سرنوشت عمارت مسعودیه چه می‌شود؟

دو نهاد، یکی دولتی و دیگری خصوصی، یکی به نعل می‌زند و یکی به میخ تا «عمارت مسعودیه» را آز آن خود کند، هرکدام هم می‌گویند اگر کاری به جز حرف‌شان انجام شود، خیانت به بنای تاریخی مسعودیه است.

به گزارش ایسنا، حالا عمارت تاریخی مسعودیه که حدود 5 سال پیش در مزایده‌ای به یک شرکت خصوصی که از قضا سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در بخش‌های مختلف اقتصادی و هنری در کشور داشت به مدت 59 سال واگذار شد، تا یک مرکز اقامتی از آن بیرون بیاید، شرکتی که به گفته‌ی مسئولان صندوق احیا دست‌کم یک سال است برخلاف ضوابط و بندهای قرارداد در این بنای تاریخی عمل می‌کند و به درخواست‌ها و نامه‌های این دستگاه زیرنظر سازمان میراث فرهنگی هیچ توجهی ندارد.

از سوی دیگر، با حضور یک تیم حرفه‌ای عکاسی در عمارت مسعودیه برای بازآفرینی صحنه «به توپ بستن مجلس» که به گفته‌ی مسئولان مسعودیه پس از برگزاری ده‌ها ساعت جلسه و تشریح وضعیت بنای تاریخی مسعودیه پروژه خود را روز شنبه (18 اردیبهشت) آغاز کرده‌اند، به نظر می‌رسد تیرخلاص زده شد و صندوق احیا دیگر حاضر نیست شرکت بهره‌بردار خصوصی که هنوز 50 سال از مدت قراردادش مانده را در این بنای تاریخی تحمل کند. به همین دلیل بالاخره روز گذشته نامه‌ی فسخ قرارداد را به این شرکت ابلاغ کردند.

محمدرضا پوینده،‌ مدیرعامل صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی در این زمینه توضیح داد: چند روز گذشته نامه فسخ قرارداد را از طریق سیستم قضایی به شرکت بهره‌بردار عمارت مسعودیه ابلاغ کردیم. روز گذشته (شنبه 18 اردیبهشت) نیز به صورت اداری این نامه به آن‌ها ابلاغ شد، بنابراین مسئولان شرکت بهره‌بردار باید با ارائه‌ی یک گزارش از وضعیت کنونی مسعودیه، در اسرع وقت، عمارت را تحویل صندوق احیا بدهند.

وی با بیان این‌که صندوق احیا ناظران خود را از روز گذشته در عمارت مسعودیه مستقر کرده است، افزود:‌ ما چند نوبت از شرکت سرمایه‌گذاری عظام (شرکت بهره‌بردار) خواستیم تا بهره‌برداری از این بنا را متوقف کند، اما متاسفانه هرروز آن‌جا یک تخلف جدید رخ می‌داد، به همین دلیل مجبور شدیم به صورت جدی‌تر وارد این قضیه شویم.

او همچنن درباره‌ی ادعای شرکت عظام برای هزینه‌کردن 8 میلیاردی این شرکت در عمارت مسعودیه تا امروز و با هدف مرمت این بنا اظهار کرد: براساس نظر کارشناسان رسمی دادگستری، تا کنون حدود 10 درصد کل هزینه‌ یعنی 400 میلیون تومان که باید براساس قرارداد در این بنا هزینه شده، (براساس قرارداد عظام باید 4 میلیارد تومان برای مرمت این بنا هزینه کند)، نمی‌دانم 8 میلیارد را از کجا آورده‌اند؟

وی با تاکید بر این‌که هنوز عمارت «دیوانخانه» در این بنای تاریخی حتی استحکام‌بخشی نشده است، گفت: مسئولان کنونی بهره‌بردارِ مستقر در عمارت، خودشان می‌گویند این بنا یک جواهر کمیاب است، اما حتی رعایت وضعیت آن را نمی‌کنند. متاسفانه برای این پروژه اُرُسی‌ها را باز کرده‌اند و آتش‌بازی راه انداختند، هیچ‌کدام از این کارها در قراردادی که آن‌ها نیز امضایش کرده‌اند، تائید نشده است، با توجه به وضعیت موجود و آن‌چه از گذشته در این بنای تاریخی رخ داده و ما بارها از آن‌ها خواسته بودیم آن را تکرار نکنند، اما تمکین نکرده‌اند، به آن‌ها می‌گوئیم که باید قرارداد را فسخ کنند.

«پوینده» با تاکید بر این‌که صندوق احیا از قرارداد امضا شده بین تیم عکاسی و عمارت مسعودیه هیچ اطلاعی نداشته بیان کرد: با این وجود تا جایی که امکان دارد با این گروه همکاری می‌کنیم تا کارشان پیش برود، «عظام» نیز موظف است یک نسخه از قرارداد را به ما بدهد تا آن را بررسی کنیم.

او اضافه کرد: من هیچ اطلاعی از هزینه‌ای که این تیم عکاسی به عمارت مسعودیه پرداخت کرده ندارم.

اصراری به اقامتی شدن مسعودیه نداریم
مدیرعامل صندوق احیا و بهر‌ه‌برداری از اماکن تاریخی در ادامه اظهار کرد: بحث هتل شدن یا نشدن این فضا در حال حاضر در حاشیه است. نخست باید این مکان مرمت می‌شده است. بحث یک قرارداد 59 ساله و تخلفاتی است که انجام شده است. ما می‌گوییم شما هیچ کدام از بندهای قرارداد را اجرائی نکرده‌اید. بحث هتل و اقامتی شدن در حاشیه است، ما اصرار نداریم که حتما آن‌جا اقامتی شود.

کجای دنیا اول قرارداد امضا می‌کنند، بعد بررسی می‌کنند؟
او درباره‌ی انجام طرح امکان‌سنجی شرکت بهره‌بردار پس از امضای قرارداد با صندوق احیا در 5 سال گذشته، نیز اظهار کرد:‌ از روز اول که این شرکت قرارداد را امضا کرد، آیا بررسی نکردند که چه چیزی را امضا می‌کنند؟ شاید در زمان برگزاری مزایده، 10 شرکت بزرگ دیگر در بحث مزایده‌ی آن شرکت کرده بودند، چرا این شرکت همه را از دور خارج کرد و تحت عنوان مرکز اقامتی و با انحصار کَمپِینیستی قرارداد را انحصارا امضا کردند؟ اما به نظر می‌رسد پس از آن یادشان افتاده که اینجا برای مرکز اقامتی مناسب نیست

وی افزود: چرا شرکت قبل از امضای قرارداد بررسی‌های خود را انجام نداد که این مکان برای اقامت مناسب نیست؟ این مطالعات و مکان‌سنجی‌ها باید قبل از امضای قرارداد انجام می‌شدند، نه بعد از آن. کجای دنیا سندی را امضا می‌کنند و نمی‌دانند چه چیز را امضا می‌کنند؟ وقتی قراردادی را امضا می‌کنند، به آن متعهد می‌شوند، اما این افراد پس از امضای قرارداد، نوع کاربری را بررسی می‌کنند!

مدیرعامل صندوق احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی اضافه کرد: یک قرارداد انحصاری 59 ساله به نفع خود بستند و حالا می‌خواهند بعد از آن طرح امکان‌سنجی مطالعه کنند، این کارها همگی مربوط به قبل از امضای قرارداد است. نمی‌توانند بعد از امضای قرارداد، قول خود را نادیده بگیرند.

او تاکید کرد: برخی افراد و حتی رسانه‌ها برای جابجا شدن یک آجر در بنای تاریخی داد و هوار راه می‌اندازند که میراث فرهنگی ما به تاراج رفت، حالا چرا این کار را می‌کنند؟

مسعودیه را اشغال کردند
مهدی تجریشی، مدیر عمارت تاریخی مسعودیه اما صحبت‌های دیگری در این زمینه دارد.
او نخست با تاکید بر این که بحث عکاسی در عمارت تاریخی مسعودیه یک بخش ماجرا است، اظهار کرد: صندوق احیا صبح روز گذشته (شنبه 18 اردیبهشت) تعدادی از کارشناسان خود را به عنوان ناظر مقیم به عمارت مسعودیه فرستاد که در نامه‌ای‌که آن‌ها همراه داشتند، این تعداد 21 نفر عنوان شده بودند، حتی اعلام شده بود این تعداد افراد به صورت مستقیم در این مرکز حضور داشته باشند.

وی با تاکید بر اینکه صندوق احیا در 5 سال گذشته یک کارشناس مقیم داشت و تا امروز هیچ شخصی رسما به عنوان جایگزین وی معرفی نشده بود، اظهار کرد: نامه‌ای که روز گذشته به شرکت بهره‌بردار عمارت مسعودیه زده شد، مفهومش اشغال این بنای تاریخی بود. ما نیز در جواب اعلام کردیم که باید این اتفاق را بررسی کنیم. اما متاسفانه آن‌ها از حضور تیم حرفه‌ای خانم اخلاقی، از این قضیه سوءاستفاده کردند.

او با تاکید بر اینکه بازسازی وقایع تاریخی توسط یک تیم کاملا حرفه‌ای در مسعودیه در جریان است، افزود: همه مسائل حفاظتی عمارت مسعودیه در آن مدنظر قرار گرفته است. همه اتفاقات صحنه در محوطه رخ داده است. حتی این تیم از طرف وزارت ارشاد نامه درخواست همکاری داشتند.

وی درباره‌ی علت اعلام نکردن حضور این تیم عکاسی در مسعودیه به صندوق احیا تاکید کرد: شرکت بهره‌بردارِ این عمارت تاریخی، یک بار مجوزهای لازم را برای انجام کارهای موقت گرفته است، قرار نیست هر اتفاق فرهنگی که در عمارت مسعودیه رخ می‌دهد در هربار به صندوق احیا اعلام شود!

مگر کارشناس مقیم نداشتید؟
او سپس تاکید کرد: مگر صندوق احیا در عمارت مسعودیه یک ناظر مقیم ندارد؟ اگر او در زمان امضای قرارداد حضور نداشته، مشکل ما نیست. به همین دلیل معتقدم این موضوع فرع بر ماجراست.

تجریشی همچنین با اشاره به ارسال دو نامه دیگر از سوی صندوق احیا در روز شنبه (18 اردیبهشت) مبنی بر فسخ قراردادهای عمارت مسعودیه و کاروانسرای وکیل کرمان (دو بنا از سه بنای تاریخی واگذار شده به این شرکت برای 59 سال) اظهار کرد: پس از حدود یک ساعت نیز نامه‌ای از سوی صندوق احیا به ما ارسال شد که تیم خانم اخلاقی 6 ساعته باید پروژه خود را به پایان برساند، اما بعد از آن بار دیگر به صورت شفاهی گفتند که اجازه کار به آن‌ها داده شود.

وی با تاکید بر انجام همه قوانین و ضوابط برای حفاظت از فضای تاریخی عمارت مسعودیه در این پروژه، تاکید کرد: اگر پنجره‌های ارسی عمارت دیوان‌خانه توسط این تیم باز شد، با اعلام نظر خبرگان این حوزه که جزو پیشکسوتان میراث فرهنگی محسوب می‌شوند، بوده است.

مدیر عمارت تاریخی مسعودیه بیان کرد: اگر شرکت عظام قصد درآمدزایی از این بنای تاریخی را داشت، سال گذشته جشن خانه موسیقی و حتی همایش یک هفته‌ای موسیقی را در این عمارت برپا می‌کرد، اما ما به دلیل ملاحظات فنی اجازه این کار را ندادیم و سال گذشته خانه موسیقی مراسم خود را به خاطر مخالفت ما از دست داد.
ساختمان مسعودیه را تصرف عدوانی کردند

او تاکید کرد: متاسفانه صندوق احیا با سوءاستفاده از این اتفاق، به طور ناگهانی ساختمان اداری سه طبقه در عمارت مسعودیه را با شکستن قفل اشغال و در واقع تصرف عدوانی کردند، این در حالی است که ما نهایت همکاری، تعامل و احترام را با آن‌ها داشتیم. ما هیچ برخوردی با آنها نکردیم، اما آن‌ها به صورت مستقیم چینن کاری انجام دادند.
حق شکایت را برای خود محفوظ می‌دانیم

رییس عمارت مسعودیه با بیان این نکته که شرکت بهره‌بردار این عمارت تاریخی از نظر حقوقی به حق خود پایبند است و امکان اقامه دعوی را برای خود محفوظ می‌داند، تاکید کرد: متاسفانه چون بخش خصوصی همیشه ضعیف است، حقوقش از سوی چنین نهادهایی نادیده گرفته می‌شود. آن‌ها با چنین کارهایی باعث می‌شوند بزرگترین واگذاری‌ها که با مشارکت انجام می‌شود نیز به شکست برسد.

وی اضافه کرد: ما به لحاظ حقوقی این موضوع را پیگیری می‌کنیم، هرچند دوستان متاسفانه نمی‌خواهند درِ این عمارت تاریخی باز بماند.
تصمیم برای فسخ قرارداد، با مدیریت شرکت بهره‌بردار است

او درباره واکنش شرکت بهره‌بردار نسبت به درخواست صندوق احیا برای فسخ قراردادِ این عمارت تاریخی گفت: مدیریت شرکت باید در این زمینه تصمیم بگیرد. آن‌ها استراتژی پاسخگویی را مشخص می‌کنند، چون این قضیه بار حقوقی و قانونی دارد. با این وجود در نامه‌ای که به ما فرستاده شده به مواردی استناد شده است که ما می‌توانیم برای آن‌ها جواب‌های کامل و قطعی داشته باشیم. ما تا امروز با آن‌ها تعامل و همکاری داشته‌ایم و هنوز به عنوان بهره‌بردار آمادگی پاسخ به شبهات را داریم.

وی همچنین با تاکید بر این نکته که مسئولان صندوق احیا حدود یک سال است این قضیه را فریز کرده‌اند حتی در بروز مشکل با شرکت‌های دیگر مانند آب و فاضلاب به ما هیچ کمکی نکردند و در خواست برگزاری جلسه و بازدید‌های نوروزی را تایید نکردند گفت: متاسفانه چنین رفتارهایی شایسته نیست.

فقط چک ضمانت گرفتیم، نه پول
او با بیان اینکه قرارداد تیم عکاسی برای پروژه عکاسی مستند بدون گرفتن هیچ وجهی از سوی این شرکت بوده است، تاکید کرد: این پروژه یک کار فرهنگی بود. ارشاد از ما درخواست مساعدت کرد ما نیز هیچ هزینه‌ای نگرفتیم، اما همه موارد برای حفاظت کامل از بنای تاریخ در نظر گرفته شده است. ما از این گروه یک چک ضمانت گرفته‌ایم تا در صورت بروز هر مشکلی در بنای تاریخی آن‌ها بتوانند پاسخگو باشند.

او از مسئولان میراث فرهنگی خواست نگذارند که هیچ سرمایه‌گذاری با حضور در چنین پروژه‌هایی و با چنین رفتارهایی پشیمان شود.

وی اضافه کرد: اگر آقایان صندوق تمایل دارند این پروژه را به فرد دیگری بدهند، ای کاش مستقیم حرف خود را بزنند، نه اینکه با چنین اقداماتی پشت سرمایه‌گذاران بناهای تاریخی را خالی کنند.
کاسه‌کوزه‌ها را سر «مسعودیه» می‌شکنند

علی‌اصغر بدری، یکی از کارشناسانی که در طرح امکان‌سنجی عمارت مسعودیه شرکت داشته است، با بروز این اتفاقات به بیان دیدگاهش در این زمینه پرداخت.

او پیش‌بینی کرد: «عمارت مسعودیه به خواب ابدی می‌رود» و گفت: نمی‌خواستم شرکت عظام خلع‌یَد شود، چون بخشی از عمرم را برای مطالعات امکان‌سنجی احیاء عمارت مسعودیه صرف کرده بودم.

مسعودیه قرار بود الگوی مرمت و احیای بناهای تاریخی در کشور باشد. با انجام این پروژه در مسعودیه، ریسک سرمایه‌گذاری در مرمت و احیای بناهای تاریخی افزایش می‌یابد و قرار بود درِ عمارت مسعودیه به روی مردم باز باشد.

این کارشناس میراث فرهنگی می‌گوید برای مسعودیه نگرانم، چون «نه شرکت بهره‌بردار به سادگی کوتاه می‌آید و نه صندوق احیاء و اینجا کاسه کوزه‌ها بر سر عمارت مسعودیه شکسته می‌شود. به احتمال قوی جلوی مزایده بهره‌برداری عمارت مسعودیه به بهانه نفیس بودن گرفته می‌شود و در نهایت عمارت مسعودیه به خواب ابدی فرو می‌رود.

وی از این اتفاق دلخور نیز هست، چون معتقد است: شرکت بهره‌بردار در مرمت و احیای عمارت مسعودیه کوتاهی کرد و از موضع صحیحی با صندوق احیاء برخورد نکرد.

او افزود:‌ محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان جلوی ارائه درخواست تغییر کاربری عمارت مسعودیه به هیات دولت را گرفت و در ادامه صندوق احیاء در خلع ید شرکت بهره‌بردار عجولانه برخورد کرد، بنابراین براساس آیین‌نامه صندوق، فسخ پس از ابلاغ راه برگشت ندارد؛ مگر به حکم قضایی.

وی در ادامه از مسئولان این اتفاق، تقاضا کرد: صندوق احیاء در اسرع وقت عمارت مسعودیه را در لیست مزایده بهره‌برداری بگنجاند.