رقبای جذاب سود بانکی!

ریزش سود سپرده بانکی تا ۱۵ درصد تا حدودی به نرخی معمول بین بانک‌ها تبدیل شده و کمتر بانک مجازی می‌توان یافت که سودی بالاتر از این نرخ پرداخت کند؛ اما در این بین طرح‌های مختلف بانک‌ها به ویژه صندوق‌های سرمایه گذاری با سودهای جذاب از رقبای جدی سودها در شبکه بانکی به شمار می‌آیند.

به گزارش ایسنا، در یکی دو دوره اخیر کاهش سود سپرده به ۱۸ درصد در پایان سال قبل و البته ۱۵ درصد در تیرماه امسال، نمی‌توان اجرای منضبط‌ ‌تر نرخ‌های مورد توافق را در شبکه بانکی نادیده گرفت، اما این به معنای این نیست که بانک‌ها هیچ اقدام دیگری برای جذب سپرده و رقابت با یکدیگر نداشته و به همان سپرده‌های ۱۵ درصدی اکتفا کرده‌اند. سودهای کوتاه مدت را گاها تا مرز ۱۵ درصد سالانه بالا ‌برده، طرح‌های خاص بانک را با سود حتی ۱۸ تا ۲۰ درصد اجرایی می‌کنند و در صدر آنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری را مدیریت می‌کنند که تا هفت درصد هم بالاتر از سود سپرده قابلیت پرداخت دارد.

صندوق سرمایه‌گذاری در واقع  مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است که پول‌های جمع آوری شده از مشتریان در قالب سبدی از اوراق سرمایه‌گذاری کرده و به عبارتی آورنده پول به جای سرمایه‌گذاری مستقیم در یک سهم یا اوراق مشارکت خاص، به طور غیر مستقیم منابع خود را در بازار مالی سرمایه‌گذاری می‌کند. البته ماجرا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها با سودهای تضمین شده پیش می‌رود و مشتری از این لحاظ خیال آسوده‌ای دارد که حتی با وجود نوسانی که در بورس تهران وجود دارد باز هم سود پرداختی به وی بر اساس قرارداد اولیه خواهد بود.

این شرایط فضای مناسبی را برای مشتری ایجاد کرده و وقتی جذاب‌تر خواهد بود که بانک مورد مراجعه اعلام کند سود پرداختی از طریق این صندوق‌ها تا چند درصد هم بالاتر از سود سپرده مورد اجرا در شبکه بانکی است.

این در حالی است که مراجعه به شعب از این حکایت داشت که تمام بانک‌ها دارای صندوق سرمایه‌گذاری نیستند که دلیل آن نیز نداشتن مجوز از بانک مرکزی اعلام می‌شود و توضیحات بیشتر حاکی از آن بود که ممنوعیتی در داشتن صندوق ها نیست بلکه نداشتن مجوز به این معناست که سقف واریزی به صندوق برخی بانک‌ها پر شده و برای دور جدید باید مجوز صادر شود.

اما در بانک‌هایی هم صندوق وجود دارد عمدتا به صورت روزشمار حساب باز شده و منابع دریافتی از مشتری به آن واریز و بسته به بانک مخاطب سود تا ۲۲ درصد هم پرداخت می‌شود، ولی به طور مشخص سود قابل ارائه در تمامی صندوق‌های  بانک‌ها بالاتر از سود سپرده ۱۵ درصدی موجود است در عین حال که برخلاف بسیاری از سپرده‌های مدت‌دار، قابلیت برداشت با اطلاع قبلی نیز وجود دارد.

شعب بانک‌ها نیز در مورد سپرده‌گذاری در صندوق های سرمایه‌گذاری توصیه کرده و حتی در مواردی آن را بر سپرده‌های مدت‌دار که هر آن ممکن است با دستور بانک مرکزی با کاهش مواجه شود، ترجیح می‌دهند، هر چند که با کاهش سود بانکی نرخ سود در صندوق‌ها نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت اما نه به حدی که با زیان مشتری همراه باشد. از سویی دیگر سودهای پرداختی در صندوق‌های سرمایه گذاری با تضمین همراه بود و بر اساس قرارداد اولیه پرداخت می‌شود حتی اگر در نوسان بورس، منابع با زیان همراه شود.

 صندوق‌ها در حالی با ارائه شرایط و سودهای متفاوت به رقبای جدی برای سپرده‌گذاری در بانک‌ها تبدیل شده‌اند که بانک مرکزی پیش‌تر اعلام  کرده بود برنامه‌هایی برای برخورد با سودهای بی‌ضابطه صندوق‌های سرمایه گذاری بانک‌ها دارد و حتی رئیس کل بانک مرکزی بر ساماندهی این صندوق ها تاکید داشت. اما روال موجود در بانک‌ها چندان از نظارت جدی بر این حوزه خبر نمی‌دهد.