روایت دوم از رونق اقتصاد

بر این اساس، اقتصاد کشور در سه ماه نخست سال انبساط ۶/ ۴ درصدی و در سه ماه دوم سال انبساط ۴/ ۴ درصدی را تجریه کرده ‌است. برآیند این تغییرات نیز رشد اقتصادی ۵/ ۴ درصدی را برای اقتصاد ایران در نیمه نخست سال جاری به همراه‌ داشته‌ است.

به گزارش دنیای اقتصاد، روز گذشته رئیس بانک مرکزی در نشستی مشترک با فراکسیون «امید» به اعلام کلیات رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست امسال پرداخت.

بر این اساس، اقتصاد کشور در سه ماه نخست سال انبساط ۶/ ۴ درصدی و در سه ماه دوم سال انبساط ۴/ ۴ درصدی را تجریه کرده ‌است. برآیند این تغییرات نیز رشد اقتصادی ۵/ ۴ درصدی را برای اقتصاد ایران در نیمه نخست سال جاری به همراه‌ داشته‌ است.

آمارهای ارائه‌شده از سوی رئیس بانک مرکزی دومین روایت از رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست سال جاری است. پیش از این مرکز آمار رشد اقتصادی نیمه نخست سال جاری را حدود یک واحد درصد بیشتر از بانک مرکزی و معادل ۶/ ۵ درصد گزارش کرده‌ بود.

در پی اظهارات سیف نیز بانک مرکزی اقدام به انتشار جزئیات کارنامه اقتصاد ایران در نیمه نخست سال جاری کرد. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی بخش‌های «نفت» و «حمل و نقل و انبارداری و ارتباطات» به ترتیب اثر فزاینده ۳/ ۱ درصدی و ۷/ ۰ درصدی بر رشد اقتصادی داشته‌اند. بخش‌های «صنعت»، «بازرگانی، رستوران و هتلداری» و «برق و آب و گاز» نیز هر کدام اثر فزاینده‌ای در حدود ۵/ ۰ درصد بر رشد اقتصادی داشته‌اند. این در حالی است که بانک ‌مرکزی اثر بخش خدمات بر تولید ناخالص داخلی را معادل منفی ۱/ ۰ درصد گزارش‌ کرده ‌است.

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد حجم تولید ناخالص داخلی در نیمه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵/ ۴ درصد بیشتر شده است. این خبر ابتدا از سوی رئیس کل بانک مرکزی در نشست مشترک با اعضای فراکسیون امید مجلس اعلام شد. اما پس از آن بانک مرکزی نیز جزئیات رشد اقتصادی در نیم‌سال نخست سال جاری را منتشر کرد. جزئیات این آمارها حکایت از اثرگذاری مثبت بخش صنعت در رشد اقتصادی دارد. همچنین آمارها نشان می‌دهد رشد ارزش افزوده این بخش در تابستان مثبت و به فاز رونق وارد شده است. دیگر آمارها نیز حاکی از رشد مثبت تشکیل سرمایه در نیمه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

انبساط ۵/ ۴ درصدی اقتصاد

بر اساس محاسبات بانک مرکزی رشد اقتصادی در بهار سال‌جاری معادل ۴/ ۴ درصد و در تابستان رقم ۶/ ۴ درصد بوده است. با این آمار می‌توان عنوان کرد رشد اقتصادی در نیمه نخست سال‌جاری ۵/ ۴ درصد ثبت شده است. همچنین بر اساس آمارهای بانک مرکزی رشد اقتصادی بدون نفت در نیمه نخست سال جاری نیز ۱/ ۴ درصد بوده است. این رقم در فصل بهار معادل ۴ درصد و در فصل تابستان نیز ۳/ ۴ درصد بوده است.

پیش از این بانک مرکزی، به شکل رسمی آمار رشد اقتصادی را تنها تا پایان زمستان منتشر کرده بود. همچنین مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی نیمه نخست را ۶/ ۵ درصد اعلام کرده بود. بر اساس آمارهای بانک مرکزی، در سال گذشته، رشد اقتصادی فصل بهار معادل ۵/ ۷ درصد و رشد اقتصادی فصل تابستان ۹/ ۱۲ درصد ثبت شده بود. این آمارها نشان می‌دهد که نسبت به سال قبل، از سرعت رشد اقتصادی کاسته شده است، اما این ارقام نیز با توجه به عبور اثر رشد نفتی عملکرد قابل قبولی است.

کاهش رشد اقتصادی در سال‌جاری نسبت به سال قبل قابل پیش‌بینی بود زیرا در سال ۱۳۹۵، رشد اقتصادی دورقمی به دلیل استفاده از ظرفیت‌های بخش نفتی پس از لغو تحریم‌ها بوده است. طبیعی است که با توسعه صادرات نفتی، میزان تولید اقتصادی رشد قابل‌توجهی در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۴ یابد، اما ادامه این رویه در سال ۱۳۹۶ ممکن نبود، زیرا اثرگذاری بخش نفتی در رشد اقتصادی تقریبا تمام شده و باید این افزایش در سایر بخش‌ها صورت گیرد.

مثبت شدن تمام گروه‌ها

بانک مرکزی پس از صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی جزئیات تولید ناخالص داخلی را نیز منتشر کرد. آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که تولید ناخالص داخلی در نیمه نخست سال جاری به قیمت ثابت سال ۹۰، به حدود ۳۵۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. اگرچه آمارهای مرکز آمار نشان می‌داد سهم بخش نفت از رشد اقتصادی کاهش یافته است اما بر اساس آمارهای بانک مرکزی، ۳/ ۱ واحد درصد از رشد اقتصادی ۵/ ۴ درصدی در نیمه نخست به دلیل فعالیت‌های بخش نفت بوده است.

بر اساس گزارش بانک مرکزی، افزایش نرخ رشد ارزش افزوده این گروه، به‌طور عمده ناشی از افزایش نرخ رشد تولید و صادرات نفت خام، تولید میعانات گازی، تولید فرآورده‌های پالایشگاهی و نیز افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است. همچنین گروه حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات اثر ۷/ ۰ واحد درصدی در رشد داشته و پس از نفت در رده دوم قرار گرفته است. «بازرگانی، رستوران و هتلداری»، «صنعت» و «برق، آب و گاز» هر کدام به اندازه ۵/ ۰ واحد درصد از رشد اقتصادی را تشکیل داده و نقش عمده‌ای در رشد مثبت نیمسال نخست ایفا کرده‌اند.

آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که رشد تمام بخش‌ها اعم از کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات در نیمه نخست سال جاری مثبت بوده است. نکته قابل توجه در گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که تغییر قابل توجهی در بخش صنعت رخ داده و رشد ارزش افزوده بخش صنعت معادل ۵/ ۴ درصد بوده، این در حالی است که این رقم در مدت مشابه سال قبل منفی گزارش شده بود. پیش‌تر بانک مرکزی آمار شاخص کارگاه‌های بزرگ صنعتی را در نیمه نخست سال‌جاری منتشر کرده بود. این آمارها نشان می‌دهد که رشد این شاخص در نیمه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹/ ۴ درصد بوده است. این رشد در نیمه نخست سال قبل ۸/ ۴ درصد گزارش شده بود.

رونق ساختمان در سال ۹۶

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد در فصل دوم سال جاری رونق تولید به بخش ساختمان بازگشته است. این بخش که زیرگروه صنایع و معادن محسوب می‌شود، در فصل اول سال جاری رشد منفی ۵/ ۳ درصد را ثبت کرده که این رقم در فصل دوم سال جاری به ۱/ ۳ درصد رسیده است. همچنین رشد ارزش افزوده بخش مسکن در نیمه نخست سال جاری معادل ۶/ ۰ درصد بوده است. در ۶ ماه نخست سال قبل رشد بخش ساختمان منفی ۶/ ۱۴ درصد بوده است. همچنین در بخش ساختمان ارزش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مناطق شهری به قیمت‌های جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶/ ۱۲ درصد افزایش یافته است.

رشد تشکیل سرمایه مثبت شد

بررسی‌ها از طرف تقاضای اقتصاد نیز حاکی از آن است که رشد گروه‌ها در نیمه نخست مثبت بوده است. بر این اساس، رشد مخارج مصرف نهایی به ۷/ ۳ درصد و رشد مخارج مصرف نهایی بخش دولتی به ۵/ ۳ درصد رسیده است. یکی از نکات قابل توجه دیگر این گزارش، مثبت شدن رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص است. بر اساس این آمارها رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در نیمه نخست سال جاری ۱/ ۰ درصد بوده که این رقم در نیمه نخست سال قبل معادل منفی ۵ درصد بوده است. همچنین رشد سرمایه ثابت در فصل تابستان ۴/ ۱ درصد بود که این رقم به دلیل رشد ۱/ ۲ درصدی در بخش تشکیل سرمایه ساختمان بوده است.

با وجود رشد مثبت تشکیل سرمایه بخش ساختمان، رشد تشکیل سرمایه در نیمه نخست سال جاری منفی ۹/ ۰ درصد بوده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، کاهش واردات کالاهای سرمایه‌ای در نیمه نخست سال ۱۳۹۶، نسبت به دوره زمانی مشابه گذشته، مهم‌ترین عامل درخصوص کاهش نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ماشین‌آلات بوده است. همچنین در حوزه تجارت خارجی و بر اساس برآوردهای اولیه، صادرات و واردات کالاها و خدمات در نیمه نخست سال جاری به ترتیب از رشد ۳/ ۴ درصدی و ۴/ ۱۱ درصدی برخوردار بوده است.

بر اساس آمارهای بانک مرکزی عمده‌ترین منابع آماری محاسبه اقلام هزینه ناخالص داخلی را منابعی نظیر طرح آماری بودجه خانوار در مناطق شهری، پرداختی خزانه‌داری کل کشور و آمار صادرات و واردات گمرگ و تراز پرداخت خارجی کشور تشکیل می‌دهند.

پیش‌بینی مراکز معتبر از رشد اقتصادی

بر اساس پیش‌بینی‌های مراکز مهم، رشد اقتصادی در سال‌جاری در حد ۴ درصد خواهد بود. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی که در آذر ماه سال ۱۳۹۶ منتشر کرد، آورده است رشد تولید ناخالص داخلی در سال ۱۳۹۶، به ۲/ ۴ درصد خواهد رسید. همچنین‌ بر اساس آمارهای بانک جهانی، رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی ۶/ ۳ درصد پیش‌بینی شده که البته در گزارش قبلی این نهاد، رشد اقتصادی رقم ۴ درصد عنوان شده بود.

مقایسه آمار بانک مرکزی با مرکز آمار

پیش از بانک مرکزی، مرکز آمار ایران نیز آمار رشد اقتصادی در نیمه نخست سال‌جاری را منتشر کرده بود. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی در نیمه نخست سال‌جاری، ۶/ ۵ درصد بوده که بیش از یک واحد درصد از ارزیابی بانک مرکزی بیشتر بوده است. همچنین بر اساس آمارهای این گزارش، رشد اقتصادی فصل بهار ۲/ ۶ درصد و رشد اقتصادی فصل تابستان معادل ۲/ ۵ درصد بوده است.

در حالی که آمار رشد اقتصادی مرکز آمار نشان می‌دهد که رشد فصل بهار نسبت به فصل تابستان بهتر بوده، اما بررسی مرکز آمار ایران حاکی از آن است که رشد اقتصادی در فصل تابستان نسبت به فصل بهار عملکرد بهتری را ثبت کرده است. آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که رشد تمام بخش‌ها اعم از کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات در نیمه نخست سال جاری مثبت بوده است. نکته قابل توجه در گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که تغییر قابل توجهی در بخش صنعت رخ داده و رشد ارزش افزوده بخش صنعت معادل ۵/ ۴ درصد بوده، این در حالی است که این رقم در مدت مشابه سال قبل منفی گزارش شده بود.

پیش‌تر بانک مرکزی آمار شاخص کارگاه‌های بزرگ صنعتی را در نیمه نخست سال‌جاری منتشر کرده بود. این آمارها نشان می‌دهد که رشد این شاخص در نیمه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹/ ۴ درصد بوده است. این رشد در نیمه نخست سال قبل ۸/ ۴ درصد گزارش شده بود.

رونق ساختمان در سال ۹۶

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد در فصل دوم سال جاری رونق تولید به بخش ساختمان بازگشته است. این بخش که زیرگروه صنایع و معادن محسوب می‌شود، در فصل اول سال جاری رشد منفی ۵/ ۳ درصد را ثبت کرده که این رقم در فصل دوم سال جاری به ۱/ ۳ درصد رسیده است. همچنین رشد ارزش افزوده بخش مسکن در نیمه نخست سال جاری معادل ۶/ ۰ درصد بوده است. در ۶ ماه نخست سال قبل رشد بخش ساختمان منفی ۶/ ۱۴ درصد بوده است. همچنین در بخش ساختمان ارزش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مناطق شهری به قیمت‌های جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶/ ۱۲ درصد افزایش یافته است.

رشد تشکیل سرمایه مثبت شد

بررسی‌ها از طرف تقاضای اقتصاد نیز حاکی از آن است که رشد گروه‌ها در نیمه نخست مثبت بوده است. بر این اساس، رشد مخارج مصرف نهایی به ۷/ ۳ درصد و رشد مخارج مصرف نهایی بخش دولتی به ۵/ ۳ درصد رسیده است. یکی از نکات قابل توجه دیگر این گزارش، مثبت شدن رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص است. بر اساس این آمارها رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در نیمه نخست سال جاری ۱/ ۰ درصد بوده که این رقم در نیمه نخست سال قبل معادل منفی ۵ درصد بوده است.

همچنین رشد سرمایه ثابت در فصل تابستان ۴/ ۱ درصد بود که این رقم به دلیل رشد ۱/ ۲ درصدی در بخش تشکیل سرمایه ساختمان بوده است. با وجود رشد مثبت تشکیل سرمایه بخش ساختمان، رشد تشکیل سرمایه در نیمه نخست سال جاری منفی ۹/ ۰ درصد بوده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، کاهش واردات کالاهای سرمایه‌ای در نیمه نخست سال ۱۳۹۶، نسبت به دوره زمانی مشابه گذشته، مهم‌ترین عامل درخصوص کاهش نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ماشین‌آلات بوده است.

همچنین در حوزه تجارت خارجی و بر اساس برآوردهای اولیه، صادرات و واردات کالاها و خدمات در نیمه نخست سال جاری به ترتیب از رشد ۳/ ۴ درصدی و ۴/ ۱۱ درصدی برخوردار بوده است. بر اساس آمارهای بانک مرکزی عمده‌ترین منابع آماری محاسبه اقلام هزینه ناخالص داخلی را منابعی نظیر طرح آماری بودجه خانوار در مناطق شهری، پرداختی خزانه‌داری کل کشور و آمار صادرات و واردات گمرگ و تراز پرداخت خارجی کشور تشکیل می‌دهند.

پیش‌بینی مراکز معتبر از رشد اقتصادی

بر اساس پیش‌بینی‌های مراکز مهم، رشد اقتصادی در سال‌جاری در حد ۴ درصد خواهد بود. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی که در آذر ماه سال ۱۳۹۶ منتشر کرد، آورده است رشد تولید ناخالص داخلی در سال ۱۳۹۶، به ۲/ ۴ درصد خواهد رسید. همچنین‌ بر اساس آمارهای بانک جهانی، رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی ۶/ ۳ درصد پیش‌بینی شده که البته در گزارش قبلی این نهاد، رشد اقتصادی رقم ۴ درصد عنوان شده بود.

مقایسه آمار بانک مرکزی با مرکز آمار

پیش از بانک مرکزی، مرکز آمار ایران نیز آمار رشد اقتصادی در نیمه نخست سال‌جاری را منتشر کرده بود. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی در نیمه نخست سال‌جاری، ۶/ ۵ درصد بوده که بیش از یک واحد درصد از ارزیابی بانک مرکزی بیشتر بوده است. همچنین بر اساس آمارهای این گزارش، رشد اقتصادی فصل بهار ۲/ ۶ درصد و رشد اقتصادی فصل تابستان معادل ۲/ ۵ درصد بوده است. در حالی که آمار رشد اقتصادی مرکز آمار نشان می‌دهد که رشد فصل بهار نسبت به فصل تابستان بهتر بوده، اما بررسی مرکز آمار ایران حاکی از آن است که رشد اقتصادی در فصل تابستان نسبت به فصل بهار عملکرد بهتری را ثبت کرده است.