٣٥سال است که با افزایش تعداد خودروها، ایران به آلودگی هوا دچار شده است. با این حال مقابله با این مشکل از سال ٧٩ آغاز شد؛ برنامه‌ای که بنا بود ١٠ساله باشد، اما سال ٨٤ به کل متوقف شد.
حالا با ازسرگیری طرح‌هایی برای کاهش آلودگی هوا این نتیجه حاصل شده است: «تعداد روزهای سالم و پاک در تهران و سایر کلانشهرها نسبت به سال‌های ٩١ و ٩٢ افزایش داشته است. در تهران در سال ٩٢، ٢٠٢ روز سالم، در سال ٩٣، ٢٣٣ روز سالم، در سال ٩٤ نیز ٢١ روز پاک و ٢٣٣ روز سالم داشته‌ایم.»
با این حال، پدیده وارونگی دما در تهران باعث شد اعتراضات علیه فعالیت سازمان حفاظت محیط زیست بالا بگیرد و این موضوع از سوی برخی رسانه‌ها، با سوگیری‌هایی سیاسی همراه شود. همین مسائل باعث شد معاون انسانی سازمان محیط زیست در نشست خبری با موضوع آلودگی هوا چنین سوالی بپرسد: «چرا باید وقتی یک پدیده طبیعی مثل اینورژن (وارونگی دما) اتفاق می‌افتد و آلودگی بالا می‌رود، تمام فعالیت‌های دستگاه‌ها و سازمان محیط زیست را زیر سوال برد؟» سعید متصدی صبح دیروز رو در روی خبرنگاران نسبت به عملکرد برخی رسانه‌ها اعتراض کرد و از شایعات عجیبی درباره آلودگی هوا گفت که در هفته‌های گذشته بارها دست‌به‌دست شد.
او درباره اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص آلودگی هوا حرف زد و اشاره‌ای هم به شفاف نبودن دولت‌های گذشته درباره اعلام وضع آلودگی هوا به مردم داشت. متصدی البته با ارایه گزارشی از بهبود وضع آلودگی هوا طی سال‌های گذشته، تاکیدی هم روی این مطلب داشت که «سازمان محیط زیست تولید‌کننده آلودگی نیست بلکه ناظر بر کنترل آلاینده‌ها است.»
توضیح درباره حرف‌هایی که مبنا ندارد
معاون سازمان محیط زیست در نشست خبری با موضوع آلودگی هوا و اقدامات انجام‌شده، در ابتدای گفته‌های خود به عملکرد برخی رسانه‌ها برای تخریب اقدامات و «آب ریختن در آسیاب دشمن» اشاره کرد.
او با این مقدمه از پیشرفت در بعضی برنامه‌ها گفت: «نخستین برنامه کاهش آلودگی هوا را در سال ٧٩ شروع کردیم. علاوه بر این در سال ٩٣ راهکارهای اجرایی کاهش آلودگی هوا را پیشنهاد دادیم و در سال ٩٥ مصوبه دولت در زمینه کاهش آلودگی هوا ارایه شد که همگی متکی بر اسناد علمی و با توجه به توان داخلی کشور بوده و نه کمک‌گیری از بنگاه‌های خارجی. امروز با کمک و توان علمی و اجرایی داخل کشور شاهد تولید بنزین یورو ٤ هستیم. خودروها با توان داخلی به استاندارد یورو ٤ رسیده‌اند ولی متاسفانه عده‌ای ادعاهایی که هیچ پایه علمی و اجرایی ندارد، مطرح می‌کنند.»
متصدی به انتشار شایعاتی درباره مرگ ٤٤١ نفر در یک هفته به خاطر آلودگی هوا و رسیدن شاخص آلودگی به ١٨٠ اشاره کرد که بنا بر ادعاهای دروغین با بمب اتم برابری می‌کند: «در روزهای اخیر فردی مدعی شد که ٤٤١ نفر به خاطر آلودگی هوا فوت کرده‌اند. سوال اینجاست که چه کسی می‌تواند طی یک هفته چنین اطلاعاتی ارایه دهد؟ مدل‌های گوناگونی وجود دارد که می‌تواند میزان فوت و مرگ ناشی از آلودگی هوا را تخمین بزند ولی کسی نمی‌تواند ادعا کند که ٤٤١ نفر طی هفته گذشته به خاطر آلودگی فوت کرده‌اند یا کس دیگری ادعا می‌کند که شاخص ١٨٠ در آلودگی هوا به معنای بمب اتم است. شاخص‌های آلودگی هوا تقسیم‌بندی مشخصی دارد و روشن است که در هر مرحله چه اتفاقاتی می‌افتد و چه توصیه‌هایی باید داشته باشیم.»
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر این‌که اینورژن (وارونگی دما) یک پدیده طبیعی است و کسی نمی‌تواند برای آن راهکار داشته باشد، گفت: «باید تلاش کنیم کمترین انتشار آلودگی صورت گیرد که با اقداماتی چون تعطیلی مدارس و علت‌یابی این موضوع سعی داریم انتشار آلودگی را کاهش دهیم. کشور ما از سال ١٣٥٠ دچار آلودگی هوا بوده است و هر شهری که به کلانشهر تبدیل شده در زمره شهرهای آلوده قرار گرفته است ولی در این مدت تصمیمات و تلاش‌های درستی برای مقابله با آلودگی هوا اتفاق نیفتاده تا این‌که در سال ٧٩ برنامه‌ای برای کاهش آلودگی هوا طراحی شد که این برنامه ١٠ساله تنها تا سال ٨٤ اجرا شد.»
متصدی با اشاره به این‌که مدیریت کنترل و کاهش آلودگی هوا جزو مصوبه‌های دولت است، گفت: «٤٧ برنامه تدوین شده و در دست اجراست و بسیاری هم به نتیجه رسیده است. حذف بنزین پتروشیمی ازجمله این اقدامات مهم است که در نتیجه این اقدام میزان بنزن هوا از ٦٠٠ ppm به ٣٠ ppm رسید، بنابراین چه کسی می‌تواند منکر این اقدامات و تاثیرات مثبت ناشی از آنها شود.»متصدی با اشاره به این‌که از ابتدای امسال تا اول آذر ٢٠٥ روز پاک و سالم داشته‌ایم، گفت: «چرا باید وقتی یک پدیده طبیعی مثل اینورژن اتفاق می‌افتد و آلودگی بالا می‌رود تمام فعالیت‌های دستگاه‌ها و سازمان محیط زیست را زیر سوال بُرد؟»
شهر اصفهان تا پایان مهر ١٨٦ روز سالم داشت
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این‌که در شهر اصفهان تا پایان مهر ٩٥، ١٨٦ روز سالم داشتیم، گفت: «در سال ٩٥ دو نیروگاه برق اصفهان پلمپ شد؛ همچنین اصفهان جزو کلانشهرهایی است که بنزین یورو٤ در آن توزیع می‌شود. در حال حاضر ٢٦میلیون لیتر بنزین یورو٤ با توان داخلی تولید می‌شود که در پالایشگاه اصفهان از کاتالیست‌هایی استفاده می‌شود که ساخت دانشمندان ایران است.»
متصدی ادامه داد: «اهواز وضع خوبی ندارد که این موضوع به گرد‌و‌غبار ورودی به کشور از ناحیه عراق و عربستان مرتبط است. در زمینه گرد‌و‌غبار در نشست اخیر تغییرات اقلیم که در مراکش برگزار شد، ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست با رئیس‌جمهوری عراق گفت‌وگویی داشت تا تعیین تکلیف گرد‌و‌غباری که ایران را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، مشخص شود.»
او همچنین گفت: «در شهر اهواز بیشتر بحث آلودگی طبیعی است و با وجود این‌که بیشترین اعتبارات سازمان حفاظت محیط‌زیست در استان خوزستان هزینه شده و بیشترین مصوبه‌های دولت برای این استان بوده است، هنوز مشکل آلودگی هوای اهواز که بیشتر ناشی از گرد‌و‌غبار و آلودگی طبیعی است، حل نشده است. در اهواز اقداماتی چون کاهش میزان سوخت ورودی به واحدهای فراوری اهواز، شکسته شدن سدها و احیای هورالعظیم صورت گرفته است ولی همچنان مشکلات آلودگی در این شهر وجود دارد و ما به تلاش‌های خود ادامه می‌دهیم تا شاخص آلودگی را پایین بیاوریم.»
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با تأکید بر این‌که برخورد با صنایع تشدید شده است، ادامه داد: «سازمان محیط‌زیست تولید‌کننده آلودگی نیست بلکه ناظر بر کنترل آلودگی است. تعداد نیروگاه‌های تبدیل شده و تعداد صنایع و پالایشگاه‌هایی که اخطاریه دریافت کرده‌اند، نشان می‌دهد که سازمان حفاظت محیط‌زیست از وظایف خود ذره‌ای کوتاه نیامده است.»
او با بیان این‌که برنامه‌های زیست‌محیطی حداقل پنج ساله است، افزود: «برنامه کاهش آلودگی هوا یک برنامه ١٠ ساله است و برآوردها، داده‌ها و اطلاعات نشان می‌دهد که شاخص آلودگی هوا نسبت به سال ٩٢ در حال کاهش است. بنابراین داده‌ها به هیچ وجه ساختگی نیست و ما می‌توانیم این داده‌ها را در اختیار همه قرار دهیم. سازمان به هیچ وجه نمی‌خواهد با مردم و کار خود بازی کند.»
او با اشاره به این‌که در سال ٩١ میزان بنزن در بنزین توزیع شده در کلانشهرها ٢,٢درصد بوده است، ادامه داد: «میزان بنزن بنزین امروز به یک‌درصد یعنی سطح استاندارد رسیده است و در حقیقت میزان بنزن ٥٠درصد کاهش یافته است.»
او با بیان این‌که در دوره‌ای شاخص کیفیت هوا به ٢٠٠ می‌رسید ولی به مردم اعلام نمی‌کردند، گفت: «در سال‌های گذشته زمانی که شاخص کیفیت هوا به بالای ٢٠٠ می‌رسید، کمیته اضطرار تشکیل می‌شد؛ در حالی که طی دو سال گذشته تصویب شد که به محض این‌که شاخص به بالای ١٥٠ برسد، کمیته اضطرار تشکیل شود.»
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این‌که در حال حاضر ٢٠٠ ایستگاه پایش آلودگی در سراسر کشور داریم، افزود: «اولویت ما هشت کلانشهر کشور است؛ اما برای کل کشور برنامه‌ریزی داریم و همه مردم ایران برای سازمان محیط‌زیست مهم هستند.»
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این‌که هر پروژه جدیدی که به نحوی با آلودگی هوا ارتباط داشته باشد، باید گزارشات ارزیابی خود و گزارشات مقابله با آلودگی هوا را ارایه دهند، گفت: «در تمام صنایع باید هر سه ماه یک‌بار از طریق ٤٠٠ آزمایشگاه معتمدی که در سراسر کشور وجود دارد، خوداظهاری داشته باشند.» متصدی همچنین تأکید کرد: «در حال حاضر هیچ خودرویی بدون استاندارد یورو٤ شماره‌گذاری نمی‌شود.»
