تعامل بین مسلمانان و غیرمسلمانان؛ راه‌حل اسلام‌هراسی

ایکنا نوشت: در سال‌های اخیر معضل اسلام‌هراسی مشکلات زیادی را برای شهروندان مسلمان در مناطق مختلف جهان و به ویژه در کشورهای اروپایی به همراه داشته است. حمله به مساجد و مراکز اسلامی، اهانت به بانوان محجبه و جریان سازی علیه مسلمانان در فضای مجازی از جمله مشکلاتی است که امروزه مسلمانان را در کشورهای گوناگون تهدید می‌کند. در این‌باره گفتگویی با ابراهیم اولگون (İbrahim Olgun) رئیس جماعت اسلامی اتریش انجام  شده است که مشروح آن از نظر می‌گذرد:

روند اسلام‌هراسی در ۱۰ سال اخیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در اروپا و به ویژه در اتریش طی ۱۰ سال اخیر شاهد افزایش موج اسلام‌هراسی هستیم. ما به عنوان جماعت اسلامی اتریش حملات علیه مساجد و بانوان محجبه را مورد بررسی قرار داده و تعداد دفعات این حوادث را یادداشت می‌کنیم. ما مؤسسه‌ای در این خصوص داریم که این حوادث را بررسی کرده و گزارشی سالانه را از آن منتشر می‌کند. بر اساس اعلام این مؤسسه دشمنی با اسلام در اتریش و به طور کلی در اروپا افزایش را نشان می‌دهد.

به طور کلی در اروپا و به طور اخص در کشور شما میزان اسلام‌ستیزی در چه سطحی است؟

در حال حاضر در مورد تعداد حوادث ناشی از اسلام‌ستیزی در کشورهای مختلف اروپایی آمار دقیقی در دست نیست. اما بنابر اطلاعات به دست آمده در کل اروپا اسلام‌ستیزی روندی رو به رشد دارد. این موضوع را با ذکر مثالی می‌توان بهتر بیان کرد. در اتریش هر ساله نام نوزاد‌هایی که در دقایق و یا ساعات ابتدایی سال جاری میلای به دنیا می‌آیند را اعلام کرده و این تولد را به خانواده آنان تبریک می‌گویند. امسال در اتریش طی نخستین دقایق سال ۲۰۱۸ یک نوزاد مسلمان متولد شد. پدر و مادر این نوزاد عکسی را به همراه فرزند تازه به دنیا آمده‌ در فضای مجازی منتشر کردند و متأسفانه برخی این امر را برنتافته و عبارات ناشایستی مانند «یک تروریست دیگر متولد شد» را در فضای مجازی به کار بردند. این نشان می‌دهد که در اتریش به صورت جدی با یک رویکرد اسلام‌ستیزانه مواجه هستیم. البته این وضعیت را نمی‌توان به همه شهروندان اتریش تعمیم داد؛ زیرا در حین حال برخی از سازمان‌ها و نهاد‌های مسیحی و دولتی موضعی را علیه این فضای موجود اتخاذ و طی بیانیه‌‌هایی حمایت‌ خود را از این خانواده مسلمان اعلام کردند. به طور کلی می‌توان گفت که اتریش یکی از کشورهای اصلی مواجه با معضل اسلام‌هراسی است.

مسلمانان در کدام یک از کشورهای اروپایی در مقابله با اسلام‌هراسی موفق‌تر عمل کرده‌اند؟

در هر کشوری که مسلمانان با دیگر شهروندان ارتباط و تعامل داشته باشند، موج اسلام‌هراسی کمتر مشاهده می‌شود. مسلمانان با احترام و اجرای دقیق قوانین آن کشور می‌توانند به عنوان شهروندان نمونه، الگویی برای پیروان دیگر ادیان نیز باشند. ما در اتریش همواره به مسلمانان ارتباط دوستانه با سایر شهروندان غیر مسلمان را توصیه می‌کنیم. اگر هر کس در گوشه‌ای دور بایستد و از ارتباط با دیگران خودداری کند، طبیعتا اسلام‌هراسی افزایش خواهد یافت. به همین دلیل کشورهایی موفق هستند که همه شهروندان آن از ادیان و نژاد‌‌های مختلف بدون هرگونه پیش‌داوری و با رویکردی دوستانه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

با توجه به روند موجود در جوامع اروپایی شما روند اسلام‌هراسی در آینده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ما امیدوایم که این روند کاهش یابد، اما همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره کردیم حل معضل اسلام‌هراسی مستلزم تعامل و ارتباط بیشتر شهروندان یک جامعه با یکدیگر است. دوری گزیدن شهروندان از همدیگر باعث شکل‌گیری جریان‌های موازی در یک جامعه می‌شود و این مشکلات زیادی را در اتحاد و انسجام مردم آن کشور به دنبال خواهد داشت. اگر مسلمانان خودشان با شهروندان کشوری که در آن ساکن هستند، ارتباط برقرار نکنند، رسانه‌ها و مطبوعات آنان را به بدترین شکل معرفی خواهند کرد. متأسفانه در رسانه‌های غرب تصویر خوبی را از مسلمانان منعکس نمی‌‌کنند و اسلام و تروریسم را در یک ردیف قرار می‌دهند. امروزه بسیاری از غیر مسلمانان اطلاعات کافی در مورد اسلام ندارند. برای مقابله با اسلام‌هراسی باید خود مسلمانان وارد عمل شوند و به وسیله ارتباط با پیروان سایر ادیان در جهت رفع پیش‌‌داوری‌های منفی علیه دین مبین اسلام تلاش کنند. اگر این امر مهم میسر شود می‌توان گفت که به تدریج از موج اسلام هراسی کاسته خواهد شد، اما با این حال پایان یافتن کامل این معضل غیر ممکن به نظر می‌رسد. زیرا همواره افرادی وجود دارند که به دنبال دشمنی با پیروان دیگر ادیان هستند.

چهره‌های دینی و سیاسی کشورهای اسلامی برای مقابله با مسئله اسلام‌هراسی باید چه رویکردی را اتخاذ کنند؟

به عنوان جماعت اسلامی اتریش، توصیه ما به آنان این است که برای دفاع از اقلیت‌های مسلمان در کشورهای اروپایی ضمن پرهیز از اظهارات احساسی ویا تند و زننده بیشتر با زبانی منطقی، قانع‌کننده و دیپلماتیک مشکلات و خواسته‌های مسلمانان را بیان کنند. همچنین بهتر این است که چهره‌های دینی وسیاسی کشورهای اسلامی برای حل مشکلات مسلمانان ساکن اروپا به صورت مستقیم با مقامات این کشور‌ها وارد گفتگو شده و به حل مسائل بپردازند. توصیه ما این است که مقامات کشورهای اسلامی و اروپایی در چارچوب احترام مقابل روی یافتن راهکارهایی در این خصوص تمرکز کنند.

زمانی‌که شخصیت‌های دینی و سیاسی از طریق رسانه‌ها سخنان تندی در مورد این موضوع به زبان می‌آورند، مسلمانان ساکن اروپا در معرض تبعات این تنش‌ها قرار می‌گیرند. برای مثال خدشه‌دار شدن روابط ترکیه و اتریش هم‌اکنون برای مسلمانان این کشور مشکلاتی را به دنبال داشته است. به همین دلیل امیدواریم که با بهبود روابط میان مقامات سیاسی این دو کشور مسائل و مشکلاتی که مسلمانان اتریش با آن رو به رو هستند، برطرف شود.