در این دانشگاه ادیان مختلف مثل یهودیت، مسیحیت و بودیسم را مطالعه می کنند. باید بررسی کرد که آیا منظور از نفوذ در حوزه های علمیه اینهاست. این ها در حالی است که شهید آیت‌الله بهشتی در مدرسه حقانی فلسفه هگل را به زبان آلمانی تدریس می کردند. با روشن شدن معنای نفوذ در حوزه مصادیق آن نیز مشخص می‌شود.

کسی که پشت سر آیت الله بهجت نماز می خواند جاسوس بود
این استاد حوزه ادامه می دهد: در یکی از سال‌های قبل در قم نمایشگاه اطلاعات برگزار شده بود و آنجا برای ما تصویر روحانیونی که برای کشورهای دیگر جاسوسی می کردند را به نمایش گذاشتند. حتی یکی از این جاسوسان کسی بود که همیشه پشت سر آیت الله بهجت نماز می‌خواند که البته دستگیر شد. شاید منظور از نفوذی افرادی باشد که با لباس روحانیت اطلاعات و اخبار ما را به کشورهای دیگر می دهند. به همین دلیل معتقدم این بحث نیازمند تشکیل میزگردهای علمی و کارشناسانه دارد.

او در پاسخ به این سوال که آیا طرح وجود روحانی نفوذی می تواند باعث کاهش اعتماد مردم به روحانیون شود می گوید: اعتماد یک امر دفعی و یکباره نیست بلکه یک امر تدریجی است. اعتماد پیدا کردن یا از دست دادن آن به عملکرد، منطق ما و عقاید ما دارد. اگر مردم ببینند فردی از نظر منطق استدلال و حرف زدن عقاید خوبی دارد به او اعتماد می کنند. در مقابل هم اگر مشاهده کنند رفتار، کردار و گفتار کسی منطقی نیست، اعتمادشان را به او از دست می دهند. اعتماد یک شبه حاصل نمی شود و به یک باره نیز از بین نمی‌رود.

مردم اختلاس‌ها را به حساب روحانیت می نویسند
غرویان می گوید: اعتماد مردم به روحانیت تحول پیدا کرده است و سیر نزولی دارد. اتفاقاتی مثل اختلاس‌ها و دستبرد به بیت‌المال به حساب روحانیت نوشته می‌شود. برگرداندن این اعتماد به مردم فقط بر عهده روحانیت نیست، بلکه بر عهده همه مسئولینی است که نظام جمهوری اسلامی را اداره می‌کنند که روحانیت نیز بخشی از آنهاست. البته بسیاری از مردم به روحانیت اعتماد دارند اما نسل‌های جوان و تحصیل کرده سوالاتی دارند که نشان می‌دهد اگر به درستی به آنها پاسخ داده نشود می تواند به کاهش اعتماد مردم به روحانیت بینجامد. به این ترتیب هم در حوزه و هم در سیاست باید به این گونه مسائل توجه شود.

این استاد حوزه با اشاره به دستور آیت الله آل هاشم، امام جمعه تبریز برای برداشتن نرده‌های بین مردم و مسئولین در نماز جمعه می گوید: این اقدامات نشان می دهد که ما در بین روحانیون هنوز هم افرادی داریم که به خاطر رفتار درست‌شان مردم به آنها اعتماد دارند. مردم اگر از روحانی علم و عمل ببینند به آنها اعتماد می کنند. روحانیون باید فاصله خود را با مردم کم کنند و بین مردم باشند. اعتماد مردم به روحانیون از رفتار خود آنها ناشی می شود.

روحانیون غرور علمی و منصب پیدا نکنند
او ادامه می دهد: حضور روحانیون در مسئولیت های اجتماعی اشکالی ندارد. بعضی از آنها به خاطر تکالیف شرعی، مناصبی را بر عهده گرفته اند. اما آنها اگر غرور علمی و غرور مقام و منصب پیدا نکنند می توانند جایگاه مورد اعتماد را همچنان حفظ کنند. اعتماد ربطی به موقعیت و منصب ندارد بلکه به رفتار برمی گردد. به عنوان نمونه شهید رجایی با وجود آنکه رئیس جمهور بود اما گاهی اوقات که می‌خواست از جایی به جای دیگر برود، سوار موتور می‌شد. این نوع رفتارهاست که با حفظ منصب و مقام‌ می تواند روحانی را مورد اعتماد مردم قرار دهد. به این ترتیب روحانیون باید در تشریفات‌شان تجدید نظر کنند.