کشور به اصلاحات اقتصادی نیاز دارد / متاسفانه کسی متوجه این موضوع نیست

فرارو- دیروز در یک اتفاق کم سابقه، کلیت لایحه بودجه توسط نمایندگان رد شد. رای منفی نمایندگان به کلیت بودجه در حالی بود که معمولا نمایندگان مخالف در گذشته بر کلیت لایحه مهر تایید می زدند اما در جزئیات آن همراهی نمی کردند. بعضی این رای منفی را نگاهی سیاسی عنوان کرده اند. حالا کمیسیون تلفیق باید کلیات بودجه را تا 72 ساعت بعد از رای نمایندگان اصلاح کند و آن را به هیات رئیسه مجلس ارائه دهد. آنگونه که غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون تلفیق گفته بخشی از مخالفت ها نمایندگان در خصوص نوع مصرف و روش برداشت هایی که قرار است از صندوق توسعه ملی صورت بگیرد. بخشی از نمایندگان مجلس نیز در خصوص هدفمندی یارانه ها ابهاماتی دارند که باید به صورت سریع تر و روان تر این موضوع روشن شود که در جلسه فردای کمیسیون تلفیق موارد مدنظر نمایندگان مجلس در خصوص لایحه مورد بررسی قرار می گیرد. تعداد نمایندگانی که به کلیت لایحه بودجه رای منفی داده اند 120 نفر است.

فارغ از دغدغه های اقتصادی که رئیس کمیسیون تلفیق از آن سخن گفته است، عده ای معتقدند بسیاری از این 120 نفر در رای خود نگاه سیاسی شان را حاکم کرده اند. حالا فرارو با مهدی پازوکی، اقتصاددان به گفت و گو نشسته است. او نیز می گوید از تصمیم نمایندگان متعجب است، آنها متاسفانه حاضر نیستند هزینه اصلاحات اقتصادی را بپردازند.

مهدی پازوکی، اقتصاددان و استاد دانشگاه به فرارو می گوید: من از تصمیم نمایندگان سر در نمی آورم. کشور به اصلاحات اقتصادی نیاز دارد و متاسفانه کسی متوجه این موضوع نیست. مجموعه حکومت باید این اصلاحات را بخواهد. اگر این اصلاحات اقتصادی به تدریج صورت نگیرد در بلند مدت می تواند اثرات ناخوشایندی بر اقتصاد بگذارد. دولت آقای روحانی که نمی خواهد مردم را ناراضی بگذارد. دولت دوست ندارد هیچ قیمتی افزایش پیدا کند اما باید این واقعیت را در نظر گرفت که کشور به این سادگی اداره نمی‌شود.

او ادامه می دهد: منابع درآمدی کشور یکی نفت و دیگری مالیات است. دولت در لایحه بودجه امسال وابستگی خود به درآمد نفتی را کاهش داده است. از طرفی هم با توجه به شرایط اقتصادی نباید نرخ مالیاتی تغییر پیدا کند چرا که در غیر این صورت رکود در اقتصاد تشدید می شود. بنابراین اگر ما در چهار سال گذشته به طور متوسط 10 درصد تورم داشتیم، مجموعا با 40 درصد تورم رو به رو بوده ایم. اگر ما هرساله بر اساس تورم داخلی منهای تورم جهانی ارز را تعدیل نکنیم و در این مورد مدیریت شناور نداشته باشیم ناگهان افزایش پیدا می کند.

این اقتصاددان با بیان اینکه ما کشور را گران اداره می کنیم و متاسفانه کسی حاضر نیست هزینه اصلاحات اقتصادی را بپردازد می گوید: متاسفانه نمایندگان دنبال اصلاحات اقتصادی ساختاری نیستند. اگر این اصلاحات که شامل اصلاحات پولی در سیستم بانکی، اصلاحات مالی در سند بودجه و اصلاحات اداری است انجام نشود اقتصاد واژگون می شود. نمایندگان مجلس به خاطر آنکه عناصر سیاسی هستند بیشتر به دنبال تحقق پروژه های خود هستند. نمایندگان مجلس هنوز به ضرورت اصلاحات اقتصادی آگاه نشده اند و بیشتر به منافع منطقه ای و محلی خود فکر می کنند.

این استاد دانشگاه می گوید: دولت در بودجه سال آینده در نظر دارد که بخشی از یارانه ها را حذف کند. این کار بسیار قابل تحسین است. ما به 76 و نیم میلیون نفر یارانه پرداخت می کنیم. وقتی دولت این جرات را از خود نشان داده است نمایندگان حتی باید دولت را برای انجام این کارملزم کنند. ما فقط و فقط باید به سه دهک پایین اقتصادی کشور، یعنی افرادی که تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند یارانه پرداخت کنیم.

پازوکی می گوید: من واقعا نمی فهمم که نمایندگان چرا لایحه بودجه را رد کردند. فرد هالیدی که یکی از خاورمیانه شناسان بزرگ انگلیسی است جمله زیبایی دارد. او می گوید جوانان ایران می دانند چه نمی خواهند اما نمی دانند چه می خواهند. معمولا کلیات بودجه در مجلس رای می آورد و جزئیات آن با مخالفت نمایندگان رو به رو می شود. به همین خاطر من از رد کلیات بودجه متعجبم. دولت باید اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد. نمونه هایی از این اصلاحات، کاهش پرداخت یارانه ها و اصلاح قیمت حامل های انرژی است.

او در ادامه می گوید: امثال دبیرخانه ستاد انقلاب فرهنگی یا دبیر خانه مجمع تشخیص از یک وزارت خانه بیشتر بودجه می گیرند. اگر نمایندگان مجلس می خواهند قهرمان منافع ملی باشند باید جلوی این ریخت و پاش ها را بگیرند. چرا نمایندگان سیستم تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی را اصلاح نمی کنند؟ ما اکنون خانم هایی را داریم که در سن 70 سالگی از همسرشان جدا می شوند تا بتوانند حقوق پدر خود را دریافت کنند.

پازوکی با انتقاد از بودجه مجلس می گوید: من با ضرس قاطع می گویم با نصف بودجه ای که برای مجلس در نظر گرفته شده است می توان مجلس را اداره کرد. بیاییم سرانه در نظر گرفته شده برای هر نماینده مجلس را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم. برای نمایندگان ما دهها میلیارد تومان از بودجه دولت در نظر گرفته شده است تا آنها 5 نفر را به استخدام خود در آورند. ما صدها نفر داریم که جدا از بودجه مجلس حقوق دریافت می کنند. من موافقم که یک اتاق در فرمانداری، مسئول دفتر و یک راننده در اختیار هر نماینده مجلس قرار دهند و دولت هم این هزینه ها را بپردازد. اما متاسفانه این گونه نیست. نماینده یکی از شهرهای غربی کشور که مردمش در فقر به سر می برند، خانه یک و نیم میلیاردی که متعلق به استانداری بوده را در اواخر دولت احمدی نژاد با نقوذ خود به قیمت 60 میلیون تومان خریده است. همین نماینده در صدا و سیما که می‌آید از حقوق فقرا دفاع می کند و بیشترین شعار را به نفع کمیته امداد می دهد. من هم با این نوع خصوصی سازی مخالفم.

این اقتصاددان موارد دیگری که نیاز به اصلاح دارد را این چنین بیان می کند: در همین شهر تهران دولت خانه های سازمانی فراوانی در اختیار دارد. نمایندگان تصمیم بگیرند این خانه ها که سالانه میلیاردها تومان هزینه دارد فروخته شود در مقابل مسئولینی که به تهران می آیند به هتل بروند. متاسفانه حوزه های علمیه که استقلال آنها افتخارشان در تاریخ بوده است را به بودجه دولت متکی کرده ایم. در همین شهر قم ده ها دانشگاه وجود دارد. ما در جاهایی مدرسه ابتدایی مناسبی که طبق قانون اساسی حق طبیعی فرزندان کشور است، نداریم اما متاسفانه در اثر فشار نمایندگان و مقامات محلی دانشگاه های دولتی بنا کرده ایم که فاقد دانشکده هستند. نمایندگان برای اصلاح اقتصادی باید تصمیم بگیرند در هر استان یک دانشگاه علوم پزشکی و یک دانشگاه غیرپزشکی دولتی بیشتر وجود نداشته باشد. اگر دانشگاه آزاد در هر روستا شعبه بزند ممکن است مردم استقبال نکنند اما دولت باید بر اساس آمایش منطقه ای تصمیم بگیرد. در مقابل هزینه ای که برای دانشگاه‌های اضافی می کنیم را به معلمان بدهیم. مگر نمی گویید معلمی شغل انبیاست؟

او با بیان اینکه دولت به خاطر آنکه دیگر به رای احتیاج ندارد دست به اصلاحات ساختاری زده است، می گوید: دولت که امروز خوشبختانه نیازی به رای ندارد اصلاحات اقتصادی را به بودجه آورده است. اما متاسفانه نمایندگان از این اصلاحات دفاع نمی‌کنند. آنها متوجه نیستند که اعتراضات اخیر به خاطر تبعیض، بی عدالتی و فساد اقتصادی بود. نمایندگان باید از دولت بخواهند که سیستم مالیاتی شفاف شود. یکی از دلایلی که بعد از برجام بانک های بین المللی با ما کار نمی کنند نبود شفافیت در سیستم پولی ماست. در حالی که ایران یکی از قربانیان تروریسم است تندروها اجازه نمی دهند به FATF بپیوندیم. مگر قرار است از تروریسم حمایت کنیم که اجازه نمی دهند؟ اصلاحات اقتصادی ساختاری یعنی هر سیاستی که باعث کاهش مخارج دولت و ایجاد شفافیت در سیستم مالی و پولی می شود. ما امروز 40 درصد فرار مالیاتی در کشور داریم. چرا نمایندگان در این زمینه به دولت کمک نمی کنند؟ با توجه به اینکه رئیس جمهور بعدی کسی است که برای رای آوردن وعده هایی به مردم خواهد داد من این نگرانی را دارم که اقتصاد ایران در یک مسیر منفی قرار بگیرد. یک سری از نمایندگان مخالف دولت تنها دنبال این هستند که با دولت مقابله کنند و عده ای هم متاسفانه آگاهی لازم را ندارند. من به عنوان یک شهروند ایرانی از نمایندگان می خواهم به ضرورت این اصلاحات پی ببرند و منافع ملی را بر منافع قومی و منطقه ای ترجیح دهند.

او در پایان می گوید: فکر می کنم لایحه بودجه تغییر چندانی نخواهد داشت و تنها ادبیات آن تغییر می‌کند. به نظرم نمایندگان این بار به کلیت بودجه رای می دهند. اما رای منفی آنها فقط کار را عقب انداخت و نگرانی وجود ندارد.