چرا قیمت نفت «سقوط» نکرد؟

با وجود اینکه انتظار می‌رفت پس از تفاهم هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5، قیمت نفت شاهد شوک شدیدی شود، اما درکمال تعجب، قیمت این کالای استراتژیک در بازارهای جهانی «سقوط» نکرد.

پنجشنبه گذشته، دوم آوریل، هر بشکه نفت خام حول و حوش 48 تا 50 دلار در بازارهای جهانی مبادله شد که این قیمت بسیار بالاتر از قیمت 42 دلاری بود که طی هفته‌های گذشته معامله می‌شد.
 
به گزارش سی‌ان‌ان، گرچه روز پنجشنبه، با عنوان لغو تحریم‌ها علیه ایران در صورت تعهد این کشور به مفاد این تفاهم‌نامه تلقی شد، اما هنوز بسیاری مسائل باید میان ایران، آمریکا و سایر اعضای گروه 1+5 حل و فصل شود.
 
شاید همین مساله توجیه خوبی باشد برای اینکه چرا باوجود قرائت این تفاهم‌نامه، قیمت نفت خام تغییر چندانی نکرد. متخصان و کارشناسان طی هفته‌های اخیر پیش‌بینی می‌کردند به محض اعلام تفاهم میان ایران و 1+5، قیمت نفت در بازارهای جهانی حدود 5 دلار افت کند. اما درعوض چیزی که مشاهده شد این بود که قیمت نفت تنها کمتر از یک دلار کاهش یافت و بازار بورس آمریکا نیز نسبت به اعلام این تفاهم واکنش اندکی نشان داد.
 
باراک اوباما بلافاصله پس از قرائت متن تفاهم‌نامه میان ایران و 1+5، در نطقی تلویزیونی اعلام کرد: کار ما تمام شد ولی هنوز توافقی امضا نشده است؛ اما طی سه‌ ماه آینده بسیاری از جزئیات اصلی این توافق نهایی خواهد شد.
 
هم‌اکنون بسیاری از تجار بخش انرژی منتظر نشسته‌اند تا ببینند چه تغییراتی در پیش خواهد بود. «فیل فلین»، تحلیلگر ارشد انرژی در گروه پرایس فیوچرز (Price Futures)، می‌گوید: ما در واقع شاهد یک توافق نبودیم بلکه این شبیه یک سازش است که شاید روزی تبدیل به تعهد شود. حتی اگر یک توافق نیز تا سی‌ام ژوئن حاصل شود، ماه‌ها طول می‌کشد تا بازرسان سازمان ملل در ایران حاضر شوند و دست‌کم یکسال شاهد این نخواهیم بود که نفت ایران بتواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد.
 
اما اشتباه نکنید؛ اگرچه مذاکرات با ایران بیشتر حول محور توانایی هسته‌ای ایران متمرکز شده، اما در کنار این مساله نفت نیز از این مذاکرات بی بهره نیست. چراکه اقتصاد ایران به شدت به صادرات نفت وابسته‌است و تحریم‌های غرب توانایی این کشور را در فروش نفت در بازارهای جهانی کاهش داده‌است.

صادرات نفت ایران درحال حاضر تنها یک میلیون و 300 هزار بشکه در روز است که این رقم با دو میلیون و 500 هزار بشکه صادرات نفتی این کشور تا اواسط سال 2012 میلادی که تحریم‌ها علیه ایران اعمال شد، قابل قیاس نیست. بنابراین اثر این تحریم‌ها بر اقتصاد ایران انکارناپذیر است ضمن اینکه باید به این نکته اشاره کردکه نرخ بیکاری جوانان در این کشور به 20 درصد و تورم نیز به اوج خود رسید.
 
اما مشکل اصلی افزایش صادرات نفت ایران این است که درحال حاضر ذخایر نفتی جهان به اوج رسیده و انبارها از وجود نفت اشباع شده‌است. همین عامل باعث شده تا قیمت نفت، تابستان گذشته از بیش از 100 دلار به زیر 50 دلار افت کند و به کمترین قیمت خود طی 6 سال اخیر برسد.

طبق اعلام «دویچه بانک»، حال با افزایش ظرفیت صادرات نفتی ایران، قیمت‌ها بیش از این افت خواهد کرد که این برای ایران که برای تعادل بودجه خود نیازمند این است که قیمت نفت به بیش از 130 دلار در هر بشکه برسد، خبر خوشی نخواهد بود. «برندا شفر»، محقق دانشگاه «جورج‌تاون» می‌گوید: هرچه ایران صادرات نفت خود را افزایش دهد، قیمت‌ها بیشتر افت می‌کند.
 
درحال حاضر 12 تحریم، بخش انرژی ایران را دربر گرفته‌است که این تحریم‌ها شامل خرید نفت خام ایران نیز می‌شود. این تحریم‌ها برای ممانعت ایران از صادرات نفت اعمال شده‌است. علاوه‌بر همه این موارد، 20 تحریم دیگر نیز بر بخش مالی ایران اعمال شده‌ که این تحریم‌ها هرگونه تراکنش مالی با ایران را به شدت دشوار کرده‌است.
 
طبق اعلام آژانس اطلاعات انرژی آمریکا، ایران چهارمین دارنده ذخایر نفت‌خام جهان محسوب می‌شود و نفت نیز برای این کشور کالایی حیاتی و استراتژیک است.
 
حال سوال اینجاست که ایران با چه سرعتی به بازی بازخواهد گشت؟ بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران پیش از این گفته بود: درصورتی‌که تحریم‌ها پایان یابد، ایران صادرات نفتی خود را ظرف دوماه، دوبرابر خواهد کرد.

منبع: اقتصاد نیوز