صورت سرخ دستفروشان

  فيلم سيلي مامور جوان شهرداري به صورت زن دستفروش فومني كه روزهاي گذشته در فضاي مجازي منتشر شد، ماجراي يك درگيري مشابه ديگر در اروميه هم فرصت بازتاب پيدا كرد، در حالي كه شهردار اروميه در گفت‌وگو با «شهروند» اين فيلم را مربوط به درگيري  ١٠ روز گذشته می‌داند: «اين درگيري در نهايت منجر به اخراج مامور شهرداري اروميه شد.»

جمعه همين هفته شبكه‌هاي اجتماعي و خبرگزاري‌ها پر شد از يك فيلم درگيري ديگر. پيرزني كيسه به دست و پسر جوان فرياد‌كنان به سمت هم هجوم مي‌بردند. دعوا بالا گرفت، مامور  جوان شهرداري دستش را بالا برد، سيلي بر صورت پيرزن نقش بست و فيلم با تيتر انتقادي «سیلی مامور شهرداري بر صورت زن نان‌آور» در سايت‌ها بازنشر شد. يك روز بعد روابط عمومي شهرداري فومن در حالي كه سيل انتقادات زيادي روانه اقدامات اين نهاد شده بود، توضيحاتي درباره اين ماجرا در پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداري اين شهر منتشر كرد: «شهرداری با محکوم کردن اقدام یکی از عوامل سد معبر طی برگزاری جلسه فوری در مورد بررسی اتفاق رخ داده در محل شهرداری مقرر کرد نسبت به برخورد انضباطی شامل تعلیق فرد خاطی تا مشخص شدن کلیات ماجرا و همچنین دلجویی و تفقد از فرد سد معبر کرده به دلیل نحوه برخورد عوامل سد معبر در اسرع وقت اقدامات مناسب را معمول دارد.»

 در ادامه هم توضيحات بيشتري درباره طرح‌هاي سامان‌بخشي دستفروشان  ارایه شد:  «شهرداري مدت‌ها قبل ضمن اخطار به کلیه دستفروشان از آنها تقاضا کرده است جهت کسب و کار در پیاده‌رو‌ها تجمع نکرده و به بازارچه سردار جنگل یا بازار روز واقع در خیابان شهید شکوری مراجعه کنند. بیشتر دستفروشان ضمن رعایت قانون با عوامل شهرداری همکاری کردند ولی شخص مورد نظر به اخطارها توجه نکرد و در طول این مدت همچنان در مکان فوق در پیاده‌رو حضور داشت و ضمن ایجاد سد معبر باعث دلخوری مغازه‌داران و سایرکسبه شد و با ذکر این مطلب که چرا شهرداری در برخورد با دستفروشان سلیقه‌ای عمل می‌کند، گلایه خود را ابراز می‌کردند.» حالا آن‌طور كه مسئولان شهرداري فومن گفته‌اند، شخص مورد نظر از اين شغل تعليق شده است و بعد هم قرار بر اين شد كه از زن دستفروش دلجويي شود.

 با وجود اين نورالدین نعمتی، رئیس شورای شهر از مردم بابت برخورد زشت مامور سد معبر شهرداری فومن با زن دستفروش عذرخواهي كرد و در ادامه شهردار فومن را مسبب اصلی این‌گونه رفتارها دانست: «اقدام زن دستفروش در بی‌توجهی به تذکرات شهرداری قانونی نبود اما عمل مامور شهرداری فومن بسیار زشت و زننده‌ بود.»

اما همزمان با انتشار اين اخبار، روز شنبه هم ويدیو ديگري با تيتر «ضرب و شتم دستفروش ارومیه توسط مامور شهرداری» دست به دست مي‌شد: «مرد نسبتا جوان روي دو پا نشسته است و در حالي كه مامور پليس هم در كنار او ايستاده، مورد ضرب و شتم مامور شهرداري قرار مي‌گيرد.» اما پيگيري‌ها نشان داد كه فيلم مذكور براي ١٠ روز گذشته بوده است. محمد حضرت‌پور، شهردار اروميه توضيحاتي را در اين‌باره به «شهروند» داد: «در اين فيلم درگيري از سوي مامور شهرداري است اما بررسي‌هاي ما نشان داد كه برخورد ابتدا از سوي دستفروش آغاز شده و بعد مامور شهرداري با او برخورد كرده كه درگيري ادامه يافته است.  به‌هرحال اين‌كه شروع‌كننده درگيري دستفروش بوده است باز هم از تقصير‌هاي مامور شهرداري كم نمي‌كند.»

او همچنين از اخراج مامور خاطي شهرداري خبر داد: «گزارش اين درگيري همراه با فيلم مربوطه هفته گذشته از سوي اداره بازرسي شهرداري به دست من رسيد كه بعد از بررسي دوباره آن را به اداره بازرسي ارجاع دادم تا بعد از تكميل اطلاعات و پرس‌و‌جو از كساني كه در صحنه حضور داشته‌اند، اقدام لازم صورت گيرد. اطلاعات تكميلي درباره پرونده نشان مي‌داد كه درگيري ابتدا از سوي دستفروش بوده است اما با شيطنت خاصي تنها صحنه‌هايي كه مامور دستفروش را مورد ضرب و شتم قرار مي‌دهد، ضبط شده است. با وجود اين به سرعت شهرداري قرارداد اين كارمند را فسخ كرد چون حتي اگر دستفروشي آغازگر درگيري هم باشد دليلي براي ادامه ضرب و شتم از سوي كارمند شهرداري وجود ندارد.»

 شهردار اروميه البته بعد از اطلاع از ماجرا و اخراج مامور شهرداري اروميه از دستفروش مذكور هم دلجويي كرده است: «يكي از مهم‌ترين وظايف شهرداري‌ها جلوگيري از بروز سد معبر از سوي دستفروشان است به همين دليل مرتب با اين مسأله مواجه هستيم اما مطمئنا در اين راه نبايد حرمت دستفروشان شكسته شود و بايد از راه‌هاي قانوني براي منع آنان استفاده كرد. در مورد اخير هم مامور شهرداري نبايد برخورد فيزيكي پيدا مي‌كرد چون حتي اگر برخورد از سوي دستفروش آغاز شود مامور بايد صبر كند و مسأله را در چارچوب قانون و مقررات موجود حل كند. اگر جز اين باشد پس كارايي قانون چيست؟ به‌هرحال هم دستفروشي كه در خيابان‌ها سد معبر مي‌كند و هم ماموري كه وظيفه قانوني براي جلوگيري از سد معبر دارد بايد حتما قانون را مدنظر قرار دهند و نبايد در برابر مسائل كاري رفتار احساسي از خود نشان دهند. هر كس در هر پست و مقامي هم كه باشد موظف است تا خود را در چارچوب قانون قرار دهد.» او درباره علت برخوردهاي خشونت‌آميز در اين مواقع توضيحات ديگري هم ارایه كرد: «همه زندگي يك دستفروش در آن بساطي است كه همراه خود دارد. مسلم است كه وقتي به بساط او حمله شود و اجناس او آسيب ببيند، عصباني مي‌شود و اين عصبيت هم بر فضاي درگيري حاكم مي‌شود.» شهردار اروميه تاكيد كرد: «در اين‌طور مواقع كه درگيري ميان دستفروش و ماموران شهرداري به وجود مي‌آيد اين ماموران هستند كه بايد مدارا و با هوش و صبر خود از بروز درگيري بيشتر جلوگيري كنند. اگر قرار است برخوردي صورت بگيرد حتما بايد در چارچوب ضوابط و مقررات موجود  باشد و تبديل آن به درگيري فيزيكي اصلا مورد تاييد هيچ كس نيست.»

به تنش كشانده شدن برخورد ميان ماموران سد معبر شهرداري‌ها با دستفروشان موضوع تازه‌اي نيست و تاكنون موارد زيادي در شهرهاي تهران، گرگان، اهواز و ... اتفاق افتاده است كه حتي يك مورد آن در دي‌ماه ‌سال گذشته منجر به مرگ مامور شهرداري در گرگان شد. ٢٦ بهمن‌ سال گذشته هم حدود ١٠ نفر از ماموران شهربان يا به اصطلاح حريم‌بان براي برخورد با سد معبر، با دو خودرو‌ شاسي‌‌بلند كه فقط آرم شهرداري داشت، به شكلي ضربتي، مشغول برخورد با دستفروشان و چرخي‌هاي مقابل خروجي مترو شادمان در خيابان آزادي شدند. در نهايت اين برخوردها به درگيري و مجروح شدن چند تن از دستفروشان منجر شد. اما مسأله دستفروشي و نحوه برخورد با آن معمايي است كه هنوز مسئولان نتوانسته‌اند براي آن ساز و كارهاي قانوني طرح كنند.

در آخرين جلسه شوراي شهر تهران اين مسأله از سوي يكي از اعضاي شورا مطرح شد كه اماني، معاون شهردار در پاسخ به آن مسائل اقتصادي را توجيهي براي عدم برخورد با اين افراد اعلام كرد اما مهدي چمران، رئيس شورا گفت كه شهرداري بايد راهي براي جلوگيري از سد معبر در شهر داشته باشد. با وجود اين شايد لازم است تا به اين موضوع دو سويه نگاه شود؛ چون در سوي ديگر احتمالا ماموران شهرداري هم حرف‌هايي براي گفتن دارند؛ به‌عنوان مثال مامور سد معبر شهرداري فومن بعد از انتشار فيلم درگيري گفته است:  «به دنبال تعبیه مکانی برای بازاریان همه دستفروشان جای خود را تغییر دادند و وسایل فروش خود را به خیابان ولیعصر بردند اما این خانم و پسرشان که در فیلم من را می‌زد از این کار سر باز زدند. من تنها وظیفه جمع کردن وسایلشان را انجام می‌دادم. به خدا هدف من دست دراز کردن به این خانم نبود. هر روز این خانم به ما فحش و بد و بیراه می‌گوید و همه مغازه‌داران شاهد هستند که هر روز فحش این خانم را می‌خوریم. ولی وقتی به پدرم توهین کرد، دیگر نفهمیدم چه کردم و این اتفاق افتاد. من وقتی کوچک بودم پدرم را از دست دادم.» پيشتر هم تعدادی از نیروهای زیرمجموعه شركت شهربان شهرداري تهران، در نامه‌ای به شورا خواستار شده بودند در حمایت از انضباط شهری، مجدانه در مسیر رفع خلأهای قانونی از طریق نهاد شورا و نیز مجلس تلاش و از انضباط شهری و ماموران اجرای قانون در شهر، رفع مظلومیت کنند.