تردیدهای انتخاباتی اصولگرایان و حامیان دولت

جلیل بیات - در یادداشت قبل علت رخوت حاکم بر فضای انتخاباتی کشور را تردید جناح های سیاسی برای چگونگی حضور در انتخابات عنوان کردیم و سپس به بررسی شرایط جناح اصلاح طلب و نیز حامیان دولت پرداخته و عنوان شد که عده ای از اصلاح طلبان به دنبال لیست مستقل و عده ای دیگر به دنبال ائتلاف با جناح دولت هستند. اکنون به بررسی شرایط جناح اصولگرای میانه رو می پردازیم.

اصولگرایان میانه رو؛ در انتظار چراغ سبز دولت
در دو سال گذشته اصولگرایان معتدلِ درون مجلس بیشترین حمایت را از سیاست های مدنظر دولت به خصوص در برابر تندروهای اصولگرا انجام دادند. این جریان به رهبری علی لاریجانی سعی داشته رابطه ای معقول و تقریبا حسنه با دولت یازدهم داشته باشد. کسی نمی تواند منکر نقش و تاثیر علی لاریجانی در ماجرای تصویب برجام در مجلس شود. لذا همراهی اصولگرایان میانه رو با دولت در دو سال اخیر موضوعی نیست که بر کسی پوشیده باشد.

با انتخابات ریاست جمهوری سال 92 و تغییر شرایط سیاسی در کشور به نظر می رسد اصولگرایان میانه رو به این نتیجه رسیده اند که اگر حضور اصلاح طلبان (کاندیداها و رای دهندگان) در انتخابات پیش رو حداکثری باشد، شانس زیادی برای پیروزی در انتخابات نخواهند داشت و در خوش بینانه ترین حالت تنها می توانند نیمی از کرسی های مجلس را کسب کنند. اما این شرایط در یک صورت می تواند به نفع اصولگرایان میانه رو تغییر یابد و آن ائتلاف جناح حامی دولت با آنها است.

شاید از یک منظر گفته شود اگر کاندیداهای اصلاح طلب در مرحله نهایی و پس از تایید صلاحیت خیلی چهره های مشهور و مطرحی نباشند، نیازی به این ائتلاف هم نباشد، اما بدون شک خطرِ ائتلاف احتمالی همین اصلاح طلبان با جناح حامی دولت نیز اصولگرایان را تهدید خواهد کرد. لذا از نگاه اصولگرایان میانه رو، بهتر است به جای آنکه آنها شاهد شکل گیری این ائتلاف باشند، دست پیش گرفته و خود به ائتلاف با حامیان دولت برسند.

به همین دلیل ما شاهدیم اصولگرایان تمایل (و به نوعی انتظار) دارند حامیان دولت با آنها ائتلاف کنند. این موضوع در صحبت عوض حیدرپور یکی از اصولگرایان معتدل مجلس کاملا نمایان است. وی در گفتگو با روزنامه اعتماد اظهار داشته: «آقاي لاريجاني و چهره‌هاي موثر جريان معتدل اصولگرا منتظر انعطاف هواداران دولت براي ائتلاف هستند. به هر حال اين جريان در مجلس براي بسياري از پروژه‌هاي دولت در دو سال اخير هم انرژي و وقت گذاشته و هم ضربه خورده و فشارهايي را متحمل شده است و اكنون انتظار دارد كه براي يك ائتلاف يا همكاري انتخاباتي انعطاف طرف مقابل را ببيند. من فكر مي‌كنم امثال آقاي لاريجاني با توجه به جايگاه و كارنامه‌اي كه دارند منتظر مي‌مانند تا هواداران دولت براي اين همكاري پا پيش بگذارند. اگر آنها جلو بيايند اين طرف هم آماده پذيرش پيشنهادات است. الان اين درك عمومي بين اصولگرايان معتدل و حاميان دولت وجود دارد كه مي‌توانند براي انتخابات با يكديگر كار كنند و كنار بيايند.»

بدون شک شکل گیری یا عدم شکل گیری این ائتلاف نتایج و پیامدهایی برای هر دو طرف در بر خواهد داشت که می توان آنها را به طور خلاصه چنین فهرست کرد:

در صورت شکل گیری ائتلاف
1-به احتمال بسیار زیاد اکثریت مجلس آینده متعلق به فهرست این ائتلاف خواهد بود و علی لاریجانی برای سومین دوره پیاپی ریاست مجلس را بر عهده خواهد گرفت.

2-رابطه اصلاح طلبان و دولت رو به تیرگی نهاده و به احتمال بسیار زیاد حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری آینده رقیبی اصلاح طلب را در برابر خود خواهد دید.

3-رابطه روحانی و لاریجانی مستحکم تر از قبل شده و دولت از حمایت بیش از پیش مجلس برخوردار خواهد شد.

در صورت عدم شکل گیری ائتلاف
1-اگر این عدم شگل گیری توام با شکل گیری ائتلاف میان اصلاح طلبان و حامیان دولت باشد، اصولگرایان میانه رو باید به حضور اقلیتی در مجلس آتی اکتفا کنند.

2-ریاست مجلس آینده جای بحث خواهد بود، اگرچه لاریجانی به واسطه همراهی با دولت در مجلس کنونی، باز هم دارای شانس خواهد بود.

3-دولت از حمایت مجلس آتی برخوردار خواهد بود.

با این حال به نظر می رسد حامیان دولتِ اعتدال باز هم میانه روی را در دستور کار قرار دهند و با هر دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب ائتلاف کنند. در این صورت در انتخابات پیش رو (فارغ از لیست اصولگرایان تندرو) ما شاهد سه لیست انتخاباتی خواهیم بود: لیست اصلاح طلبان، لیست اصولگرایان میانه رو و لیست حامیان دولت که احتمالا نیمی از آن با لیست اصلاح طلبان و نیمی دیگر با لیست اصولگرایان مشترک خواهد بود. (البته ممکن است حامیان دولت چند کاندیدای مستقل نیز داشته باشند.)

بنابراین در نتیجه گیری نهایی می توان چنین عنوان کرد که انتخابات مجلس دهم دوباره رقابتی میان اصولگرایان و اصلاح طلبان خواهد بود؛ مگر آنکه در زمان باقی مانده و به خصوص در فرایندهای پس از ثبت نام اتفاقات غیرقابل پیش بینی روی دهد.