۳ عامل تعیین کننده رونق مسکن

عضو هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران در تحلیل رفتار و نمودار رشد قیمت مسکن در ۳۰ سال گذشته معتقد است که سیکل‌های مسکن نشان دهنده یک دوره چهار تا پنج ساله برای ثابت ماندن قیمت‌ها است و در این دوره از تورم عقب می‌ماند و بعد در یک دوره ۶ ماهه تا یک ساله رشد جهشی دارد.

مهدی روانشادنیا با اشاره به اینکه روند 30 ساله نشان میدهد که تورم در کشور حدود 20 درصد بوده و تورم قیمت مسکن 21 درصد ثبت شده است معتقد است: این اتفاق تفاوت معنی داری با تورم عمومی ندارد اما رفتار جهشی مسکن و اتفاقات حباب گونه باعث می‌شود که عده ای فرصت طلب در آن دوره وارد بازار شوند و به نام قشرسوداگر بازار مسکن شناخته می شوند که رفتاری متفاوت با قشر مصرف کننده دارند.

وی گفت: مصرف کننده مانند افرادی که ازدواج می کنند یا پولی بدست می آورند و می خواهند خانه ای بخرند، همیشه در بازار حضور دارند؛ البته ممکن است در دوره هایی ترغیب شوند که بیشتر وارد بازار شوند اما اینگونه نیست که از بازار کاملا خارج شوند.

وی با اشاره به اینکه رفتار قشر سوداگر نیز اینگونه است که در ابتدا یا اواسط دوره 6 ماهه وارد می شوند و جهش را تشدید می کنند و سپس از بازار بیرون می روند ادامه داد:منابع مالی و میزان تزریق پول دربازار مسکن کمک می کند که قشر سوداگر چنین رفتاری را از خود نشان دهد، عواملی در تقاضا و عرضه می تواند بر بازار مسکن تاثیر بگذارد که شامل تقاضا قیمت مصالح ساختمانی، قیمت زمین، قیمت تمام شده مسکن، قیمت کارگر، میزان تورم عمومی کشور و ... است.

به گفته وی، سمت عرضه کمترین تاثیر را در تشکیل سیکل های بازار مسکن در کشور دارد، یعنی پارامترهای سمت عرضه تعیین کننده در قیمت تمام شده مسکن نیست اما سطح تقاضا تعیین کننده در بازار مسکن است.

روانشادنیا تاکید کرد: منابع مالی در اختیار دو گروه مصرف کننده و سوداگر است که در سال 91 و همچنین سال 86 چنین اتفاقی رخ داد و در این سال همه بانک ها وام مسکن پرداخت کردند که با نرخ های بهره بالایی اعطا می شد، اما افرادی که وارد بازار سوداگرانه مسکن می شوند، وامی با نرخ سود 20 درصد دریافت می کنند، اما مطمئن هستند که در مدت 6 ماه 100 درصد سود می کنند و از این بازار خارج می شوند پس این کار نوعی تامین مالی است که در اختیار این قشر قرار می گیرد و با کمترین منابع مالی آورده 100 درصد سود می کنند.

وی افزود:اما رفتار گروه مصرف کننده این گونه است که کاری ندارد حضور در بازار مسکن چقدر بهره مالی دارد و بیشترین تمرکزش براین است که چند درصد از ارزش ملکی که می خواهد بخرد را می تواند جبران کند.

*اشباع بازار مسکن در مناطق بالای شهر
روانشادنیا خاطر نشان کرد: اطلاعات نشان می دهد که در سال های گذشته بیشتر ساختمان سازی در تهران در لایه ساخت واحدهای لوکس قرار داشته است؛ یعنی همه سازنده ها به دلیل بازده اقتصادی که وجود داشته به ساختمان سازی در مناطقی روی آورده اند که سود بیشتری داشته، در نتیجه با اشباع بازار در این مناطق روبرو هستیم.

وی افزود: لایه دیگر، قشری فقیر در جنوب شهر است که کم درآمدها به حساب می آیند و می توان گفت که با ساختمان سازی مسکن مهر پاسخگویی به بخشی از تقاضای این قشر برطرف شده و چنانچه مهاجرت و حاشیه نشینی در آن رخ داده، اما بخشی از بازار ساختمان سازی برای افراد کم درآمد با مسکن مهر مرتفع شده است اما تقاضا هنوز وجود دارد.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران گفت: برای تحریک بازار دولت باید سه اقدام انجام دهد و در صورتی که این کارها همزمان انجام شود، جهشی در ساختمان سازی مسکن در یک سال آینده و به تبع آن رشد اقتصادی خواهیم داشت.

وی افزود: تنوع بخشی به ارایه تسهیلات مسکن یکی از این راهکارها است، یعنی وقتی بانکها می توانند با عدد و سودی مناسب تسهیلات بدهند، قشر سوداگر در شمال تهران برای ساخت خانه های لوکس وارد می شود و می تواند عاملی برای تحریک بازار باشد.

وی خاطر نشان کرد: دومین اتفاق خوش آیند برای بازار مسکن، کاهش نرخ سود بانکی است که می تواند اقشار متوسط جامعه ای که بخشی از درآمد خود را از محل سود بانکی تامین می کند، به این نتیجه رسیده که صرفه اقتصادی ندارد و باید سرمایه خود را از بانک ها خارج و به سمت بازار مسکن روانه کند که دولت درآستانه زمینه چینی برای انجام چنین کاری است.

به گفته وی، آمارها نشان می دهد در ایران 88 درصد سرمایه های خانوار در بخش ساختمان سرمایه گذاری می شود و پول‌های سرگردان در کشورما جایگزین دیگری ندارد و به طور قطع به این سمت سوق داده خواهد شد، زیرا صنعت قابل اعتنایی در این زمینه نیست، پس سرمایه ها وارد بخش ساختمان و مسکن می شود.

روانشادنیا تصریح کرد: چنانچه سه اتفاق تنوع روش های مالی برای قشر سوداگر، کاهش نرخ بهره بانکی سپرده گذاران و افزایش دوره بازپرداخت وام ها رخ دهد نه تنها افزایش قیمت خواهد داشت، بلکه در سال آینده با جهشی قیمتی در ساختمان روبرو خواهد شد.

به گفته وی، برخی براین اعتقادند که فقط باید تقاضای مصرفی را برطرف کنیم اما واقعیت این است که سوداگران نقش بسیار مهمی در سیکل تولید و قیمت مسکن در سال‌های گذشته داشته‌اند و در آینده خواهند داشت.